درباره جزیره فوق استراتژیک و توریستی ‎سقطری چه می‌دانید؟ جزیره زیبای سقطری در شمال غرب اقیانوس هند و مشرف به آب‌راه تجاری مهم دریای سرخ و در مجاورت قاره آفریقا و تنگه باب‌المندب قرار دارد و از اهمیت تجاری و نظامی فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
به لحاظ زیبایی‌های طبیعی‌می‌توان این جزیره را با جزایر مالدیو، قناری، هاوایی مقایسه کرد. آب و هوای معتدل در زمستان و تابستان، ساحل زیبا و مرجانی، شن‌زارهای سفید، رودخانه، درختان خارق‌العاده و... از ویژگی‌های این جزیره ناشناخته است.
مساحت این جزیره 3650 کیلومتر مربع است در 250 مایلی جنوب شبه جزیره عرب و 140 مایلی شاخ آفریقا قرار دارد. پایگاه نظامی در این جزیره باعث قدرت خاصی در اقیانوس هند می‌شود.
تا قبل از قیام ضداستعماری مردم یمن علیه انگلیس، این جزیره بارها بین قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای مانند پرتغال، فرانسه، انگلیس، عمان، جیبوتی، یمن و...دست به دست شد. این وقایع نشان از اهمیت این جزیره است. انگلیس پس از تاسیس کانال سوئز همواره به دنبال تسلط بر این جزیره بود.
‏مردمان این جزیره درحال حاضر تقریبا 50 هزار نفر و مسلمان هستند. گفته می‌شود در گذشته مسیحی بوده و در آنجا کلیسا هم وجود داشته است. تا قرن نوزدهم میسیونرهای انگلیسی و فرانسوی به دنبال مسیحی‌سازی این منطقه بودند.این مردمان خود را متعلق به خاندان المهره می‌دانند که درحال حاضر در جنوب عمان و شرق یمن ساکن هستند. آنها به زبان سواحیلی تکلم می‌کنند.
تا قبل از تشکیل دولت یمن جنوبی در دهه 1960، این جزیره زیر نظر حکومت محلی سلطنت المهره(اکنون استان یمن است) تحت قیومیت انگلستان اداره می‌شد.آخرین حاکم این جزیره قبل از اخراج انگلیسی‌ها از یمن، از خاندان عفرار بود.
پس از اتحاد یمن، سقطری زیر نظر عدن اداره شد و ارتباط اداری‌اش با المهره قطع شد. بعد از حمله ائتلاف عربی به یمن این جزیره فوق استراتژیک مورد طمع امارات قرار گرفت، و برخی از مبادی مهم آن توسط امارات اشغال شد. گفته می‌شود امارات تعداد زیادی از درختان بومی این جزیره را ریشه کن کرده است.
امارات همگام با عربستان از فروردین سال 94 به یمن حمله کرده و در این مدت تمرکز خود را بر استان‌های جنوبی یمن گذاشته است. هرچند امارات، نیرو‌های نظامی خود را از یمن خارج کرده، با استفاده از نیرو‌های مورد حمایت خود همچنان به دنبال تسلط بر جزایر و بنادر جنوبی یمن است. مجمع الجزایر سقطری یکی از نقاط استراتژیک یمن است که امارات سعی کرده بر آن مسلط شود. اما این جزیره چرا برای امارات اهمیت دارد؟
اهمیت جزیره سقطری
مجمع الجزایر سقطری در جنوب یمن واقع شده است که در غرب اقیانوس هند، در دهانه خلیج عدن و بین دو قاره آسیا و آفریقا قرار دارد. سقطری عبارت است از مجموعه شش جزیره مشرف بر اقیانوس هند که در پایان سال 2013 (92ش) و پیش از اینکه عبدربه هادی منصور دستور تبدیل این جزایر به استان سقطری را بدهد، از توابع استان حضرموت در شرق یمن بود و پس از این دستور مجموع این جزایر که مساحت آن بالغ بر 3650 کیلومتر است به نام سقطری تغییر یافت.
