از شاخصه های مهم دوران غیبت ظلمفراگیر در جهان است.
این ظلم بر طبیعت ، جانداران ، انسانها و انسانیت و اخلاق ، و دین رفته و میرود .
ظلم به طبیعت
به تعبیر علامه طباطبائی؛ انسان برای منفعت و سودجوئی آنچنان دست به طغیان گریی میبرد که دوست دارد همه چیز را در اسخدام خود در آورد !
امروز گازهای گلخانه ای و آلودگی هوا ، تخریب محیط زیست ، و یا تجاوز به زیستگاه حیوانات با ابزار تمدن درد آور است !
حضور امام عصر (عج) جلوی این تخریب های نابودکننده را میگیرد و انسان با طبیعت آشتی میکند.
در حدیثی از قول امام حسن مجتبی (ع) چنین آمده ؛ "تَصْطَلِحُ فی مُلْکهِ السِّباعُ" ؛ درندگان با یکدیگر صلح میکنند ، " یخْرِجُ الْارْضُ افْلاذَ کبِدِها" ؛ زمین آنقدر منابع نیرو و ذخیرهها دارد که الی ماشاء الله. زمین حداکثر نیرویی را که دارد، گنجهای مدفونی را که دارد دراختیار بشر میگذارد. آسمان برکاتش را میبارد. (منتخب الاثر.ج۳ص۱۸۵)
استاد مطهری میگوید: « زندگی بشر در آینده منتهی می شود به عالی ترین و کامل ترین زندگی ها که از جمله آثاری که در آن هست آشتی انسان و طبیعت است و آن این است که زمین تمام معادن خود را در اختیار انسان قرار می دهد, آسمان تمام برکات خود را در اختیار انسان قرار می دهد و همه این ها خود تکامل تاریخ است.»
ظلم به انسان
ظلم به انسان انچنان فراگیر است که شامل همه حق کُشی ها و شکنجه ها و سرقت ها و .. میشود . همان چیزی که از آن به امنیت نام میبریم.
در ظهور حضرت (عج) این ظلم ها تمام میشود ظالمی جرات چنین ظلمی نخواهد داشت .
رسول خدا (ص) زمانه ظلم در دوران غیبت را چنین توصیف نموده : فرمود: « و آن قیام در هنگامی است که دنیا دچار آشفتگی میگردد و مردمان به یکدیگر میتازند، نه بزرگسال به خردسال رحم میکند، و نه قدرتمند به ناتوان، در این هنگام خداوند به او (امام غایب) اجازه خروج میدهد./و ذلک عندما تصیر الدنیا هرجا و مرجا، و یغار بعضهم علی بعض، فلاالکبیر یرحم الصغیر، و لاالقوی یرحم الضعیف، فحینئذ یاذن الله له بالخروج.» (بحار،ج ۵۲ ص۳۸۰)
و این ظلم ها مرتفع میشود ؛
حضرت صادق(ع)فرمود: «هرگاه قائم قیام کند، به عدل حکم میکند و در ایام او جور مرتفع شود و به وسیله او راهها امن گردد، زمین برکاتش را خارج میسازد و هر حقی به صاحبش برگردانده میشود./اذا قام القائم (عج) حکم بالعدل وارتفع الجور فی ایامه و آمنتبه السبیل و اخرجت الارض برکاتها و رد کل حق الی اهله» (ارشاد/۳۴۲)
امام رضا (ع) فرمود: "آنگاه که خروج کند، ترازوی عدل را در بین مردم مینهد، پس هیچکس به دیگری ظلم نمیکند./ فاذا خرج وضع میزان العدل بین الناس، فلا یظلم احد احدا" (کمال الدین/۳۷۲)
ظلم به اخلاق و انسانیت !
ظلم به انسان از مقوله جسمی و مادی و جغرافیایی است، یعنی دزدی و اختلاس و تجاوز به خانه و .. تا شکنجه و خونریزی ! که در قسم دوم مندرج بود . اما ظلم به اخلاق و ظلم به انسانیت ؛ بسیار سنگین است . امام عصر (عج) در برداشتن ظلم از روی اخلاق و انسانیت موفق است . یعنی دیگر توجیه ظلم ظالم دیده نمیشود ، دیگر از مقام پرستی و ریاکاری و نفاق و دروغ و .. خبری نیست .
