این روزها فلسطین در صدر اخبار جهانی قرار دارد. اخباری که نگاه همه جهان را به سوی خود خیره کرده است. جهان عرب با نگرانی بیشتری تحولات فلسطین را دنبال می‌کند. بررسی نظرسنجی‌های معتبر در سال‌های اخیر نشان‌دهنده آن است که همچنان اسرائیل خطر اول کشورهای عربی محسوب می‌شود.
 مرکز عربی واشنگتن دی سی در نظرسنجی خود که در ژانویه ۲۰۲۳  منتشر شد، به نکات جالبی اشاره می‌کند. این نظرسنجی که بین ژوئن تا دسامبر ۲۰۲۲ با ۳۳هزارو۳۰۰ پاسخ‌دهنده در ۱۴ کشور عربی انجام شده است، نشان می دهد: ۷۶ درصد از پاسخ‌دهندگان موافق بودند که آرمان فلسطین به همه اعراب مربوط می‌شود و نه فقط فلسطینی‌ها و اکثریت قریب به اتفاق پاسخ‌دهندگان (۸۴درصد) با به رسمیت شناختن اسرائیل توسط کشورهایشان مخالف هستند. در مجموع ۵۹ درصد (۳۸ درصد اسرائیل و ۲۱ درصد آمریکا) از پاسخ‌دهندگان، اسرائیل و ایالات متحده را عواملی می‌دانند که امنیت جهان عرب را بیشتر تهدید می‌کنند.
این مسئله، نکته مهمی است. یعنی دشمنی مردم عرب برخلاف برخی دولتمردان با اسرائیل بسیار جدی است. جام جهانی قطر نیز نشان داد احساسات ضداسرائیلی مردم جهان عرب و حمایت آن‌ها از آرمان فلسطین چشمگیر است. این مسئله حتی در میان غیر عرب‌هایی نظیر آمریکایی‌ها نیز به چشم می‌خورد. گالوپ می نویسد ۲۶درصد مردم آمریکا با فلسطینی‌ها همدردی بیشتری دارند و ۳۸ درصد دموکرات‌ها طرفدار فلسطین‌اند. 
اینجاست که جمهوری اسلامی به عنوان بزرگ‌ترین کشور و جدی‌ترین حامی فلسطین باید دیپلماسی عمومی خود را بر آرمان فلسطین استوار کند. اینکه در اخبار شبکه‌های برون‌مرزی ایرانی و حتی داخلی به‌صورت جدی (حداقل در تراز الجزیره) رویکرد اعلامی حمایتی وجود ندارد، جای سؤال است . اخبار با تأخیر فراوان روی آنتن می رود. از حضور مستمر خبرنگاران و رایزنی‌های جدی میان مسئولان سیاست خارجی و کشورهای عربی و مسلمان خبری نیست و شبهات بسیار زیادی در فضای مجازی می‌چرخد که بی‌پاسخ باقی می‌ماند. 
متأسفانه باوجود اینکه ایران اسلامی همواره حامی مظلومان فلسطینی بوده است، اما رویکرد ضداسرائیلی‌اش در جهان عرب نمود چندانی ندارد. عدم تولید سریال‌های فاخر درباره فلسطین نیز از بزرگ‌ترین ضعف‌های دیپلماسی عمومی ماست. مانند همیشه رسانه‌های جمهوری اسلامی در بازتاب خبرهای فلسطینی زبان الکنی دارند، این در حالی است که شبکه‌هایی نظیر الجزیره، المیادین و العربیه حتی نمایش را به‌صورت زنده از درون فلسطین گزارش می‌دهند و خبری از خبرنگاران ایرانی نیست. این‌ها گره‌هایی است که باید با اولویت قرار دادن دیپلماسی عمومی توسط وزارت خارجه برطرف شود.
حضور در انجمن‌های عربی دفاع از فلسطین و ارتباط گیری شبکه‌ای با اصحاب رسانه فلسطین نیز باید در دستور کار قرار گیرد. نقش‌آفرینی جدی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در کشورهای عربی و برنامه‌هایی برای نشان دادن رویکرد حمایتی ایران از فلسطین باید تقویت شود.
انعکاس و ترجمه اخبار سایر خبرگزاری‌ها دردی را دوا نمی‌کند. حمایت‌های مردمی ایران در رسانه‌های عربی بازتاب ضعیفی دارد. حتی بسیاری از مردم فلسطین از حمایت‌های همه‌جانبه ایران اطلاعی ندارند. مرکز عربی واشنگتن دی سی اشاره می‌کند:
افکار عمومی کشورهای عربی نسبت به سیاست‌های آمریکا، روسیه، ایران و فرانسه در قبال فلسطین بیشتر منفی است. در همین حال، افکار عمومی عرب در مورد سیاست ترکیه در فلسطین تقریباً میانه است. سیاست ایران در قبال فلسطین در این نظرسنجی ۸ درصد بسیار مثبت، ۲۳درصد مثبت، ۲۵ درصد منفی و ۲۴درصد بسیار منفی اعلام شده است. در صورتی که از نظر کشورهای عربی ترکیه جایگاه مناسب‌تری را در حمایت از فلسطین دارد: ۱۱ درصد بسیار مثبت، ۳۲ درصد مثبت، ۲۱درصد منفی و ۲۰ درصد بسیار منفی اعلام شده است.
گویا ضعف رسانه‌ای سبب شده است فلسطینیان، ایران را حامی درجه یک خود احساس نکنند. در صورتی که بسیاری از اعراب و ترکیه روابط حسنه‌ای با اسرائیل دارند و این تنها ایران است که هیچ گاه این رژیم را به رسمیت نشناخته و حتی گروه‌های نظامی فلسطینی مقاومت را تسلیح کرده‌است.
بنابراین لازم است مرکز دیپلماسی وزارت خارجه با ورود جدی برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهان و به‌خصوص جهان اسلام تمهیدات جدی بیندیشد و در کنار کمک‌های میدانی به فلسطین، دیپلماسی رسانه‌ای خود را فعال کند.
انتشارکتاب، برگزاری رویدادهای بین‌المللی با حضور فعالان رسانه‌ای فلسطینی و همچنین دعوت از اساتید فلسطینی و عرب می‌تواند دیپلماسی عمومی بسیار جدی‌تری را رقم زند. باید یک خانه تکانی جدی در رویکردهای ضعیف دیپلماسی عمومی ترتیب داد.

*روزنامه قدس

  تعداد بازديدها: 529

    نسخه قابل چاپ