این جزیره نه تنها استراتژیک است، بلکه به دلیل گونه‌های خاص گیاهی و جاذبه‌های طبیعی منحصر به فردش بسیار معروف است. مجمع الجزایر سقطری یک موقعیت استراتژیک مهم برای مسیر باب المندب هست. تنگه باب المندب در جنوب یمن به عنوان یکی از تنگه‌های استراتژیک و حیاتی در جهان معروف است. هر روز بیش از سه میلیون بشکه نفت از خلیج فارس به دریای مدیترانه از این مسیر می‌گذرد. کشتی‌هایی که در این مسیر حرکت می‌کنند در سمت غرب از طریق دریای عرب به خلیج عدن و از سمت شمال از طریق دریای سرخ، قبل از ورود به کانال سوئز از مسیر باریک تنگه باب المندب عبور می‌کنند. موقعیت مرکزی سقطری نقطه بسیار ایده آلی برای مبارزه و دستگیری دزدان دریایی و قاچاقچی‌ها می‌باشد.
در سال‌های گذشته، قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال ایجاد پایگاه‌هایی در اطراف شاخ آفریقا هستند. سقطری به کانون رقابت‌های ژئوپلتیک سومالی، اریتره، عربستان، قطر، هند و امارات تبدیل شده است. تمام این کشور‌ها در تلاش هستند تا جای پایی در این جزیره به دست آورند. در این رقابت، امارات از یک مزیت آشکاری برخوردار می‌باشد. ابوظبی با مردمان سقطری از روابط تاریخی، خانوادگی و فرهنگی قوی برخوردار است.
هراس امارات از آینده اقتصادی یمن
یمن برای امارات از جنبه اقتصادی بسیار مهم است. از جنبه اقتصادی مهم‌ترین نگرانی امارات تبدیل شدن بندر عدن به رقیب قدرتمند دبی است. درحالی که بین‌المللی شدن دبی و تبدیل شدن آن به کانون تجارت منطقه‌ای درآمد‌های گسترده‌ای را برای امارات در پی دارد، هرگونه وضع باثبات و سیاست‌های مستقل که باعث شکوفایی عدن و مناطق ساحلی یمن شود باعث نگرانی امارات است. پروژه "مدینه‌النور" اصلی‌ترین نمونه طراحی شده است که در صورت اجرای آن در یمن وضع اقتصادی منطقه را با دگرگونی‌هایی مواجه می‌کند.
پروژه مدینه‌النور در سال 2006 (85 ش) و در پی دیدار علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور سابق یمن، با بیش از یکصدوپنجاه شرکت از نقاط مختلف دنیا به تصویب رسید و قرار شد اجرای آن به «عبدالله بقشان» تاجر یمنی واگذار شود. بنابر اعلام منابع یمنی، هزینه تقریبی و اولیه این پروژه بزرگ حدود 140 میلیارد دلار برآورد شده و درصورت اجرا، گلوگاه‌های اقتصادی در شاخ آفریقا و کشور‌های شبه‌جزیره عرب را به هم مرتبط می‌کرد به ویژه اینکه نقشه مهندسی آن 14 سال پیش طراحی و تصویب شده و نشان می‌داد که مساحت مدینه‌النور چند برابر دبی است. مرکز مدیریت این شهر در منطقه «الحره» در عدن قرار داشت و عنوان می‌شود امارات با استفاده از شرکت «بنادر دبی» تمام تلاش خود را برای کنترل و جلوگیری از شکوفایی آن به کار گرفت.
امارات به عنوان یک کشور تجاری نقش مهمی در تجارت جنوب غرب آسیا دارد، از این منظر می‌کوشد با استفاده از نفوذ خود در منطقه از طرح‌های توسعه دیگر بنادر کشور‌های حاشیه خلیج فارس و اقیانوس هند جلوگیری کند. امارات سعی دارد تا بندر‌های یمن از بندر عدن تا بندر المکلا و المخا را زیر سلطه خود داشته باشد. ابوظبی با این کار به دنبال آن است که بندر‌های یمن را تحت مدیریت و سلطه خود داشته باشد تا این بندر‌ها در آینده هیچ خطر و تهدیدی برای بندر دبی به‌عنوان بندر ترانزیتی در خلیج فارس ایجاد نکند.
