انتظار برای نهائی شدن توافق برجامی و رفع تحریم‌های ضد ایرانی همچنان مهم‌ترین موضوع مطرح در جامعه است. در هفته‌های اخیر، تبادلاتی میان ایران و آمریکا با وساطت اتحادیه اروپا برای نزدیک شدن نقطه‌ نظرهای طرفین صورت گرفته که هرچند هر دو طرف از پیشرفت در این زمینه سخن می‌گویند ولی هنوز نشانه‌ای از نهائی شدن توافق دیده نمی‌شود. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان می‌گوید «مهم‌ترین اصل برای ایران در مذاکرات، دریافت تضمین است.» ولی طرف آمریکائی هنوز نتوانسته تضمین بدهد که رئیس جمهور بعد از «بایدن» آمریکا را بار دیگر از برجام خارج نکند. بنابراین، اگر ایران درباره شرط تضمین پافشاری کند، معلوم نیست چه زمانی توافق برجامی نهائی خواهد شد و آیا ایران می‌تواند از زمینه‌ای که برای فروش نفت و گاز به اروپای تشنه انرژی در آستانه فصل سرما بهره ‌برداری لازم را به عمل بیاورد یا این فرصت هم از دست خواهد رفت؟
برگزاری هفتمین کنفرانس مجمع جهانی اهل‌البیت علیهم‌السلام در تهران از رویدادهای هفته جاری بود. درباره این رویداد، دو نکته مهم مورد توجه قرار گرفتند؛ اول اینکه رهبر انقلاب اسلامی در دیدار شرکت ‌کنندگان در این کنفرانس، ایجاد همبستگی میان مسلمانان را رسالت مجمع دانستند و دیگر اینکه مجمع در قطعنامه پایانی خود و در جریان برگزاری این کنفرانس به مشکلات شیعیان افغانستان که بشدت تحت فشار و نسل‌کشی طالبان هستند توجه لازم را نکرد. این بی‌توجهی قابل تامل، موجب اعتراض صاحبنظران افغانستانی شد بطوری که تعدادی از آنها با نوشتن مقالاتی این سوال را مطرح کردند که چه چیز موجب شد مجمع جهانی اهل‌البیت علیهم‌السلام به شیعیان مظلوم افغانستان بی‌توجهی کند؟
این هفته را از این جهت که دو تن از برجسته‌ترین مسئولان دولت قبل مطالب مهمی درباره عملکرد آن دولت و مشکلات و موانعی که بر سر راهشان وجود داشتند منتشر کردند، می‌توان هفته شکست سکوت دانست. آقایان حسن روحانی و اسحاق جهانگیری در مطالبی که به نظر می‌رسد پاسخ دولتمردان کنونی است، شرایط خاص زمان مسئولیت خود و اقدامات انجام شده را تشریح کردند تا شبهات به وجود آمده را برطرف نمایند.
در مسائل خارجی، ابتدا مروری می‌اندازیم به تحولات عراق در یک هفته گذشته. عراق در حالی خود را برای برگزاری رویداد بزرگ مراسم اربعین آماده می‌کند که سایه اختلافات سیاسی بین گروه‌ها، همچنان بر فضای این کشور سنگینی می‌کند. این هفته گزارش یک روزنامه آمریکایی درباره تحولات اخیر عراق جلب توجه کرد. این نشریه که منبع گزارش خود را حدود 20 شخصیت عراقی ذکر کرده نوشت که تدبیر مرجعیت عراق در جریان اوجگیری اختلافات و حضور تشنج ‌برانگیز هواداران گروه‌های سیاسی جریان صدر در منطقه دیپلماتیک بغداد، از وقوع یک رویداد خطرناک و احتمال درگیری گسترده داخلی جلوگیری کرد.
به نوشته این نشریه، پیام مرجعیت موجب شد تا رهبر جریان صدر آن بیانیه مهم، که خواستار خروج هواداران این جریان از مناطق حساس دولتی شد، را صادر کند و اوضاع به سمت آرامش برود. این رویداد که بر نقش تعیین ‌کننده آیت‌الله سیستانی در عراق تاکید گذاشت، حاوی دو پیام مهم بود: نخست اینکه مرجعیت با تشدید اختلافات و متشنج کردن اوضاع مخالف است و دوم اینکه، حضور و تدبیر مرجعیت، امکان بروز جنگ داخلی در عراق را ناممکن می‌سازد.
با توجه به تحولات اخیر، این واقعیت بیش از پیش نمود پیدا کرده است که در صحنه سیاسی عراق، هیچ گروهی نمی‌تواند تنها تامین منافع خود را مدنظر داشته باشد و لزوم گفتگوی بین جناح‌ها، امری اجتناب ‌ناپذیر است. رد انحلال مجلس توسط دادگاه عالی فدرال عراق که دیروز صورت گرفت، تاکیدی بر لزوم تفاهم جریان‌های سیاسی از طریق مذاکره است.
جنگ در اوکراین در حالی ادامه دارد که ابعاد خطر آن روز به روز گسترش می‌یابد و جامعه جهانی را بر تلاش برای توقف این جنگ ملزم می‌کند. گزارش‌ها حاکی است که نیروگاه هسته‌ای اوکراین که هم اینک در اشغال روسیه قرار دارد به ابزاری برای اعمال فشار طرفین جنگ به یکدیگر و امتیازگیری آنها تبدیل شده است. روسیه و اوکراین، هردو یکدیگر را مسئول بروز هرگونه حادثه در این نیروگاه عنوان می‌کنند و در این میان، دبیرکل سازمان ملل هشدار داده است که هر حادثه‌ای در این نیروگاه می‌تواند به یک فاجعه جهانی تبدیل شود.
این هفته اوکراین، روسیه را متهم کرد که بخشی از نیروگاه‌ها را از مدار خارج کرده است تا دسترسی اوکراینی‌ها به انرژی را محدود کند. روسیه نیز اوکراین را به حملات توپخانه‌ای به نزدیکی نیروگاه متهم کرده است.
از سوی دیگر روسیه که از پیشروی مورد نظر خود در اوکراین بازمانده است استراتژی خود را بر تداوم جنگ و کشاندن آن تا زمستان متمرکز کرده است تا با تشدید فشار به اوکراین و همچنین اروپا، کی‌یف را به پذیرش شرایط خود وادار سازد. این استراتژی روسیه تا هم‌اکنون نیز تاثیرات خودش را گذاشته است. وقوع تظاهرات گسترده این هفته در چک و هلند، در همین چارچوب قرار دارد و طبیعی است که موجب خشنودی روسیه شده است. روس‌ها امیدوارند این فشارها، پشتیبانی غرب از اوکراین را کاهش دهد. اگرچه چشم‌انداز جنگ اوکراین همچنان مبهم است ولی آنچه که مشخص است تداوم این جنگ، حداقل تا زمستان آینده است.

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 574

    نسخه قابل چاپ