جی پلاس، امام حسن مجتبی علیه السلام در شب سه شنبه، نیمه رمضان سال دو یا سه هجری در مدینه دیده به جهان گشود. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به سلما دختر عمیس فرمود: پسرم را نزد من بیاور.

سلما، حسن را در میان پارچه زردرنگی پیچید و نزد آن حضرت برد. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پارچه زردرنگ را به کنار گذاشت و فرمود: مگر من به شما نگفته ام که نوزاد را با پارچه زد، قنداق نکنید.

سلما همان دم پارچه زرد رنگ را به پارچه سفید تبدیل کرد و حسن را نزد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آورد. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه گفت.

آنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به علی علیه السلام فرمود: 

نام پسرم را چه گذاشته ای؟ 

علی (ع): من در نامگذاری از شما پیشدستی نمی کنم...

پیامبر (ص): من نیز در نامگذاری او از پروردگارم پیشی نمی گیرم. در این هنگام جبرئیل نازل شد و عرض کرد: 

ای محمد خداوند سلام می رساند و می فرماید: نسبت علی علیه السلام به تو همانند نسبت هارون به موسی علیه السلام است ولی پیامبری بعد از تو نخواهد بود بنابر این این نوزاد را همنام پسر هارون (برادر موسی) کن.

جبرئیل: نام او شبر است.

پیامبر: زبان من عربی است.

جبرئیل: نام او را "حسن" (که معنی شبر است بگذار.)

در روایتی آمده: پس از چند روز، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دستور داد حسن علیه السلام را نزدش آوردند. آن حضرت ناف او را برید و چنین دعا کرد: خدایا این فرزند و فرزندان علی علیه السلام را از شر شیطان رانده شده از درگاهت، در پناه تو قرار دادم.

عقیقه و صدقه برای سلامتی حسن علیه السلام 

روز هفتم ولادت امام حسن علیه السلام فرا رسید پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم گوسفند خوشرنگی را عقیقه (قربانی) کرد و یک ران آن را همراه یک دینار به قابله داد، و موی سر حسن علیه السلام را تراشید و هم وزن آن، نقره مسکوک صدقه داد و سر حسن علیه السلام را با بوی خوش خَلوق (بوی خوش ترکیب یافته از زعفران) خوشبو کرد و فرمود: مالیدن خون از کارهای جاهلیت است.

به این ترتیب این شیوه را جایگزین شیوه شرک آلود دوران جاهلی کرد.

و مطابق پاره ای از روایات تراشیدن موی سر حسن علیه السلام و صدقه دادن نقره به اندازه وزن آن را حضرت زهرا علیه السلام انجام داد.

محبت های پیامبر (ص) به حسن(ع) و راز آن همه محبتها

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، حسن علیه السلام و برادرش حسین علیه السلام را همواره مورد محبت فوق العاده قرار می داد. آنها از همان آغاز تحت مراقبت دقیق پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بودند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با محبت های سرشار خود که یکی از اصول مهم تربیتی است در پرورش و شخصیت و رشد ارزش های اخلاقی حسن و حسین علیهما السلام، کمال استفاده را می کرد. به عنوان نمونه:

1. اسلم غلام آزاد شده عمر می گوید: حسن و حسین علیهما السلام را روی شانه های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دیدم، به آنها گفتم: پیامبر نیکو مربی برای شماست.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در پاسخ فرمودند: 

و نعم الفارسان هما: و این دو کودک، سواران نیکویی هستند.

2. از بُریده نقل شده که گفت: در مسجد، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر فراز منبر بود و برای مردم سخن می گفت. در این هنگام حسن و حسین علیهما السلام که پیراهن قرمز پوشیده بودند وارد مسجد شدند، ولی هنگام راه رفتن، پایشان به دامنشان پیچید و افتادند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از فراز منبر پایین آمد، آنها را در آغوش گرفت و بالای منبر برد و پیش روی خود نشانید.

3. ابوهریره می گوید: روزی حسن علیه السلام به محضر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آمد و در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نشست. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دهانش را به نشانه محبت بر دهان حسن نهاد و سه بار فرمود: 

اللهم انی احبه و احب من یحبه: خدایا من حسن را دوست دارم و همچنین آن کسی که حسن را دوست بدارد، دوست دارم.

باید توجه داشت که محبت های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به حسن و حسین علیهما السلام تنها جنبه عاطفی نداشت، بلکه هدف اصلی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از این محبت ها دو چیز بود:

1. مردم بدانند که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آنها را بسیار دوست دارد تا آنان نیز پیوند دوستانه با آن دو بزرگوار داشته باشند و با آنها دشمنی نکنند.

2. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می خواست با رعایت یکی از اصول مهم تربیتی، یعنی محبت و رفتار صمیمی و دوستانه در رشد و تربیت صحیح حسن و حسین علیهما السلام کوشا باشد، چرا که رفتار صمیمی و دوستانه، نقش بسزایی در تربیت سالم کودک دارد.

گاهی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از اینکه حسن و حسین علیهما السلام را تحت مراقبت های خاص تربیتی خود قرار می داد یاد می کرد و توجه مردم را به این موضوع جلب می کرد. چنان که از جابر روایت شده که می گفت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم را دیدم که با یک دست، دست حسن علیه السلام و با دست دیگر، دست حسین علیه السلام را گرفته بود، می فرمود:

ان ابنی هذین ربیتهما صغیرین... سالت الله لهما ان یجعلهما طاهرین مطهرین زکیین، فاجبنی الی ذلک.

همانا این دو پسرم را در کودکی تربیت کردم، ... و از درگاه خداوند برای آنها درخواست کردم تا آنها را پاک و پاکیزه قرار دهد و خداوند به این خواسته من پاسخ مثبت داد.

برشی از کتاب نگاهی بر زندگی امام حسن علیه السلام؛ ص 11-16؛ تالیف محمد محمدی اشتهاردی