امروز هشتم ربیع‌الثانی سالروز ولادت باسعادت حضرت امام حسن عسکری علیه‌السلام والد مکرم حضرت حجت، صاحب‌الزمان عجل‌الله تعالی فرجه ‌الشریف است. امام حسن عسکری علیه‌السلام اسوه‌ای حسنه برای جهانیان در طول تاریخ هستند. سیره و رفتار ائمه علیهم‌السلام و گفتار و رهنمودهای آن حضرات و نامه هاو نوشته‌های ایشان، اصول، قوانین، معیارهای رشد و سعادت و کمال و سعادت همه جانبه را برای همیشه تا روز قیامت در بردارند. باید این قوانین حیات طیبه و زندگانی برتر و متعالی را از اهل‌بیت فرا گرفت و به آن آراسته شد. نامه‌های امام یازدهم به اصحاب خویش نیز نشان دهنده راه تکامل به عموم انسان هاست. امام حسن عسکری علیه‌السلام نامه‌ای به پدر شیخ صدوق علیه الرحمه نوشته‌اند و در آن نامه سفارش‌های بسیار مهمی برای نجات و رستگاری جهانیان ارائه نموده‌اند و از وی خواسته‌اند خودش به آنها عمل کند و از همه شیعیان بخواهد که به آن عمل کنند. در فرازی از آن نامه چنین نوشته‌اند: "اوصیک بمغفره الذنب، وبکظم الغیظ، وصله الرحم، و مواساه الاخوان، و السعی فی حوائجهم فی العسر و الیسر، و الحلم، و التفقه فی الدین، و التثبت فی الامر و التعاهد للقرآن، و حسن الخلق، و الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، و اجتناب الفواحش کلها."(1) تو را وصیت و سفارش می‌نمایم به بخشش گناهان شخصی انسان‌ها، و فرو بردن خشم خویش، و صله رحم، و دوستی و همکاری و همیاری و همدردی با برادران مسلمان، و سعی و تلاش در راستای برطرف نمودن حوائج آنان در سختی و راحتی، و بردباری، و درک و فهم عمیق دین، و بررسی و دقت در کار و ثبات قدم و پایداری بر اصول دینی، و تعهد و وفاداری به قرآن، و حسن خلق و خوش اخلاقی، و امر به معروف و نهی از منکر، و اجتناب و دوری از همه کارهای زشت و رذایل اخلاقی. امام حسن عسکری علیه‌السلام این نامه را خطاب به فقیه بزرگ شیعه علی بن‌ حسین بن موسی بن بابویه، پدر شیخ صدوق که در زمان امام یازدهم و دوازدهم می‌زیسته است نوشته‌اند. برخی از صفات زیبا در این نامه که شیعیان باید به آراستگی و پیراستگی از آنها فرا خوانده شوند، به شرح زیر هستند.
بخشش و گذشت
"مغفره الذنب" یکی از صفات زیبای آرامش بخش و تاثیرگذار است. بخشیدن گناهان و اشتباهات دیگران و گفتار و رفتار نامناسب آنان نسبت به خویش، عامل جذب و هدایت است. رهاکردن اشتباهات و خطاهای فردی انسان‌ها و عدم پیگیری کارهای خلاف آنان و اقدامات شخصی شهروندان علیه خویش، سفارش امام یازدهم به پدر شیخ صدوق و عموم شیعیان است. انسان با گذشتن از خطاهای فردی دیگران علیه خود راه تنبه و اصلاح را بر روی او می‌گشاید. خداوند نیز از تقصیرات او می‌گذرد.
کظم غیظ
فروبردن خشم و رهایی از عصبانیت و غضب، نیز از صفات زیبای انسان هاست. غیظ و فوران خشم و کینه و دشمنی موجب گفتار و رفتارهای نامطلوب و زشت و زیان بار فراوانی است که پس از آن، انسان از آن‌ها شرمنده و پشیمان می‌گردد. بنابراین هنر فروبردن خشم و مهارت کظم غیظ آثار سودمند مهم و اساسی دارد. رنج و سختی‌های کنترل خشم را پیامدهای گوارای آن آسان و شیرین خواهد کرد.
مواسات و همدردی
دلسوزی و یاری و کمک و همکاری و همیاری، نیز وصیت امام حسن عسکری علیه‌السلام به شیعیان است. مواسات و همدردی، مقدماتی دارد که باید آن‌ها را شناخت و فرصت‌های همدردی و همراهی و همکاری را فراهم نمود. شناخت دردها و مشکلات و گرفتاری‌ها، و شناخت راهکارها و راهبردهای رفع آن‌ها، تلاش و همت در جهت یاری مسلمانان و رفع مشکلات، ابعاد سه‌گانه مواسات را تشکیل می‌دهد.
سعی در رفع حوائج
