«شورا یک اصل مترقی است، به خصوص در دنیای امروز. یا باید مردم در سرنوشت خودشان دخالت داشته باشند یا نه. یا طغیان و استبداد و استکبار و در مقابل استضعاف یا شورا. یعنی اگر این نشد، آن است... از نظر قرآن و از نظر اسلام هر خانه ای باید یک مرکز شورایی باشد. هر دهکده و هر گروهی باید در کارشان یک شورایی داشته باشند.» این جملات بخشی از سخنان مرحوم آیت الله سیدمحمود طالقانی است. روحانی انقلابی که نقشی موثر در پیروزی انقلاب داشت و همواره تلاش می کرد که شوراها به عنوان اصلی مترقی در قانون اساسی جمهوری اسلامی گنجانده شوند. البته این اصل بنیادین تا روی کار آمدن دولت سیدمحمد خاتمی مغفول ماند. ولی به هر حال این امید وجود داشت که توجه به این اصل به پیشرفت دموکراسی در کشور کمک کند. اما حالا در آستانه تشکیل دوره ششم شوراهای اسلامی شهر و روستا نگرانی های جدی در این باره شکل گرفته است. شاید آن زمان که آیت الله طالقانی درباره ضرورت تشکیل شوراها برای مردم سخن می گفت، کمتر کسی تصور می کرد پس از شکل گیری شوراها، این نهاد مردمی به سمتی برود که امکان کاندیداتوری و شکل گیری انتخابات آزاد کمی دشوار و دور از دسترس به نظر برسد. طی روزهای گذشته در شهرهای مختلف ایران بسیاری از کاندیداهای جریان های سیاسی نزدیک به اصلاح طلبی که برای انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا نام نویسی کرده بودند، ردصلاحیت شدند؛ رویدادی تلخ که واکنش های گسترده ای در پی داشته است. برای ششمین دوره انتخابات شورای شهر تهران، از ۲۱ عضو فعلی شورای شهر، تنها ۱۲ نفر نام نویسی کرده بودند که از این تعداد بنا بر گزارش های مختلف ۱۰ نفر ردصلاحیت شده اند. خبری که باعث شد زنگ خطر و هشدار در مورد ردصلاحیت گسترده در انتخابات پیش رو به صدا درآید. بر اساس مواد ۵۰ قانون و ۵۱ آیین نامه اجرایی انتخابات شوراهای شهر و روستا، نشست بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران توسط هیات اجرایی این حوزه انتخابیه در ۹ فروردین ۱۴۰۰ برگزار شد و تا ۲۲ فروردین مهلت داشتند تا نتیجه اولیه احراز صلاحیت ها را به هیات نظارت مرکزی اعلام کنند. همین موضوع واکنش سیاسیون کشور را برانگیخته است که شاید مهم ترین شان ویدیویی بود از سخنرانی اخیر سیدحسن خمینی که در انتقاد از ردصلاحیت گسترده کاندیداهای انتخابات شوراهای شهر و روستا، در صفحه رسمی اینستاگرام او منتشر شد. آنجا که سیدحسن خمینی می گوید: «هیچ راهی جز «بازگشت به مردم» و هیچ چیزی برای کشور واجب تر از یک «انتخابات پرشور» و «شامل» نیست. انتخابات «شامل» یعنی باید همه در آن نماینده داشته باشند. شرط اول آن این است که بساط تنگ نظری و حذف برداشته شود. «تقسیم بر دو کردن» نیروهای کشور باعث ترفیع چاپلوسان و متملقانی می شود که اتفاقا به سخنانی که می گویند هم باور ندارند.» دیروز همچنین محمدرضا عارف هم وارد عمل شد و نسبت به این ماجرا موضع گیری کرد. عارف به مناسبت روز شوراها در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «متاسفانه برخی دخالت های نابجا و جناحی، مانع وصول شوراها به توسعه مناطق مختلف شده است. اخبار واصله حاکی از ردصلاحیت گسترده داوطلبان اصلاح طلب شوراهای شهر و روستا در سراسر کشور است.» بسیاری بر این باورند که حوزه مدیریت شهری به دور از موضع گیری های سیاسی است و بررسی صلاحیت کاندیداها نه تنها ورای مباحث جناحی، بلکه حتی فارغ از مسائل سیاسی دنبال شود اما به اعتقاد بسیاری از کنشگران و ناظران سیاست ایرانی در این دوره شاهد طی شدن روالی متفاوت از دوره های گذشته در مسیر بررسی صلاحیت کاندیداها بودیم. ردصلاحیت کاندیداها در انتخابات شوراها در حالی به شدت افزایش یافته که بسیاری تاکید می کردند احتمالا در انتخابات پیش رو شاهد کاهش مشارکت شهروندان نسبت به گذشته باشیم و حالا ردصلاحیت گسترده کاندیداها هم می تواند مزید بر علت باشد. به خصوص آنکه انتظار می رفت دست کم این رویه در تهران دنبال شود و حضور مردم با سلایق مختلف در انتخابات شوراها، در دیگر کلانشهرها و شهرستان ها بیش از پایتخت مورد توجه قرار گیرد ولی ظاهرا اوضاع تهران در دیگران نقاط هم تکرار شده و با این حساب برخی ناظران نگران هستند که انتخابات شوراها هم با چالش مشارکت شهروندان مواجه باشد.
