جماران: حلول سال جدید را ـ که ره آورد آن تمامیت ارکان جمهوری اسلامی است ـ به همۀ‌‎ ‎‌مستضعفین و ملت شریف ایران تبریک عرض می کنم. ارادۀ خداوند متعال ـ وله الشکر ـ‌‎ ‎‌تعلق گرفت که این ملت مظلوم را از زیربار ستمگریها و جنایات حکومت طاغوتی و از‌‎ ‎‌زیر سلطۀ قدرتهای ستم پیشه؛ خصوصاً دولت امریکای جهانخوار نجات دهد و پرچم‌‎ ‎‌عدل اسلامی را برفراز کشور عزیزمان به اهتزاز درآورد. (صحیفه امام، ج 12، ص 202)

متن بالا آغاز اولین پیام مکتوب نوروزی امام خمینی است که در روز اول سال 1359 صادر شده است. در سالهای بعد، همزمان با حلول سال نو خطاب به مسئولان و مردم به صورت رادیو ـ تلویزیونی پیام میدادند. لکن پیام مکتوب امام در سال 59 به لحاظ موقعیّت زمانی و پس از پیروزی ملت ایران بر حکومت پهلوی و استکبار جهانی، از ویژهگی خاصی برخوردار است.

پیام با تبریک سال نو و پیروزی ملت ایران آغاز میشود و سپس در مقدمهای نسبتاً طولانی نکاتی را بیان میکنند و بعد از آن در 13 بند مطالب بسیار مهم و قابل توجه و تأملی را به ملّت ایران یاد آور میشوند.

در بخشی از مقدمه آمده است:

ما با کمونیسم بین الملل به همان اندازه در ستیزیم که با جهانخواران غرب به‌‎ ‎‌سرکردگی امریکا؛ و با صهیونیزم و اسرائیل شدیداً مبارزه می کنیم. دوستان عزیزم! بدانید‌‎ ‎‌که خطر قدرتهای کمونیستی از امریکا کمتر نیست؛ و خطر امریکا به حدی است که اگر‌‎ ‎‌کوچکترین غفلتی کنید نابود می شوید. هر دو ابرقدرت، کمر به نابودی ملل مستضعف‌‎ ‎‌بسته اند و ما باید از مستضعفین جهان پشتیبانی کنیم. (همان)

گرچه این پیام در سال 59 صادر شده، لکن نشان از نگاه تیزبین و دوراندیشانه حضرت امام دارد، که دو ابرقدرت شرق و غرب، هرگز به صلاح ما و کشور ما نمی­اندیشند و در جهان سیاست تنها به منافع خود فکر می­کنند و در این زمینه گام برمی­دارند ولو به نابودی سایر کشورها منجر شود.

سپس خطاب به جوانان میفرماید:

جوانان عزیزم که چشم امید من به شماست، با یک دست قرآن را و با دست دیگر،‌‎ ‎‌سلاح را برگیرید و چنان از حیثیت و شرافت خود دفاع کنید که قدرت تفکر توطئه علیه‌‎ ‎‌خود را از آنان سلب نمایید. چنان با دوستانتان رحیم باشید که از ایثار هر چه دارید نسبت‌‎ ‎‌به آنان کوتاهی ننمایید. آگاه باشید که جهان امروز دنیای مستضعفین است و دیر یا زود‌‎ ‎‌پیروزی از آنان است و آنان وارثین زمین و حکومت کنندگان خدایند.‌ (همان، ص 203)

روح معنویت و روحانیت که تبلور عینی در وجود امام داشت، در پیامها و سخنان ایشان نیز به شایستگی قابل رؤیت است، ندیدن خود و همه چیز را از خدا دانستن، توجه به وحدت کلمه، اتکال به خداوند بزرگ، روحیه شجاعت و ایستادگی و مانند آن در کلمات امام موج میزند و چنین است که خطاب به مردم که همواره به آنان توجه داشت و با تمام وجود به آنان احترام میگذاشت، ایشان در ادامه میفرمایند:

