و فرمود : دراز كردن دست نياز به سوى مردم، خوارى زندگى و بر باد دهنده شرم و از ميان بردن وقار و در واقع فقر واقعى است و در برابر كاستن از نياز، غناى حقيقى است.

و فرمود : محبوبترين شما نزد خدا، نيكوكارترين شماست و كار شما نزد خدا آنگاه عظمت بيشترى دارد كه به رضاى خدا، رغبت بيشترى داشته باشيد. و آن كس كه از خداوند بيشتر مى‏ترسد، از عذاب الهى، دورتر مى‏شود و نزديكترين شما به خدا، خوش‏اخلاقترين شماست و آن كس كه بيشتر به خانواده‏اش رسيدگى كند از رضايت بيشتر الهى برخوردار است و گرامى‏ترين شما نزد خدا، پرهيزكارترين شماست.

و به يكى از فرزندانش، فرمود : فرزندم پنج گروه مردم را در نظر گير و با آنان مصاحبت مكن و گفتگو نداشته باش و همراهى مكن.

 گفت: پدر آنان كيانند؟

 فرمود :

از مصاحبت و هم دمى با دروغگو دورى كن كه او هم چون سراب، دور را برايت نزديك نشان مى‏دهد و نزديك را دور جلوه مى‏دهد. از مصاحبت با آدم نابكار برحذر باش كه او ترا به لقمه‏اى و حتى كمتر از آن، مى‏فروشد. فرزند پرسيد : كمتر از آن ديگر چيست؟

فرمود : به طمع لقمه‏اى كه به دست هم نمى‏آورد. و زنهار از مصاحبت با آدم بخيل دورى كن كه او به هنگام نياز، كمترين چيز را از تو دريغ مى‏دارد و زنهار از مصاحبت و هم دمى با آدم احمق بپرهيز كه او با قصد سود رساندن به تو، زيانت مى‏رساند و بالاخره‏ زينهار از مصاحبت با كسى كه با خويشانش قطع رابطه كرده، بپرهيز كه من او را در قرآن، ملعون يافتم.

و فرمود : سه مورد است كه اگر مؤمنان در آن قرار گيرند در پناه الهى قرار مى‏گيرند و روز قيامت در برابر هراس از روز رستاخيز، در امان خواهند ماند :

 هر كس به مردم آن چه را كه خود از ايشان درخواست كرده بود، بدهد و مردى كه قدمى برندارد مگر آن كه بداند در جهت طاعت خدا يا در معصيت او برداشته است و كسى كه عيبى در برادر خود نجويد مگر آن كه آن را از خود دور كرده باشد و مرد را همين بس كه به جاى پرداختن به عيوب مردم، به عيب خود بپردازد.

و به فرزندش امام باقر (ع) فرمود : به هر كس از تو خواست نيكى كن اگر شايسته‏اش بود كه به جا عمل كرده‏اى و لياقت داشته است و اگر شايسته‏اش نبود خود لياقت آن را داشته‏اى و اگر كسى در سمت راست، دشنامت داد و سپس به سمت چپ تو شد و عذرخواهى كرد عذرش را بپذير.

طاووس يمانى مى‏گويد : مردى را ديدم كه در مسجد الحرام به نماز ايستاده و دعا و گريه مى‏كند وقتى نمازش پايان يافت نزد او رفتم ديدم كه امام على بن الحسين زين العابدين (ع) است به ايشان عرض كردم : اى فرزند رسول خدا ترا در آن حال ديدم در صورتى كه در تو سه چيز است كه اميدوارم به يارى آنها، در امان از ترس و هراس باشى يكى اين كه فرزند رسول خدا هستى و ديگر شفاعت جد تست و سومى رحمت خداوند عز و جل است.

 در پاسخ من فرمود : اى طاووس! اين كه من فرزند رسول خدا هستم مرا در امان نمى‏دارد چه از خداوند شنيده‏ام كه فرمود : در آن روز خويشاوندى به كار نمى‏آيد و در مورد شفاعت جدم آن نيز در امانم نگه نمى‏دارد زيرا خداوند متعال مى‏فرمايد : جز براى آنان كه خدا از ايشان راضى است، شفاعت نمى‏كنند. و بالاخره در مورد رحمت الهى، خداوند مى‏فرمايد : كه رحمت من براى نيكوكاران نزديك است كه من خود را از ايشان نمى‏دانم.

