ارزیابی من هم مثل بسیاری دیگر از کارشناسان مثبت نیست. پس از نشست مقدماتی، علائم امیدوارکننده بود، ولی پس از نشست 2 کمیته و متعاقب آن واکنش غربی‌ها به 2بسته پیشنهادی ایران، مشخص شد که دیدگاه‌ها خیلی از هم فاصله دارد.
 آقای انریکه مورا ابتدا از موافقت هیأت ایران برای آغاز مذاکرات از نقطه پایان 6 دور مذاکره قبلی خبر داد و البته اضافه کرد که با درک برخی ملاحظات دولت جدید در ایران، این مذاکرات ادامه خواهد یافت، ولی پس از 2 پیشنهاد ایران مشخص شد که اختلافات بسیار بیشتر از برداشت‌های اولیه است.
باید منتظر دور بعدی مذاکرات بود، ولی به‌طورقطع با انتظارات حداکثری، مذاکرات به نتیجه نخواهد نرسید. این ماراتن بی‌نتیجه یک‌بار در زمان دولت نهم تجربه شده و در تکرار آن هیچ نفعی برای کشورمان مترتب نیست. باید ارزیابی درستی از توازن قدرت و اقدامات مترتب بر آن داشته باشیم. هرگونه اشتباه محاسباتی فاجعه‌بار خواهد بود‌.
نکته قابل توجه در خصوص این دور، موضوع تناقض در روایت‌های ایران و تروئیکای اروپایی در غیاب روایتی روشن از سوی چین و روسیه است.
 ایران دستاوردهای 6 دور مذاکره قبلی را یا قبول ندارد و یا خواستار تغییرات کلی در آن است. ضمن اینکه رویکرد اولیه دولت مخالفت کامل با برجام و تا حدی خیانت دانستن آن بود که البته اکنون این دیدگاه پس از انتخابات و در برخورد با واقعیت‌های کشور تعدیل شده است.
آقای مورا پس از نشست پایانی کمیته مشترک اعلام کرد که با وجود اختلافات از همکاران اروپایی خواسته در مسیر توافق حرکت کنند. قرائت طرف ایرانی «آچمز کردن» طرف مقابل است و این‌که آنها خواستار زمان برای مشورت با دولت‌های متبوع خود شدند. مشخص نیست چقدر این روایت مقرون به صحت است؛ چراکه واکنش اروپا با نوعی تردید و یا شاید ناامیدی درباره عزم و اراده ایران برای توافق همراه است.
به گزارش ایلنا، 3 کشور اروپایی قبلاً اعلام کرده بودند که آماده اقامت طولانی‌مدت در وین تا دستیابی به توافق هستند و چین و روسیه واکنش روشنی از خود نشان نداده‌اند. آنچه که قطعی است آنها نیز خواستار آغاز مذاکرات بر مبنای مذاکرات قبلی و تمرکز بر رفع اختلافات و به اصطلاح پر کردن پرانتزهای خالی مانده در آخرین دور مذاکرات هیأت ایرانی به رهبری سیدعباس عراقچی هستند. دیپلمات‌های ارشد تروئیکای اروپایی به خبرنگار وال استریت ژورنال گفته‌اند «ایران تقریباً تمام توافق‌های دشواری را که در ماه‌ها مذاکرات سخت به دست آمده زیرپا گذاشته و خواستار تغییرات اساسی در متن است.» تا زمانی‌که پیشنهادات به‌طور شفاف منتشر نشود، نمی‌توان درباره آن قضاوت کرد. با این‌حال آنچه که تاکنون مشاهده کرده‌ایم‌، خواسته طرف مقابل بازگشت دوطرف به توافق ۲۰۱۵ (برجام) است و همه کشورهای ۱+4 به شمول چین و روسیه به‌طورقطع از این موضع حمایت می‌کنند. بنابراین رویکرد تیم مذاکره‌کننده کشورمان نباید به گونه‌ای باشد که در مذاکرات تنها بماند و این به‌طورقطع به نفع ایران نیست.
مسأله «حقانیت» داوری، ارزشی است که در نظام بین‌المللی جایگاهی ندارد؛ برآیند تصمیمات نظام بین‌المللی برخاسته از توازن قدرت بوده، نه اینکه کدام طرف ذی‌حق است و تراژدی فلسطین بزرگترین گواه این مدعاست. در سال ۲۰۱۷ پس از خروج خودسرانه ترامپ از توافق هسته‌ای، همه کشورها از آمریکا انتقاد کرده و آن را اقدامی خودسرانه و نافی تعهدات این کشور در برجام دانستند و دیدیم که هیچ اتفاقی هم نیفتاد.
باید مطالبات را مطابق با خواست مردم و همچنین امکان تحقق آن طراحی کرده و روی میز مذاکره گذاشت. طرح موضوعاتی که قطعاً مورد مخالفت قرار می‌گیرد و زمان از دست دادن، هنر نیست. تجربه 6 سال مذاکره به این شکل، گرفتار کردن کشور در چنبره 6 قطعنامه شورای امنیت سازمان‌ملل متحد بود. مضافاً اینکه شرایط داخلی ما چه از نظر اقتصادی و چه اجتماعی نسبت به سال‌های اول دهه قبل بسیار شکننده‌تر شده است.
 هنر دیپلماسی ارائه پیشنهادات و راهکارهایی است که بدون عدول از مواضع مغایر با منافع ملی، بیشترین اشتراکات مفهومی و عملی برای  دستیابی به تفاهم برای دوطرف را داشته باشد.
پیشرفت مذاکرات و دستیابی به توافق در گروی کاهش مطالبات حداکثری از سوی دوطرف و رسیدن به نقطه تعادل برای توافق است. صلاح ایران بازگشت بی‌قید و شرط طرفین به توافق ۲۰۱۵ است که لغو تحریم‌ها به عنوان مهمترین مطالبه هم در آن پیش‌بینی شده است. طرح شروطی مانند «تضمین عدم خروج» حاصلی جز طولانی شدن مذاکرات و بی‌نتیجه بودن آن در بر نخواهد داشت.  

*بهارنیوز

  تعداد بازديدها: 811

    نسخه قابل چاپ