خلاصه یادداشت

هر یک از ما که مدعی نوکری امام حسین‌(ع) باشیم، خود را «عاشق»، «دلداده» و «دیوانۀ» آن حضرت می‌دانیم؛ اما باید از خود بپرسیم که آیا ما صرفا «دوستدار» امام حسین (ع) هستیم و یا واقعا این دوستی به حد عشق و نوکری رسیده است؟

یکی از ملاک‌هایی که می‌تواند در تشخیص «دوستدار» امام حسین‌(ع) از «عاشق» و «نوکر» آن حضرت کارگشا باشد، این است که دوستدار یک فرد به دنبال آن است که محبوب او چه خواسته‌ای دارد تا آن را برآورده سازد، اما نکته اینجاست که این دوستی فقط آنگاه به حد عشق و نوکری می‌‌رسد که وقتی فرد حتی «احتمال» می‌دهد مولا و معشوق او به امری راضی نباشد، به شدت از آن پرهیز کند. محال است کسی از عمق جان بگوید «من عاشق مادر خود هستم» ولی کاری را انجام دهد که «احتمال می‌‌دهد» مادرش راضی نیست‌.

ریشه این تصور نادرست که به نام نوکری امام حسین(ع) می‌توان عزای حسینی را بر خلاف فتاوی حتی به سبک کنسرت غربی و با حرکات موزون انجام داد چیست؟ این خطا از آنجاست که «نوکری» حضرت با نوکری در کارهای عادی (مثل خدمتکاری یک منزل) که یک وظیفه مقطعی است و سرتاسر زندگی فرد را در بر نمی‌گیرد، اشتباه گرفته می‌شود. خدمتکار یک خانه کافی است دستورهای سرپرست خودش را اجرا کند و به موقع، نظافت و پذیرایی را انجام دهد، اما اینکه با همسرش بدرفتاری کند یا در جامعه حق دیگران را رعایت نکند، به کیفیت نوکری او برای صاحبکارش آسیب نمی‌رساند. نوکری از نوع خدمتکاری، یک وظیفۀ همیشگی و همه‌جانبه نیست.

اما نوکری امام حسین (ع) امری است همه جانبه و دائمی و برخاسته از عمق وجود و روحیه تسلیم. نوکر اباعبدالله(ع) نمی‌تواند بگوید من نوکرم و عزاداری به فلان سبک بهتر به من می‌چسبد. نوکری امام حسین(ع) نه استثنای زمانی برمی‌دارد نه مکانی، و نه به فرد اجازه می‌دهد که حتی آنچه را «احتمال می‌دهد» که مولایش از آن ناراضی است انجام دهد. 

برخی از سبک‌های جدید و من‌درآوردی در عزاداری ولو با نیت خالص انجام گیرد هیچ‌گاه از یک عاشق و نوکر امام حسین(ع) که معنای نوکری را می‌فهمد سر نمی‌زند، زیرا فرد با وجود مخالفت علمای بزرگ، لااقل احتمال نارضایتی حضرت را می‌دهد.

عزاداری امام حسین(ع) باید به سبکی انجام شود که صاحبان عزا، یعنی اهل بیت عصمت علیهم السلام، خود دستور داده و به عزا می‌نشسته‌اند. آیا برگزارکنندکان عزاداری‌های خودساخته، حدیث و روایتی دیده‌اند که عزاداری را طوری برگزار کنید که جوانان بیشتری جذب شوند؟ آیا شخصیت استثنایی امام حسین(ع) برای حتی لاابالی‌ترین جوان‌های امروز، وجوه جذابیت کمی دارد که به بهانه اینکه این‌ها اگر اینجا نیایند، پای ماهواره می‌روند، برای عزاداری مظلوم کربلا چیزی مشابه «دوپس، دوپس» در موزیک غربی درست کنیم؟ مسئولیت اصلی ما برگزاری درست عزاداری مطابق رضای خداوند است یا جذب این و آن به مراسم؟

ما در زمانی زندگی می‌کنیم که فیلم یک مراسم کوچک، ساعتی بعد در کل جهان دست به دست می‌چرخد و دشمنان کینه‌توز اهل بیت در به در به دنبال لکه دار کردن شیعه و پیروان امام حسین(ع) هستند. آیا از عاشق و نوکر حسین(ع) برمی‌آید که در این شرایط هر بلایی که می‌خواهد بر سر مراسم عزاداری سیدالشهداء‌(ع) بیاورد، قمه زنی و تیغ‌زنی کند و یا کلمات کفرآمیز بر زبان جاری کند؟ 

کج فهمی است کسی از مطالب بالا چنین برداشت کند که می‌خواهیم با یک خط‌کش میزان مقبولیت عزاداری عزاداران در آخرت را تعیین کنیم. ما چه می‌دانیم؟ شاید یک «یا حسین» مشروبخواری که با گفتن این جمله دست از این گناه عظیم بر می‌دارد مقبول‌تر از فعالیتهای بانی یک هیئت باشد که دهها سال با نیتی نیمه‌خالص مجلس عزای حسینی برگزار می‌کند. مسألۀ ما در اینجا مناقشه ‌در میزان پذیرش عزاداری این و آن نیست. آن را خداوند و خود حضرتش می‌داند و بس؛ مسأله، بیان وظیفه کسی است که خود را نوکر حضرت می‌خواند. 

مظلومیت امام حسین(ع) یک مظلومیت مضاعف است، چرا که از ظلم برخی علاقه‌مندان خود هم مصون نیست و چه مظلوم است حسین(ع) که مراسم مصیبتش هم مصیبت در مصیبت است. نگذاریم امام حسین (ع) در عزاداری‌هایش هم مظلوم بماند و آن، وقتی است که «نوکری نفس» به نام «نوکری امام حسین(ع)» انسان را فریب می‌دهد. شیعه پیش از آنکه به مصیبت زده و نوکر امام حسین(ع) نیاز داشته باشد به شیعیانی نیاز دارد که با نوع عزاداری خود، پیام حسین(ع) را که می‌تواند عالمی را تحت تأثیر خود قرار دهد در جهان لکه‌دار نکنند.

*جماران