بی بی سی: ایستادگی و اعتراض علیه بنیادگرایی: ده‌ها زن در کابل به خیابان‌ ریخته و خواستار بازگشایی مدارس دخترانه و تضمین حق آموزش شدند. این تجمع با دخالت نیروهای طالبان از هم پاشید. دبیرستان‌های دخترانه به بهانه حجاب تعطیل شده‌اند.

روز شنبه ششم فروردین (۲۶ مارس)، مرکز شهر کابل صحنه اجتماع ده‌ها تن از فعالان مدنی بود. آنها با در دست داشتن پلاکاردهایی چون "آموزش حق مسلم ما"، "عدالت" و "باز شدن مدارس" به تعطیلی دبیرستان‌های دخترانه اعتراض کردند.

یکی از دختران پلاکاردی به دست داشت که روی آن نوشته شده بود: «خاک پاکم را گرفتی، درس و مشقم را نگیر.»

مدارس متوسطه دخترانه از تابستان و پس از به قدرت رسیدن طالبان تعطیل شدند. اسلام‌گرایان سه روز قبل و تنها چند ساعت پس از شروع به کار دبیرستان‌ها، آنها را بستند؛ آن هم به بهانه "بی‌حجابی و بدحجابی" محصلان و در حالی که وعده‌های این گروه در بازنگری رویکردهای رادیکال قبلی، هزاران دختر دبیرستانی را به ادامه تحصیل امیدوار کرده بود.

یکی از زنان معترض در کابل به رسانه‌ها گفت با تعطیلی مدرسه‌ها، دخترها گوشه‌نشین و منزوی می‌شوند، استعدادهایشان هدر می‌رود و آسیب‌های روانی می‌بینند.

دبیرستان‌های دخترانه افغانستان به دستور مستقیم ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان بسته شده‌اند. برخی از سران طالبان ادعا کرده‌اند که بحث ممنوعیت آموزش دختران در بین نیست بلکه وزارت معارف می‌خواهد پوشش رسمی و اسلامی برای دختران تعیین کند و بر همین اساس مدرسه‌ها تا اطلاع ثانوی تعطیل می‌مانند.

بسیاری از ناظران خارجی و فعالان مدنی افغان بر این نظرند که طالبان از حقوق زنان و حق تحصیل دختران برای فشار بر جامعه جهانی استفاده ابزاری می‌کند. منتقدان اشاره می‌کنند که طالبان در کنفرانس نروژ و زمانی که قصد دریافت کمک‌‌های مالی بین‌المللی را داشت درهای مدارس را گشود و حالا با باز و بسته کردن آنها در صدد "اخاذی" از کشورهای دنیاست.

تعطیلی کلاس‌های متوسطه دختران، با انتقاد شدید کشورهای غربی، اتحادیه اروپا و جامعه جهانی روبرو شد. ایالات متحده مذاکرات با طالبان را که برای آخر هفته در حاشیه نشست دوحه برنامه‌ریزی شده بود، لغو کرد. اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز به صورت غیرمستقیم هشدار داده و گفته‌اند که طالبان تعهدات خود به مردم و جامعه بین‌المللی را نقض کرده است. این اشاره‌ای به مفاد توافق دوحه است که اوایل سال ۲۰۲۱ بین طالبان و آمریکا امضا شد و این گروه را مکلف کرده که حقوق اساسی مردم را تضمین کند.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هم یادآوری کرده که اگر تعطیلی مدارس دخترانه به سرعت لغو نشود، جاه‌طلبی‌های طالبان برای تعامل با جامعه جهانی بدون پاسخ خواهد ماند.

جامعه جهانی حاکمیت طالبان بر افغانستان را به رسمیت نشناخته و تضمین حق زنان برای تحصیل، یکی از شروط اصلی جامعه بین‌المللی برای کمک به طالبان است. وقتی آنها در ماه اوت به قدرت رسیدند، مدرسه‌ها را تحت عنوان همه‌گیری کرونا تعطیل کردند. دو ماه بعد تنها کودکان دبستانی از جمله شمار معدودی دختربچه، امکان یافتند که درس بخوانند. سپس در اکثر ولایات، به مدارس اجازه داده شد که تنها تا کلاس ششم ابتدایی دایر باشند. هم اینک دانشگاه‌ها نیز بر اساس تفکیک جنسیتی و کلاس‌های جداگانه دختران و پسران ادامه کار می‌دهند.

کمیته بین‌المللی نجات، تصمیم طالبان در باره آموزش دختران را یک عقب‌گرد فاجعه‌بار برای کودکان افغان و نسل تازه توصیف کرده است.