مسلمانان باید در زندگانی اجتماعی یار یکدیگر باشند و هر مسلمانی در راه رفع حوائج سایر مسلمانان گام بردارد. درآن صورت حوائج همگان برآورده می‌گردد. حاجت شناسی و انگیزش و اراده بر رفع حاجات برادران و خواهران مسلمان، یک تکلیف شرعی و صفت زیبای اخلاقی و عبادت بزرگ است. تلاش پیوسته برای رفع حوائج فردی مسلمان در هیچ شرایطی پایان نمی‌یابد. در سختی‌ها و آسانی و راحتی و در رنج‌ها و آسایش و رفاه همواره باید در اندیشه رفع حوائج دیگران و طرح و برنامه مطلوب برای رفع حاجات آنان بود.
حلم و بردباری
بردباری و خویشتن‌داری و حلم نیز صفت زیبای اجتماعی دیگری است که امام عسکری علیه‌السلام به شیعیان آموخته‌اند. انسان حلیم در گروه انسان‌های مرجع برای مشورت و نجات و هدایت دیگران جای می‌گیرد.
درک و فهم عمیق دین
بر هر مسلمانی کسب آگاهی‌های دینی و بینش دینی و درک و فهم دینی لازم است. سعی و کوشش در اندازه توان فردی برای تفقه در دین، وصیت امام حسن عسکری علیه‌السلام به عموم شیعیان است. شناخت و معرفت دینی و فهم عمیق و استدلالی آموزه‌های دینی سبب تقویت ایمان و باورهای دینی و مصونیت اعتقادی و مقاومت و پایداری در دفاع از دین و پاسخگویی به شبهات مخالفان و منحرفان است. "تفقه در دین" انسان‌ها را در برابر تهاجم فرهنگی بیمه می‌کند. چون انسان آگاه با ایمان نه تنها تاثیر نمی‌پذیرد بلکه تاثیرات سازنده نیز بر ضعیفان و افراد سست ایمان می‌گذارد و آن‌ها را نجات می‌دهد و حتی می‌تواند منحرفان و گمراهان را نیز هدایت کند.
هم‌پیمانی و وفاداری به قرآن
"التعاهد للقرآن" مسئولیت سرنوشت ساز دیگری است که امام یازدهم به شیعیان آموخته‌اند. قرآن شناسی، و آگاهی از تعالیم وحیانی، و عهد و پیمان با قرآن، و همراهی و وفاداری به عهد و پیمان با قرآن نیز وصیت امام عسکری علیه‌السلام به جهانیان است. قرآن کتاب هدایت و برنامه زندگی مقدس و الهی است که هم پیمانی و وفاداری با آن لازم است و همین راه درمان همه دردها و بیماری‌های جهانیان است.
حسن خلق
"خوش اخلاقی" سنت پیامبر و اهل‌بیت علیهم‌السلام است. آخرین و بهترین پیامبر خدا و اهل‌بیت پیامبر برای توسعه و تقویت مکارم اخلاقی آمده‌اند. پیامبر اعظم و امامان پیشگامان مکارم اخلاقی و آموزگاران بزرگ حسن خلق بوده‌اند و پیروان خویش را به خوش اخلاقی دعوت و سفارش کرده‌اند.
دوری از بدی‌ها
در پایان این بخش از وصایای امام حسن عسکری علیه‌السلام به شیعیان، لزوم "اجتناب از همه فواحش" یادآوری گردیده است. باید فواحش و گفتار و رفتار زشت و ناشایست و بد را از درون قرآن و سنت فراگرفت و از همه آن‌ها اجتناب و دوری کرد. امام پس از سفارش به آراستگی به یازده صفت زیبا و سودمند اخلاقی، عموم شیعیان را از فواحش بازداشته‌اند. "فاحشه" هر قول و فعل زشت و پلید و ناروا و در خور سرزنش و عقاب و ملامت است که باید از آن تنفر داشت و از آن اجتناب کرد. ترک هریک از یازده صفت زیبای مذکور در این بخش از نامه امام یازدهم به شیعیان زمینه ساز و عامل ایجاد و گسترش فواحش است. فواحش همان رذایل اخلاقی و صفات زشت و شیطانی هستند که زیان‌بار و عامل هلاکت و نابودی بشریت می‌شوند. باید فواحش را براساس منطق قرآن و اهل‌بیت شناسایی کرد و از همه آن‌ها دوری نمود و اجتناب کرد.
1- بحارالانوار، ج50، ص317 و ص318؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج4، ص426

*بخشیدن گناهان و اشتباهات دیگران و گفتار و رفتار نامناسب آنان عامل جذب و هدایت خود آنان می‌شود
*مسلمانان باید در زندگانی اجتماعی یار یکدیگر باشند و هر مسلمانی در راه رفع حوائج سایر مسلمانان گام بردارد
*بر هر مسلمانی کسب آگاهی‌های دینی و بینش دینی و درک و فهم دینی لازم است. سعی و کوشش در اندازه توان فردی برای تفقه در دین، وصیت امام حسن عسکری علیه‌السلام به عموم شیعیان است

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 915

    نسخه قابل چاپ