اکنون سلطه بر بنادر مهم یمن تقریباً در دست امارات است و حتی بنادر روبروی سواحل یمن مانند بندر‌های سومالی، جیبوتی و اریتره و خیلی از این کشور‌ها نیز زیر نظر شرکت‌های اماراتی عمل می‌کنند. این درحالی است که سلطه بر بنادر یمن از منظر عربستان از اهمیت کمتری برخوردار است. این کشور بیشتر به نفت یمن چشم طمع دوخته است و در تلاش است تا میدان نفتی «واعد» را که در استان الجوف واقع شده به کنترل خود در آورد. ریاض در صورتی که بتواند به این خواسته‌ها دست یابد،افزون بر افزایش تولید نفت می‌تواند به جای استفاده از تنگه هرمز در خلیج فارس از دریای عرب نفت صادر کند. مسئله‌ای که در میدان عمل ریاض موفق نشده است که آن را اجرا کند.
اما در این میان، امارات نگاه ویژه‌ای به مجمع الجزایر سقطری دارد و بار‌ها با نیرو‌های مورد حمایت منصور هادی رئیس‌جمهور مستعفی و فراری یمن نیز درگیری‌هایی به وجود آمده است.
اشغال سقطری توسط امارات
دولت امارات از اردیبهشت 1397 جزیره یمنی سقطری را اشغال کرده است. اشغال جزیره سقطری ازسوی امارات در شرایطی است که کنترل آن پیش از آن در اختیار دولت مستعفی و فراری یمن به ریاست منصور هادی بود و کشور امارات هم به عنوان یکی از اعضای ائتلاف عربی ظاهرا از این دولت حمایت می‌کرد. اقدامات امارات از زمان اشغال این جزیره انگیزه توسعه‌طلبانه و چشم داشت اقتصادی و ژئوپلتیکی این کشور به این جزیره استراتژیک را نشان می‌دهد.
سال گذشته یمن با یک رخداد بزرگ نظامی روبه رو شد که شامل تسلط نیرو‌های شورای انتقالی جنوب تحت حمایت امارات بر جزیره سقطری واقع در جنوب شرق یمن بود که در پی رویارویی با نیرو‌های دولتی رخ داد. تسلط نیرو‌های شورای انتقالی یمن بر جزیره سقطری در پی سال‌ها تلاش‌های متعدد امارات برای توسعه نفوذ خود در این جزیره راهبردی بود. به هر حال تسلط شورای انتقالی بر سقطری موجب شد امارات عملاً نفوذ خود را بر این جزیره گسترش دهد، زیرا شورای مزبور با هیچ تصمیم امارات مخالفت نکرد حال آنکه منافع دولتی یمن اعلام کرده‌اند که این شورا فقط ابزار و بازوی ابوظبی است که آنچه حامیان اماراتی بر آن دیکته می‌کنند، به اجرا در می‌آورد.
علی الذهب، کارشناس نظامی یمنی، در این باره گفته: «سقطری از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا مشرف به دریای سرخ و خلیج عدن است و حمل و نقل نفت کشور‌های خلیج فارس به بیرون از منطقه از آنجا صورت می‌گیرد و به طور کلی خطوط بین‌المللی دریانوردی در آن قرار دارد.» به گفته او، این موقعیت راهبردی سقطری به کشتی‌ها امکان داده است در آنجا پهلو بگیرند و طبیعت سواحل آن به گونه‌ای است که امکان حمایت از کشتی‌ها در برابر باد‌های شدید را فراهم می‌کند.
