روزهای پایانی اسفندماه، یادآور ایام غم‌انگیز رحلت حاج سید احمد آقا خمینی است و چهارشنبه این هفته بیست‌ و پنجم اسفندماه، بیست و هفت سال است که حاج سید احمد آقا خمینی (رحمت‌الله‌علیه)، فرزند مبارز، ایثارگر و با گذشت امام خمینی رضوان‌الله‌ تعالی ‌علیه به دیدار حق شتافته است. او که سراسر عمرش را وقف اسلام و انقلاب کرد و در کوران حوادث قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران، چون کوهی استوار در کنار مراد خویش ایستاد تا با سینه‌ای به عظمت دریا، رازدار و امین رهبر نهضت اسلامی باشد و بسیاری از رازهای درون سینه فراخ خود را با خویشتن به سرای باقی ببرد. حضرت امام خمینی که فرزند برومندش را اعز اشخاص نزد خود خطاب می‌کردند، طی نامه‌ای وصیت‌گونه با مضمون اخلاقی-عرفانی و تاکید بر اهمیت نماز در ترقیات روحانی، خطاب به فرزند امین و غیور خویش موضوعاتی ارزنده، ماندگار و تاثیرگذار را مطرح کرده‌اند و کتاب شریف سرالصلوه (معراج‌السالکین و صلاه‌العارفین) را به ایشان اهدا نموده‌اند. متن این نامه عرفانی که خود وصیتی اخلاقی-عرفانی است‏ و در شب 27 آبان 1365 خطاب به حاج سید احمد آقا نگاشته شده، به مناسبت ایام رحلت این روحانی مجاهد تقدیم خوانندگان روزنامه می‌شود.
***
... وصیتی است از پدری پیر که عمری را با بطالت و جهالت گذرانده، و اکنون به سوی سرای جاوید می‏رود با دست خالی از حسنات و نامه‏ای سیاه از سیئات، با امید به مغفرت‌الله - و رجاء به عفو‌الله است - به فرزندی جوان که در کشاکش با مشکلات دهر، و مختار در انتخاب صراط مستقیم الهی - که خداوند به لطف بی‏کران خود هدایتش فرماید - یا خدای ناخواسته انتخاب راه دیگر - که خداوند به رحمت خود از لغزشها محفوظش فرماید. فرزندم! کتابی را که به تو هدیه می‏کنم شمّه ایست از صلاه عارفین و سلوک معنوی اهل سلوک؛ هر چند قلم مثل منی عاجز است از بیان این سفرنامه. و اعتراف می‏کنم که آنچه نوشته‏ام از حدّ الفاظ و عباراتی چند بیرون نیست، و خود تا کنون به بارقه‏ای از این شمّه دست نیافتم.
عنقا شکار کس نشود دام بازگیر
پسرم! آنچه در این معراج است غایه القصوای آمال اهل معرفت است که دست ما از آن کوتاه است (عنقا شکار کس نشود دام بازگیر) لکن از عنایات خداوند رحمان نباید مایوس شویم که او- جلّ و علا- دستگیر ضعفا و معین فقراء است. عزیزم! کلام در سفر از خلق به حق، و از کثرت به وحدت، و از ناسوت به ما فوق‏ جبروت است، تا حدّ فنای مطلق که در سجده اول حاصل شود، و فنای از فنای که پس از صحو، در سجده دوم حاصل گردد. و این تمام قوس وجود است مِن‌الله و الی اللَّه. و در این حال، ساجد و مسجودی و عابد و معبودی در کار نیست: هُوَ الاَوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ.
انکار مقامات اهل معرفت نکنی!