در اینجاست که به تعبیرگویای امام صادق (ع) حالِ مردم خوب میشود ، متن حدیث چنین است: «حال عموم مردم را بهبود بخشد، و خداوند وحدت کلمه پدید آورد، و بین قلبهای پراکنده الفت ایجاد کند، و خداوند در زمین معصیت نشود، و حدود الهی میان مردم اجرا شود و خداوند حق را به اهلش باز گرداند. / و یحسن حال عامه العباد، و یجمع الله الکلمه، و یؤلف بین قلوب مختلفه، و لا یعصی الله (عزّوجلّ) فی ارضه، و یقام حدود الله فی خلقه، و یرد الله الحق الی اهله.» (کمال الدین/۲۸۳)
در این راستا هر چیزی که ناخواسته حالِ مردم را میتواند بد کند آن هم برداشته میشود ؛
امام باقر (ع) فرمود: « جاده بزرگ و اصلی را توسعه میدهد تابه ۶۰ ذراع برسد و تمام مساجدی را که در مسیر قرار دارند خراب میکند و تمام دریچههایی که به راهها گشوده میشود میبندد و بالکنها و فاضلابها و ناودانهائی که در راه (عبور مردم) باز میشود میبندد./و یوسع الطریق الاعظم فیصیر ستین ذراعا و یهدم کل مسجد علی الطریق و یسد کل کوه الی الطریق و کل جناج و کنیف و میزاب الی الطریق» (بحار ۱۳ / ۱۸۶)
ظلم به دین
ما دیروز و امروز بیشتر شاهد شرائط منفی در حوزه کشورهای اسلامی هستیم .
نمونه اول ؛
دزدان بظاهر مقدسی که چهره ارزشی بخود گرفته اند ؛
"عبدالسلام هروی گوید از امام هشتم (ع) سوال کردم امام عصر (ع) در قیامخود از چه نقطه ای آغاز میکند ، حضرت رضا (ع) فرمود : از کسانیکه دزدان مسجد الحرام هستند ! / قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا(ع) یابن رسول الله ؛ بِأَیِّ شَیْءٍ یَبْدَأُ الْقَائِمُ(ع)مِنْکُمْ إِذَا قَامَ ؟ قَالَ یَبْدَأُ بِبَنِی شَیْبَةَ فَیُقَاطِعُ أَیْدِیَهُمْ لِأَنَّهُمْ سُرَّاقُ بَیْتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
(عیون أخبار الرضا، ج۱/۲۷۳ وسائل ج۲۵۲/۱۳).
نمونه دیگر ؛
شاهدیم در کشورهای اسلامی ، زمامداران بی اخلاق عرصه را تنگ کرده اند !
در این باره امام عصر(عج) به علی بن مهزیار که سوال از زمان قیام نمود ، فرمود : " قیام زمانی است که بین شما و کعبه کسانی هستند که اخلاق در وجود آنان نیست ! / .. اذا حیل بینکم و بین الکعبه باقوام لا خلاق [خلاف] لهم ..(کمال الدین/۴۲۶ )
این بی اخلاقی ها در بیان حضرت رسول الله (ص) چنین آمده که فرمود: "روزی بر امت من می آید که از قرآن فقط شکلی مانده و از اسلام فقط نامی مانده است ، مردمان بشدت از محتوای قرآن و اسلام دور میشوند و مساجد گرچه از نظر ظاهری آباد و زیباست اما هیچ هدایتی در آن دیده نمیشود و عالمان هم از چهره منفی خواهند بود که ابتدا و انتهای فتنه ها بسوی آنان است ! / یَأْتِیَ عَلَى امتی زَمَانٌ وَلا یَبْقَى مِنَ الْقُرْآنِ إِلا رَسْمُهُ و لا یَبْقَى مِنَ الإِسْلامِ إِلا اسْمُهُ یسمون به و هم ابعد الناس عنه ، مَسَاجِدُهُمْ عَامِرَةٌ , وَهِیَ خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى , فقهاء ذلک الزمان شر فقهاء تحت السماء منهم خرجت الفتنه و الیهم تعود. (منتخب الاثر از بحار، ج ۱۴ ص ۱۰۹).