الذهب تاکید کرد: «امکان استقلال نظامی جزیره وجود دارد به گونه‌ای که به شکل یک پایگاه نظامی پیشرفته برای دفاع راهبردی از یمن و جزیره العرب و خلیج فارس و شاخ آفریقا در آید.» وی تصریح کرد موقعیت راهبردی سقطری پاسخگوی زیاده خواهی‌های نظامی طرفی است که آن را تحت کنترل در آورد به گونه‌ای که پایگاه‌هایی که در آنجا بنا می‌شود تسهیلات نظامی برای دخالت در کشور‌های منطقه به ویژه کشور‌های متشنج را فراهم خواهد کرد. به گفته الذهب، وجود پایگاه‌های نظامی امارات در سقطری می‌تواند به مثابه پایگاه‌های مشابه نظامی موجود در اقیانوس هند باشد، زیرا امارات در آنجا به دنبال زیاده خواهی‌های راهبردی است که در قالب حضور مجاز ازسوی کشور‌های بزرگ از جمله آمریکا است، زیرا اهداف مشترکی با یکدیگر داشته و منافع آنان نیز مشترک است.
اماراتی‌ها از چندین سال پیش و حتی قبل از عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی جای پای صهیونیست‌ها را در جزیره سقطری باز کردند. این کشور که از طریق عناصر گروه موسوم به شورای انتقالی جنوب یمن مناطق وسیعی را در گذشته تحت اشغال داشت، امتیاز ساخت یک پایگاه نظامی در جزیره سقطری را به رژیم صهیونیستی واگذار کرد که این اقدام خطرناک به دشمن صهیونیستی فرصت افزایش تحرکاتش در این منطقه راهبردی را خواهد داد. همچنین مقامات امارات اصرار فراوانی بر تبدیل این جزیره به پایگاهی برای رژیم صهیونیستی دارند و تلاش می‌کنند تا روند تبدیل این جزیره به یک پایگاه اسرائیلی سریع‌تر از گذشته ادامه پیدا کند که نتیجه این تلاش‌ها باعث شد افسران رژیم صهیونیستی نیز در همین راستا وارد سقطری شوند.
حضور نظامی نیروی دریایی رژیم صهیونیستی با همکاری نیروهای امارات در سقطری از نیمه دوم سال 2020 میلادی (99ش) گسترش یافته است. در همین راستا تحرکات امارات در سقطری، زمینه را برای حضور نظامیان صهیونیست به منظور ایجاد یک فرودگاه نظامی تحت نظارت کارشناسان فنی نیروی دریایی این رژیم فراهم کرده است. همچنین ورود هیئت مشترکی از افسران اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و امارات به سقطری پس از راه‌اندازی شبکه مخابرات نظامی در این جزیره، سایت‌های مختلفی را برای ایجاد پایگاه‌های نظامی و جاسوسی بررسی کردند. در همین سال پایگاه اینترنتی وابسته به یهودیان فرانسه، در گزارشی از قصد رژیم صهیونیستی برای تاسیس یک پایگاه جاسوسی و اطلاعاتی با همکاری دولت امارات متحده عربی در جزیره سقطری نیز خبر داده بود.
طی مدت اخیر شمار جدیدی از افسران سرویس‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی وارد جزیره سقطری شده‌اند که رسانه‌های عرب زبان نیز اعلام کردند که افسران صهیونیست به همراه افسران اماراتی به سقطری رفته‌اند. براساس این گزارش‌ها، ورود سرویس‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی به جزیره سقطری تحت پوشش انجام اقدامات بشردوستانه در این جزیره صورت گرفته است. هدف رژیم صهیونیستی، اشراف بیشتر بر تحولات یمن و محیط پیرامونی آن، تحکیم حضور نظامی و اطلاعاتی خود در این جزیره و تغییر موازنه قدرت در تنگه‌های راهبردی است.