پسرم! آنچه در درجه اول به تو وصیت می‏کنم آن است که انکار مقامات اهل معرفت نکنی، که این شیوه جُهّال است؛ و از معاشرت با منکرین مقامات اولیا بپرهیزی، که اینان قُطّاع طریق حق هستند. فرزندم! از خودخواهی و خودبینی به درآی که این ارث شیطان است، که به واسطه خودبینی و خودخواهی از امر خدای تعالی به خضوع برای ولی و صفی او- جلّ و علا- سرباززد. و بدان که تمام گرفتاریهای بنی آدم از این ارث شیطانی است که اصل اصول فتنه است؛ و شاید آیه شریفه وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی‏ لا تَکُونَ فِتْنَهٌ وَ یکُونَ الدِّینُ لِلَّه در بعض مراحل آن، اشاره به جهاد اکبر و مقاتله با ریشه فتنه که شیطان بزرگ و جنود آن که در تمام اعماق قلوب انسان‏ها شاخه و ریشه دارد، باشد. و هر کس برای رفع فتنه از درون و برون خویش باید مجاهده نماید. و این جهاد است که اگر به پیروزی رسید همه چیز و همه کس اصلاح می‏شود.
هواهای نفسانیه حدّ و حصر ندارد
پسرم! سعی کن که به این پیروزی دست یابی، یا دست به بعض مراحل آن. همّت کن و از هواهای نفسانیه که حدّ و حصر ندارد، بکاه، و از خدای متعال- جلّ و علا- استمداد کن که بی‌مدد او کس به جایی نرسد. و نماز، این معراج عارفان و سفر عاشقان، راه وصول به این مقصد است. و اگر توفیق یابی و یابیم به تحقّق یک رکعت آن و مشاهده انوار مکنون در آن و اسرار مرموز آن، و لو به قدر طاقت خویش، شمّه‏ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نمودیم، ودورنمایی از صلاه معراج سید انبیا و عرفا- علیه و علیهم و علی آله الصلاه و السلام- را مشاهده کردیم؛ که خداوند منّان ما و شما را به این نعمت بزرگ منّت نهد. راه بس دور است و بسیار خطرناک و محتاج به زاد و راحله فراوان، و زاد مثل من یا هیچ یا بسیار اندک است، مگر لطف دوست- جلّ و علا- شامل شود و دستگیری کند.
از جوانی به اندازه‏ای که باقی است استفاده کن
عزیزم! از جوانی به اندازه‏ای که باقی است استفاده کن که در پیری همه چیز از دست می‌رود، حتی توجه به آخرت و خدای تعالی. از مکاید بزرگ شیطان و نفس اماره آن است که جوانان را وعده صلاح و اصلاح در زمان پیری می‏دهد تا جوانی با غفلت از دست برود، و به پیران وعده طول عمر می‏دهد. و تا لحظه آخر با وعده‏های پوچ انسان را از ذکر خدا و اخلاص برای او بازمی‏دارد تا مرگ برسد، و در آن حال ایمان را اگر تا آن وقت نگرفته باشد، می‏گیرد.
در جوانی مجاهدت کن
پس در جوانی که قدرت بیشتر‌داری به مجاهدت برخیز، و از غیر دوست- جلّ وعلا- بگریز، و پیوند خود را هر چه بیشتر- اگر پیوندی داری- محکم‏تر کن؛ و اگر خدای نخواسته نداری، تحصیل کن و در تقویتش همّت گمار، که هیچ موجودی جز او- جلّ و علا- سزاوار پیوند نیست. و پیوند با اولیای او اگر برای پیوند به او نباشد، حیله شیطانی است که از هر طریق سدّ راه حق کند. هیچ گاه به خود و عمل خود به چشم رضا منگر که اولیای خُلّص چنین بودند و خود را لاشی‏ء می‌دیدند؛ و گاهی حسنات خود را از سیئات می‏شمردند. پسرم! هر چه مقام معرفت بالا رود، احساس ناچیزی غیر او- جلّ و علا- بیشتر شود.