بنا بر پیگیری های خبرنگار اعتماد در دوره پیش رو ۱۱ نفر از اعضای شورای شهر اصفهان برای انتخابات نام نویسی کرده بودند که همگی آنان ردصلاحیت شدند. آن هم در حالی که از این ۱۱ نفر، تنها یک نفر اصولگرا و ۱۰ نفر دیگر اصلاح طلب بودند.
همزمان آرمین شریفی راد، عضو شورای مرکزی حزب جوانان ایران اسلامی با انتقاد از ردصلاحیت گسترده کاندیداهای منتسب به جریان اصلاح طلب به ایسنا گفته است: «متاسفانه کاندیداهای شناخته شده و منتسب به جریان اصلاحات در استان البرز و شهر کرج که برای حضور در ششمین دوره انتخابات شورای شهر وارد عرصه رقابت شده بودند توسط هیات های اجرایی و نظارت ردصلاحیت شده اند.»
این در حالی است که جواد امام، دیگر چهره سیاسی اصلاح طلب نیز در یادداشتی آورده است: «گزارش های دریافتی از شهر یزد نشان می دهد که ردصلاحیت های گسترده ای در این شهر اصلاح طلب اتفاق افتاده و این موضوع در سخنان امروز عبدالعلی سفید، رییس شورای شهر یزد نیز به خوبی بازتاب پیدا کرده است. گزارش ها از همدان نیز وضعیتی مشابه را ترسیم می کنند به نحوی که چهره های شاخص اصلاح طلب شورای شهر همدان در هیات نظارت شهرستان ردصلاحیت شده اند.»
ردصلاحیت ورای مراجع چهارگانه
در واکنش به این اتفاق قاسم میرزایی نیکو، نماینده پیشین مجلس که از قضا خود سابقه عضویت در هیات نظارت مرکزی انتخابات شوراهای دوره پنجم را نیز در کارنامه دارد، گفته است: «ما امروز شاهد آن هستیم که معیار مشخصی درباره احراز صلاحیت کاندیدا ها اعلام نمی شود و بسیاری از نامزدها با ادعای عدم التزام عملی ردصلاحیت می شوند.»
این چهره سیاسی اصلاح طلب به پایگاه خبری-تحلیلی مدارا گفته است: «قبلا شرایط به این شکل بود که اگر مراجع چهارگانه نظری خارج از استعلام ها داشتند، این نظرات چنانچه مطابق با استعلامات نبود مورد قبول قرار نمی گرفت ولی اکنون به راحتی این نظرات عملیاتی می شود و اتفاقا یکی از دلایل افزایش ردصلاحیت کاندیدا ها در این دوره همین مساله است.»
شهردار پایتخت هشدار می دهد
این اوضاع اما حالا موضع گیری پیروز حناچی شهردار تهران را نیز برانگیخته است. او گفته است: «وقتی تعداد زیادی از افرادی که می توانند کاندیدا شوند و حضور آنها می تواند، ایجاد رقابت و شور کند؛ ردصلاحیت می شوند، طبیعتا تعدادی از افرادی می مانند که ممکن است با رای حداقلی وارد شورا شوند که بهترین ها و مطمئن ترین ها برای اداره شهر نباشد. امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد؛ چراکه اگر مردم پای صندوق های رای نباشند، ممکن است اتفاق سال های قبل تکرار شود.»
حال با توجه به ادامه مهلت اعتراض ردصلاحیت شدگان، البته همچنان این امید میان کنشگران سیاسی و به خصوص اصلاح طلبان وجود دارد که تغییر رویه ای رخ دهد تا مگر از این رهگذر تعداد بیشتری از کاندیداها بتوانند به چرخه رقابت برای کرسی شوراهای اسلامی شهر و روستا بازگردند و از تنوع و گستره بیشتری از سلایق شهروندان نمایندگی کنند.
*اعتماد
RSS
کانال اطلاع رسانی
سقوط دستمزد دلاری کارگران ایرانی از ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