در چنین فضایی که ظلم در دین بیداد میکند ، امام عصر (عج) ظهور میکند و دین را از دست ظالمان نجات داده و به مظلومیت آن پایان میدهد ؛
امام صادق (ع) میفرماید: «هنگامی که قائم ظهور میکند، فرمان نو،کتاب نو، روش نو و دادگاه (قضای) نو میآورد. /اذا خرج القائم یاتی بامر جدید و کتاب جدید و سنه جدیده و قضاء جدید ». (غیبت نعمانی/۲۳۵)
امام صادق (ع) فرمود : «هیچ بدعتی نیست مگر آن که (مهدی) آن را (از پیکر اسلام) میزداید و هیچ سنتی نیست، جز این که آن را برپا میدارد /لایترک بدعه الا ازالها و لا سنه الا اقامها».
(وسائلالشیعه، ج۲۵ص۴۳۶ از ارشاد مفید)
اینجاست که در حدیثی آمده ؛ «زندگان آرزو میکنند که ایکاش مردهها میدیدند عدل و اطمینان و خیر بسیاری را که خداوند به ساکنان زمین رساند.»
عدالت و رفع ظلم چگونه بر پا میشود ؟
این سوال مهمی است چون تحقق چنین مسئله ای بسیار مهم است .
امام عصر (عج) با سه راهکار مهم در برابر ظلم می ایستد و عدالت را تا درون خانه ها پیاده میفرماید که امام صادق (ع) به همین معنا اشاره نمود ؛ "لیدخلن عیهم عدله جوف بیوتهم ." (الغیبه نعمانی /۲۳۴)
راهکار اول ؛ امام (عج) این مسیر را با جدیت و بدون هیچ گونه تقیه و پوششی انجام میدهد . این درست همان چیزی است که در روایات ما آمده که هر کدام از ذوات مقدسه اهلبیت (ع) در زمان خود، مجبور به رعایت برخی امور و صبر در مورد حاکمان به جهت "تقیه؛ بوده اند .
اضافه بر اینکه یاران او هم در نهایت پاکی و جدیت هستند .
امام علی (ع) فرمود : "دست خود را بر سر بندگان خدا میگذارد و دل آنان محکم و مستحکم میگردد / وضع یده علی رووس العباد فلایبقی مومن الا صار قلبه اشد من زبر الحدید .."(کمال الدین/۵۹۲)
راهکار دوم ؛ امام (عج) عدالت را با بالاتر بردن خِرد و عقلانیت جامعه به تحقق کامل میرساند.
امام سجاد (ع) فرمود: "خداوند عقل و خردی و شناخت به آنان عنایت میکند" (کمال الدین/۳۰۰)
وامام باقر (ع) فرمود : "امام دستش را بر سر افراد قرار داده و عقول و خرد آنان کامل میشود / اذا قام قائمنا وضع یده علی رووس العباد فجمع بها عقولهم و کملت به احلامهم .." (کمال الدین / ۶۱۲)
راهکار سوم ؛ امام عصر (عج) گرچه عدالت برای پاره ای از فاسدان با شمشیر پیاده می کند، اما در رابطه با عموم جهان ؛ او عدالت را با محبت و رحمت خود پیاده خواهد نمود.
در حدیث مشهور "لوح" که ائمه اطهار (ع) یک به یک معرفی شده اند ، امام عصر(عج) به عنوان "رحمةللعالمین" معرفی شده است .( کمال الدین / ۲۹۲)
و این حقیت غیر قابل انکار است که انسان ؛ تشنه محبت و رحمت است و در مواجهه با محبت، بالفور شیفته سرچشمه رحمت و محبت میشود .
و اگر بنا باشد امام (عج) جهان را از زیر شمشیر خود بگذراند ، به قول استادمان آیت الله جوادی آملی ؛ "تازه اول خونریزی است و نه اول عدالت!"
خداوند توفیق درک آن روز کرامت فرماید . ان شاء الله