‌‌ملت شریف باید بداند که تمام پیروزیها به ارادۀ خداوند قادر و با تحولی که در‌‎ ‎‌سراسر کشور تحقق پیدا کرد و روح ایمان و تعهد و تعاونی که در اکثریت قاطع ملت پیدا‌‎ ‎‌شد به دست آمد. توجه به خدای متعال و وحدت کلمه اساس پیروزی ما شد؛ و با از یاد‌‎ ‎‌بردن رمز پیروزی و سرپیچی از اسلام بزرگ و احکام مقدس آن و پیمودن راه اختلاف و‌‎ ‎‌تفرق، خوف آن است که عنایت حق تعالی سلب و راه برای مستکبرین باز و حیله ها و‌‎ ‎‌دسیسه های قدرت شیطانی، ملت عزیز ما را به اسارت کشد، و خونهای پاکی که در راه‌‎ ‎‌استقلال و آزادی ریخته شده و رنجهایی که جوانان و پیران عزیز ما برده اند به هدر رود، (همان)

آن پیر فرزانه، آنچه را که قدرتهای بزرگ در سر داشتند، در جای خود احساس میکرد و دائماً هشدار میداد و به ملت بزرگ ایران گوشزد میکرد که مبادا حبّ جاه و مقام و حبّ نفس و هوای نفس بر شما غالب شود که راه را برای زخم خوردهها باز میکند و ما اکنون شاهد آن هستیم که نقشه­های آن چگونه بر بخشی از مردم ما، بویژه جوانان تأثیر گذاشته و اگر مسئولان امر چارهای نیندیشند، معلوم نیست چه بر سر این مرز و بوم خواهد آمد.

امام خمینی در تذکرات خود ابتدا به جهت موقعیت انقلابی کشور توجه به امنیت را مهم میشمارد و میفرماید:

امسال سالی است که باید امنیت به ایران باز گردد و مردم شریف در کمال آسایش، زندگی نمایند. (همان، ص 204)

در بند دیگر ضمن پشتیبانی از سپاه پاسداران، نظم و انضباط را به آنان گوشزد میکند و میفرماید:

فرزندان انقلابی ام، مواظب باشید که با همه با مهربانی و اخلاق اسلامی مواجه شوید. (همان، 204 ـ 205)

سپس در بند 3 به نیروهای انتظامی تذکر میدهند که به وظایف خود به خوبی عمل کنند و نیروهای فاسد را از خود دور نمایند.

در بند 4 آمده است:

دادگاههای انقلاب در سراسر ایران باید نمونۀ کامل اجرای حدود الله باشند. باید‌‎ ‎‌سعی کنند که قدمی از احکام خدای تعالی منحرف نشوند و احتیاط کامل را رعایت‌‎ ‎‌نمایند. (همان، ص 205)

توجه به کارگران، کارخانهها و تولیدات مورد نیاز مردم در بند 5 مورد توجه قرار گرفته و به دولت دستور داده شده که اسباب کار و تولید را برای کارگران، دهقانان و زحمتکشان فراهم کند. راه اندازی طرحهای متوقف، تذکر دیگر امام در بند 6 میباشد.

برقراری نظم و رعایت مقررات در ادارات دولتی و متابعت مردم از قانون، در بیان امام چنین آمده است:

در ادارات دولتی باید همه از دولت برگزیده تبعیت کنند در غیراین صورت شدت‌‎ ‎‌عمل لازم است. باید بی درنگ هر کس در هر اداره ای که خواست اخلال کند او را‌‎ ‎‌اخراج و به ملت معرفی نمایند. (همان، ص 206)

مصادرۀ اموال متجاوزان به حقوق مردم و تقسیم و توزیع زمینهای کشاورزی، بر اساس موازین شرعی و قانونی و با حکم محاکم صالح و جلوگیری از تجاوز به حقوق دیگران در بند 8 و 9 بیان شده است.

هشدار به بنیاد مستضعفان و بنیاد مسکن، از اموری است که در بند 10 پیام و با حساسیت خاص به قلم آمده و از آنها بیلان کار خواسته و فرموده است:

آیا راست است که بنیاد مستضعفین، بنیاد مستکبرین گردیده است؟ اگر چنین است تصفیه ضروری است و غفلت از این امر مهم حرام. (همان، ص 207)

توجه به دانشگاه و دانشگاهیان در این پیام مهم چنین بیان شده است:

11. باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاههای سراسر ایران بوجود آید تا اساتیدی که‌‎ ‎‌در ارتباط با شرق و یا غربند تصفیه گردند و دانشگاه محیط سالمی شود برای تدریس‌‎ ‎‌علوم عالی اسلامی. (همان)

سپس به روشنفکران دانشگاهی و طلاب حوزهها خطاب میکند و میفرماید:

روشنفکران متعهد و مسئول، بیایید تفرقه و تشتت را کنار گذارید و به مردم فکر کنید‌‎ ‎‌و برای نجات این قهرمانان شهید داده، خود را از شرّ «ایسم» و «ایست» شرق و غرب‌‎ ‎‌نجات دهید. روی پای خود بایستید و از تکیه به اجانب بپرهیزید.‌ طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاهها باید دقیقاً روی مبانی اسلامی مطالعه کنند‌‎ ‎‌و شعارهای گروههای منحرف را کنار گذارند و اسلام عزیز راستین را جایگزین تمام‌‎ ‎‌کج اندیشیها نمایند.(همان، ص 208)

تذکر مشفقانه به مطبوعات و رادیو ـ تلویزیون و تکیه بر استقلال و آزادی در این رسانهها از نکات دیگر این پیام تاریخی است:

من بارها گفته ام که مطبوعات باید مستقل و آزاد باشند، ولی متأسفانه و با کمال تعجب‌‎ ‎‌تعدادی از آنها را در مسیری دیدم که با کمال بی انصافی مقاصد شوم راست و یا چپ را‌‎ ‎‌در ایران پیاده می کردند و هنوز می کنند. مطبوعات در هر کشوری نقش اساسی را در‌‎ ‎‌ایجاد جوّی سالم و یا ناسالم دارند. امید است که در خدمت خدا و مردم در آیند.‌

‌‌     و همچنین رادیو ـ تلویزیون باید مستقل و آزاد باشند و همه گونه انتقاد را با کمال‌‎ ‎‌بیطرفی منتشر سازند تا بار دیگر شاهد رادیو ـ تلویزیون زمان شاه مخلوع نگردیم.‌‎(همان، ص 208)

از آنجا که نهضت اسلامی ما برای استقلال و آزادی و پیاده شدن احکام اسلام بود و حضرت امام همواره از سیاست­های حاکم بر رسانه­ ها در زمان پهلوی در رنج بود، با جدیّت می­فرماید: مطبوعات، رادیو و تلویزیون باید مستقل و آزاد باشند تا مردم حقایق جامعه را بدرستی دریافت کنند و به راحتی بتوانند انتقاد خود را به حاکمان برسانند.

آخرین هشدار امام به تناسب زمان و مکان و جایگاه روحانیون و حوزههای علمیه در انقلاب و حضور دائمی آنان در صحنه های مختلف، اینست که:

فرزندان عزیز و انقلابی ام! امروز توهین و تضعیف روحانیت ضربه به استقلال و‌‎ ‎‌آزادی و اسلام است. امروز راه شاه خائن را رفتن و کلمۀ ارتجاع را به این طبقۀ محترم که‌‎ ‎‌از نادرترین قشرهایی هستند که زیر بار شرق و غرب نمی روند، خیانت است. خواهران و‌‎ ‎‌برادران عزیزم! بدانید آنانی که روحانیون را مرتجع می دانند در نهایت راه شاه و امریکا‌‎ ‎‌را می روند. ملت شریف ایران با پشتیبانی از روحانیت اصیل و متعهد ایران که همیشه‌‎ ‎‌حافظ و سنگربان این مرز و بوم بوده اند، دیْن خود را به اسلام ادا می نمایند و طمع‌‎ ‎‌ستمکاران تاریخ را از کشور قطع می نمایند. (همان، ص 209)

خاتمه پیام:

در خاتمه لازم است در این سال جدید بعد از طلب مغفرت برای شهدای انقلاب‌‎ ‎‌اسلامی و قدردانی از فداکاریهای آنان به بازماندگان آنان، مادران و پدران آنان تبریک‌‎ ‎‌عرض نمایم که چنین شیرزنان و شیرمردانی تربیت نمودند. و نیز به معلولین و‌‎ ‎‌آسیب دیدگان انقلاب که در پیشبرد نهضت ملت و تحقق جمهوری اسلامی پیشقدم‌‎ ‎‌بودند، تبریک عرض کنم. الحق انقلاب اسلامی ما مرهون فداکاریهای این دو قشر عزیز‌‎ ‎‌است. اینجانب و ملت ما این دلاوریها را فراموش نمی کنیم و یاد آنان را گرامی می داریم.‌‎ ‎‌از خداوند متعال عظمت اسلام و مسلمین را خواستارم. (همان، ص 210)