و در روايت ديگر از طاووس يمانى آمده كه گفت : امام زين العابدين (ع) را شنيدم كه در نيايش خود مى‏گفت : پناه بر تو كه چنان معصيت مى‏شوى كه گويى نمى‏بينى و چنان بردبارى نشان مى‏دهى كه گويى معصيت نمى‏شوى. به خلق خود چنان مهر و محبت مى‏ورزى كه گويى تو به آنها نياز دارى حال آن كه تو مولاى من، بى‏نياز از ايشانى. آنگاه به سجده افتاد. طاووس مى‏گويد : به ايشان نزديك شدم و سر حضرت را بر بالين خود گذاردم و آن قدر گريه كردم كه اشكهايم بر گونه‏هايش جارى شد حضرت نشست و فرمود : چه كسى مرا از ياد و ذكر خداى، بازداشت؟ گفتم : من بودم اى فرزند رسول خدا. اين چه بى‏تابى و عجز و لابه است اين ما هستيم كه بايد چنين كنيم و ما معصيت‏كاريم و جفا كار، مولاى من پدر شما، حسين بن على (ع) و مادرتان فاطمه زهرا (س) و جدّ شما رسول خداست. طاووس مى‏گويد حضرت رو به من كردند و فرمودند : هيهات، هيهات اى طاووس، با من سخن از پدر و مادر و جدم مكن خداوند بهشت را براى كسانى آفريد كه اطاعتش كرده‏اند و نيكى نموده‏اند هر چند بنده حبشى باشند و دوزخ را براى معصيت‏كاران و بدكاران آفريد هر چند سيد قريشى باشند آيا سخن الهى را نشنيده‏اى كه فرمود: «فاذا نفخ فى الصور فلا انساب بينهم يومئذ و لا يتساءلون» به خدا سوگند كه فرداى قيامت جز كارهاى خوبى كه مى‏كنى، هيچ چيز به دردت نخواهد خورد.

و در كافى با اسناد به ابو حمزة ثمالى آمده است كه امام زين العابدين (ع) در مناجات با خدا گريه كنان مى‏گفت : مولاى من چگونه درحالى‏كه عشق تو در دلم است عذابم مى‏دهى ترا به عزتت سوگند كه اگر چنين كنى مرا با گروهى كه به خاطر تو با آنها خصومت داشته‏ام، به يك چوب رانده‏اى.

آن حضرت (ع)، ياران خود را به امانت دارى سفارش مى‏كرد و مى‏فرمود : به خدايى كه محمد را به حق برگزيد و فرستاد سوگند اگر قاتل پدرم حسين (ع) همان شمشيرى را كه او را بدان كشت نزد من به امانت بگذارد، آن را به وى بازخواهم‏گرداند.

حضرت در سفارش به سپاسگزارى از نيكوكار فرمود : خداوند متعال روز قيامت به بنده‏اش مى‏گويد : آيا از كسى كه به تو نيكى كرد سپاسگزارى كردى؟ مى‏گويد : آرى ترا سپاس گفتم پروردگار من. خداوند مى‏فرمايد : اگر از او سپاسگزارى نكنى از من سپاسگزارى نكرده‏اى.

و از آن حضرت نقل شده كه به فرزند خود امام محمد باقر (ع) در بستر مرگ فرمودند : فرزندم! زينهار از ستم بر كسى كه جز خدا ياورى در برابر تو ندارد. و آن حضرت مى‏فرمود : هر كس به برادرى كه به او پناه آورد پناه ندهد ولايت خداوندى از وى قطع خواهد شد.

و مى‏فرمايد : خداوند را بندگانى است كه در صدد برآوردن نيازهاى مردم هستند و هم آنها در روز قيامت، در امان هستند و هر كس مؤمنى را شاد سازد خداوند روزقيامت دل او را خرّم خواهد گرداند.

هم چنين مى‏فرمايد : زبان آدمى، هر صبح به حضور ديگر اعضا و جوارح مى‏رسد و مى‏پرسد چگونه هستيد؟ پاسخش مى‏دهند خوب هستيم به شرطى كه كارى به ما نداشته باشى. آدمى به زبان است كه عقوبت مى‏شود يا مورد پاداش و ثواب قرار مى‏گيرد.

راويان نقل مى‏كنند كه گروهى از اهل عراق بر امام زين العابدين (ع) وارد شدند و ابو بكر و عمر و عثمان را به بدى ياد كردند و دشنامشان دادند. حضرت به ايشان فرمود : آيا به من مى‏گوييد كه شما كه هستيد؟ شما از مهاجران اوليه‏اى هستيد كه براى جلب رضاى خداوند و برخوردارى از فضل او از خانه و كاشانه و مال خود گذشتند و خدا و رسول او را يارى كردند و همانا راستگويانند؟ گفتند : خير.

فرمود : پس آيا شما از كسانى هستيد كه سراى اسلام [مدينه‏] را جايگاه گرفتند و به دين و ايمان (پيش از آمدن مهاجران) دل فرو دادند و هر كس به سوى آنها هجرت كند دوست مى‏دارند درحالى‏كه در دلشان هيچ گونه نيازى به آن چه آنها دارند، ندارند و ميهمان را بر خود مى‏گزينند هر چند كه به خوراك نيازمندند؟ گفتند: خير.

 فرمود : شمايى كه از هيچ‏كدام از اين دو گروه نيستيد من گواهى مى‏دهم در شمار كسانى نيز نيستيد كه خداوند درباره آنها فرموده است : وَ الَّذِينَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا (آنانى كه پس از ايشان آمدند مى‏گويند پروردگارا ما و برادران ما را كه پيش از ما ايمان آوردند، ببخشاى و در دل ما نسبت به ايمان‏آورندگان كينه‏اى قرار مده). برويد و از اين جا دور شويد.

منبع : زندگاني دوازده امام عليهم السلام ، هاشم معروف الحسيني ، مترجم محمد مقدس ، جلد دوم ، صفحه 186 تا 188 ، انتشارات امير كبير سال 1382

(استفاده از اين مطلب بدون ذكر نشاني سايت جايز نيست)