امارات درصدد باز کردن پای رژیم صهیونیستی در جزیره سقطری است تا به وسیله شریک جدید خود بتواند از کاهش جایگاه منطقه‌ای به وجود آمده جلوگیری کند و از حضور این رژیم به‌عنوان سد دفاعی در زمینه‌های نظامی و امنیتی بهره ببرد. رژیم صهیونیستی نیز بعد از عادی سازی روابط با امارات در تلاش است با حضور فعال‌تر در مناطق استراتژیک پیرامونی از انزاوی نظامی و اطلاعاتی خارج شده و با تاسیس پایگاه‌های نظامی و جاسوسی در مناطق راهبردی، توان بازدارندگی خود را ارتقاء دهد. با توجه به اینکه جزیره سقطری از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است، حضور و تحرکات رژیم صهیونیستی می‌تواند پیامدهای امنیتی و نظامی برای نیروهای محور مقاومت در نبرد یمن علیه تجاوز عربستان داشته باشد و همچنین موازنه قدرت را در سطح منطقه تحت تاثیر قرار دهد.
اهمیت سقطری برای اسرائیل
جزیره سقطری نه تنها برای امارت که برای اسرائیل نیز مهم و راهبردی است. از زمان توافق عادی سازی امارات و اسرائیل نیز همکاری این دو در مورد اشغال سقطری بیشتر شده است. روزنامه رای الیوم در گزارشی با اشاره به اهمیت جنوب یمن برای رژیم صهیونیستی نوشت: سران رژیم صهیونیستی میزان توجه خود را به جزیره سقطری واقع در جنوب یمن و آمادگی برای اعطای کمک به دشمنان نیرو‌های حوثی در این کشور نشان داده‌اند. طبق این گزارش، صهیونیست‌ها همواره از این نکته می‌ترسند که ایران نفوذ خود را در یمن گسترش دهد. سرویس‌های امنیتی و نظامی رژیم صهیونیستی نسبت به حضور امارات در جزیره سقطری و به دست گرفتن کنترل این جزیره ابراز خرسندی کرده‌اند.
رای الیوم تاکید کرد که اگر نیرو‌های انصارالله کنترل این جزیره را به دست بگیرند می‌توانند رفت و آمد کشتی‌ها در دریای سرخ را زیر نظر گرفته و این مسئله برای رژیم صهیونیستی بسیار ناخوشایند خواهد بود. پیش از این ایهود یعاری، پژوهشگر صهیونیست، یکی از پژوهشکده‌های واشنگتن اعلام کرده بود که جزیره سقطری برای سرویس‌های امنیتی رژیم صهیونیستی بسیار اهمیت دارد. وی اذعان کرده بود که تل‌آویو از فعالیت جدایی‌طلبان در جنوب یمن خرسند بوده و از اقدامات امارات در ایجاد پایگاه‌های نظامی در جزیره سقطری حمایت می‌کند. این تحلیلگر صهیونیست در سخنان تلویزیونی خود اعلام کرده بود که تل‌آویو آماده است کمک‌های نظامی به طرف‌های درگیر در یمن علیه نیرو‌های انصارالله ارائه دهد.
در همین راستا، پایگاه «ساوث فرانت» آمریکا که متخصص تحقیقات نظامی و راهبردی است سال گذشته اعلام کرد، امارات و اسرائیل در صدد ساخت پایگاه‌های نظامی و جاسوسی در سقطری هستند و به نقل از منابع عربی و فرانسوی که به نام آنان اشاره نکرد اعلام کرد، امارات و اسرائیل در صدد ایجاد زیرساخت‌های لازم برای جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی نظامی در سقطری هستند. بنابر اعلام این منبع، یک گروه از افسران اماراتی و اسرائیلی سال گذشته راهی سقطری شدند و برخی مواضع را با هدف ایجاد پایگاه‌های نظامی مورد بررسی قرار دادند.
اهمیت سقطری برای آمریکا
جزیره سقطری در جنوب یمن بسیاری حیاتی و راهبردی است. دکتر «وین مدسن» تحلیلگر ارشد آمریکایی در مسائل بین‌الملل اعلام کرده که ارتش آمریکا علاقه زیادی برای مستقر کردن پایگاه نظامی هوایی جزیره سقطری دارد. علاوه بر این، آژانس امنیت ملی آمریکا هم درصدد برقراری ایستگاه اطلاعاتی در جزیره سقطری است.