در نماز- این مِرقاه وصول الی الله- پس از هر ستایش، تکبیری وارد است، چنانچه در دخول آن «تکبیر» است که اشاره به بزرگ‏تر بودن از ستایش است، و لو اعظم آن که نماز است. و پس از خروج، تکبیرات است که بزرگ‏تر بودن او را از توصیف ذات و صفات و افعال می‌رساند. چه می‏گویم، کی توصیف کند! و چه توصیف کند! و کی را توصیف، و با چه زبان و چه بیان توصیف کند! که تمام عالم، از اعلی مراتب وجود تا اسفل سافلین، هیچ است و هر چه هست او است؛ و هیچ از هستی مطلق چه تواند گفت. و اگر نبود امر خدای تعالی و اجازه او- جلّ و علا- شاید هیچ یک از اولیا سخنی از او نمی‏گفتند، در عین حال که هر چه هست سخن از او است لا غیر، و کس نتواند از ذکر او سرپیچی کند که هر ذکر، ذکر او است. وَ قَضی‏ رَبُّکَ الّا تَعْبُدُوا الّا ایاهُ؛ و ایاکَ نَعْبُدُ وَ ایاکَ نَسْتَعینُ که شاید از لسان حق خطاب به همه موجودات است: وَ انْ مِنْ شَی‏ءٍ اِلّا یسبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ این نیز به لسان کثرت است، و گر نه او حمد است و حامد است و محمود انَّ رَبَّک یصَلّی؛ اللَّهُ نُورُ السَّمواتِ وَ الْارْض. پسرم! ما که عاجز از شکر او و نعمت‏های بی‏منتهای اوییم، پس چه بهتر که از خدمت به بندگان او غفلت نکنیم که خدمت به آنان خدمت به حق است؛ چه که همه از اویند. هیچ گاه در خدمت به خلق‌الله خود را طلبکار مدان که آنان به حقّ منّت بر ما دارند، که وسیله خدمت به او- جلّ و علا- هستند. و در خدمت به آنان دنبال کسب شهرت و محبوبیت مباش که این خود حیله شیطان است که ما را در کام خود فرو برد. و در خدمت به بندگان خدا آنچه برای آنان پرنفع‏تر است انتخاب کن، نه آنچه برای خود یا دوستان خود؛ که این علامت صدق به پیشگاه مقدس او- جلّ و علا- است.
عالم محضر خداست
پسر عزیزم! خداوند حاضر است و عالم محضر او است، و صفحه نفس ماها یکی از نامه‌های اعمالمان. سعی کن هر شغل و عمل که تو را به او نزدیک‏تر کند انتخاب کن که آن رضای او- جلّ و علا- است. در دل به من اشکال مکن که اگر صادقی، چرا خود چنین نیستی؟! که من خود می‏دانم که به هیچ یک از صفات اهل دل موصوف نیستم، و خوف‏ آن دارم که این قلم شکسته در خدمت ابلیس و نفس خبیث باشد، و فردا از من مواخذه شود؛ لکن اصل مطالبْ حق است اگر چه به قلم مثل منی [است‏] که از خصلت‏های شیطانی دور نیستم. و به خدای تعالی در این نَفَس‏های آخر پناه می‏برم و از اولیای او- جلّ و علا- امید دستگیری و شفاعت دارم. بارالها! تو خود از این پیر ناتوان و احمد جوان دستگیری کن، و عاقبت ما را ختم به خیر فرما، و با رحمت واسعه خود ما را به بارگاه جلال و جمال خود راهی ده. (صحیفه امام، ج‏20، ص154-158)

*پسرم! آنچه در درجه اول به تو وصیت می‌کنم آن است که انکار مقامات اهل معرفت نکنی، این شیوه جُهّال است و از معاشرت با منکرین مقامات اولیا بپرهیزی که اینان قطاع طریق حق هستند
*از خودخواهی و خودبینی به‌درآی که این ارث شیطان است و بدان تمام گرفتاری‌های بنی‌آدم از این ارث شیطانی است که اصل اصول فتنه است
*از جوانی به اندازه‌ای که باقی‌ مانده است استفاده کن که در پیری همه‌ چیز از دست می‌رود، حتی توجه به آخرت و خدای تعالی
*هیچگاه به خود و عمل خود به چشم رضا منگر که اولیای خُلّص چنین بودند و خود را «لا‌ شیء» می‌دیدند
*تمام عالم، از اعلی مراتب وجود تا اسفل‌السافلین هیچ است و هرچه هست اوست و هیچ از هستی مطلق چه تواند گفت
*پسر عزیزم! خداوند حاضر است و عالم محضر اوست و صفحه نفس ماها یکی از نامه‌های اعمالمان، سعی کن هر شغل و عمل که تو را به او نزدیک‌تر کند انتخاب کن .

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 1913

    نسخه قابل چاپ