جزیره سقطری در عین حالی که بر دریای سرخ مسلط است، اشراف کاملی بر شاخ آفریقا نیز دارد. نویسنده کتاب «ستاره و شمشیر» که در آن به ارتباط تنگاتنگ عربستان و اسرائیل پرداخته تاکید کرده: «شوروی نیز قبل از فروپاشی یک پایگاه نظامی بزرگ در این جزیره داشت.» وی تاکید کرد، «اشغال این جزیره برای تسلط بر تنگه باب‌المندب حائز اهمیت است چرا که باب‌المندب تنگه بسیار با اهمیتی است. این تنگه آبراهی است که راه کشتی‌های کالایی و تجارتی ازخلیج عدن و اقیانوس هند به دریای سرخ را هدایت می‌کند. این کشتی‌ها سپس از طریق کانال سوئز وارد دریای مدیترانه می‌شوند و از آنجا به اروپا متصل می‌شوند.» «مایکل چوسودوفسکی» سردبیر گلوبال‌ریسرچ نیز چندی پیش طی مقاله‌ای به علاقه آمریکا به اشغال این جزیره سقطری اشاره کرده بود.
در واقع جزیره سقطری مورد توجه تمام کشور‌ها و بازیگران مهم عرصه بین الملل است و امارات و اسراییل و آمریکا سعی دارند تا با اشغال این جزایر، موقعیت راهبردی خود را در دهانه باب المندب تقویت کنند.

*جزیره زیبای سقطری در شمال غرب اقیانوس هند و مشرف به آب‌راه تجاری مهم دریای سرخ و در مجاورت قاره آفریقا و تنگه باب‌المندب قرار دارد و از اهمیت تجاری و نظامی فوق‌العاده‌ای برخوردار است
*این جزیره نه تنها استراتژیک است، بلکه به دلیل گونه‌های خاص گیاهی و جاذبه‌های طبیعی منحصر به فردش بسیار معروف است. مجمع الجزایر سقطری یک موقعیت استراتژیک مهم برای مسیر باب المندب هست. تنگه باب المندب در جنوب یمن به عنوان یکی از تنگه‌های استراتژیک و حیاتی در جهان معروف است. هر روز بیش از سه میلیون بشکه نفت از خلیج فارس به دریای مدیترانه از این مسیر می‌گذرد
*در سال‌های گذشته، قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال ایجاد پایگاه‌هایی در اطراف شاخ آفریقا هستند. سقطری به کانون رقابت‌های ژئوپلتیک سومالی، اریتره، عربستان، قطر، هند و امارات تبدیل شده است. تمام این کشور‌ها در تلاش هستند تا جای پایی در این جزیره به دست آورند. در این رقابت، امارات از یک مزیت آشکاری برخوردار می‌باشد
*دولت امارات از اردیبهشت 1397 جزیره یمنی سقطری را اشغال کرده است
*اماراتی‌ها از چندین سال پیش و حتی قبل از عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی جای پای صهیونیست‌ها را در جزیره سقطری باز کردند. این کشور که از طریق عناصر گروه موسوم به شورای انتقالی جنوب یمن مناطق وسیعی را در گذشته تحت اشغال داشت، امتیاز ساخت یک پایگاه نظامی در جزیره سقطری را به رژیم صهیونیستی واگذار کرد که این اقدام خطرناک به دشمن صهیونیستی فرصت افزایش تحرکاتش در این منطقه راهبردی را خواهد داد
*جزیره سقطری مورد توجه تمام کشور‌ها و بازیگران مهم عرصه بین الملل است و امارات و اسراییل و آمریکا سعی دارند تا با اشغال این جزایر، موقعیت راهبردی خود را در دهانه باب المندب تقویت کنند

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 576

    نسخه قابل چاپ