احساس امنیت در محیط جامعه یکی از بخش‌های مهم امنیت به‌شمار می‌آید که در حال حاضر اما ‌و ‌اگرهای فراوانی در مسیر آن وجود دارد. یکی از این مسائل، مصداق پوشش شهروندان است که در حال حاضر مورد توجه تعدادی از نامزدهای انتخاباتی قرار گرفته است. ماده 638 قانون مجازات اسلامی حجاب برای بانوان را به صورت یک اجبار مطرح کرده اما برخی نامزدهای انتخابات بر این باور هستند که پوشش در کشور امری اختیاری است. باید دید آیا این اظهارات با نزدیک شدن به فضای انتخابات نسبت دارد و فردای ریاست‌جمهوری باید در انتظار مواضع دیگری از این افراد بود یا بخشی از سیاستمداران به نتایج جدیدی درباره این قانون رسیده‌اند.
امنیت اجتماعی
«امنیت» یا «احساس امنیت» یکی از کلیدواژه‌های پرتکرار این سال‌ها است. اطمینان مردم کشور از ثبات همه شرایط لازم برای زندگی در رفاه، می‌تواند آرامشی را فراهم کند که شهروندان در سایه آن از گزندها به‌دور باشند. جنگ امنیت جانی مردم را با مخاطره مواجه خواهد کرد و نیروهای نظامی هر کشور برای دفاع از این امنیت در همه جا از آن حمایت می‌کنند. با این حال مفهوم امنیت بسیار گسترده‌تر از امنیت جانی مردم است. امنیت اقتصادی، غذایی، علمی، زیست‌محیطی و اجتماعی، بخشی از انواع امنیت هستند. یکی از ساحات تقریبا مغفول امنیت در جامعه ما، امنیت اجتماعی است. مفهوم امنیت اجتماعی ناظر بر تدارک سلامت افراد جامعه در مقابل اقدامات خشونت‌آمیز و رفع دغدغه‌های ذهنی (احساس عدم‌امنیت) شهروندان است. تصور کنید، زنی به عنوان شهروند ایران، در بدو خروج از منزل با مزاحمان خیابانی، لباس‌شخصی‌ها و گشت‌ارشاد مواجه شود. بر این اساس استرس و فشار روانی وارد شده بر فرد، احساس عدم‌امنیت را خلق و امنیت اجتماعی را از شهروندان سلب می‌کند.
موارد غیر‌شفاف قانونی
مطابق ماده 638 قانون مجازات اسلامی «هر کس علنا در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل به حبس از 10 روز تا دو ماه یا تا (۷۴)‌ ضربه شلاق محکوم می‌گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد ولی عفت عمومی را جریحه‌دار نماید فقط به حبس از 10 روز تا دو ماه یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. تبصره : زنانی که بدون‌حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از 10 روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای‌ نقدی محکوم خواهند شد.» این ماده عموما در رسانه‌ها به قانون حجاب اجباری شناخته می‌شود. با این حال یکی از مشکلات مرسوم قوانین در ایران، در تفسیرپذیر بودن آنان است و در خصوص این ماده نیز چنین ایراداتی وارد دانسته می‌شود. قانون مجازات اسلامی منظور از «حجاب اسلامی» را تعریف کرده و از همین رو مشکلاتی در مسیر مرحله اجرایی به وجود آمده است. مشخص نبودن حدود دقیق پوشش سبب می‌شود، دست ضابطان و ناظران در برخود سلیقه‌ای باز باشد.
وقتی حجاب سیاسی می‌شود
حجاب درست از بدو اجباری شدن در دهه 60 به امری سیاسی تبدیل شد و در همان زمان نیز تجمعاتی با تعداد هرچند اندک، پیرامون آن شکل گرفت. با این حال شاید دهه 90 میزبان بیشترین گلایه‎ها درباره حجاب بود؛ تا جایی که نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم نیز درباره آن اعلام موضع کردند. دو روز پیش رستم قاسمی، نامزد احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری در گفت‌وگویی در پاسخ به این پرسش که نظر شما درباره حجاب اجباری چیست گفت: «مردم ما قابل گفت‌وگو هستند و بسیاری از مشکلات با گفت‌وگو قابل حل است.» او در ادامه نیز خاطره‌ای از مواجهه با خانمی در بیمارستان تعریف کرد. حدود یک هفته پیش نیز مسعود پزشکیان، دیگر نامزد احتمالی انتخابات، در گفت‌وگویی در پاسخ به سوال خبرنگار درباره وجود حجاب اجباری اظهار کرد: «از نظر قانون که داریم، ولی از نظر واقعیت خیلی‌ها دیگر گوش‌ نمی‌دهند. از نظر علمی و اعتقادی، من معتقدم نباید اجبار کنند، ولی خودم با تمام وجود به حجاب و با حجاب بودن معتقدم، ولی اینکه به‌زور بگوییم نتیجه‌ نمی‌دهد.» او درباره به رفراندوم گذاشته شدن این موضوع گفت: «این موضوع از نظر من رفراندومی نیست. این مسائل مربوط به فرهنگ جامعه است و باید آن را با گفت‌وگو حل کرد؛ نه با دعوا و رفراندوم.»
انتخابات و پوشش
مساله حجاب شهروندان زن ایران به مرحله‌ای کشیده شده است که گویا همه نامزدهای انتخاباتی باید در کنار مسائلی مانند برجام و برنامه اقتصادی درباره آن اظهارنظر کنند. در همین راستا علی مطهری، نامزد احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری که اخیرا سخنان او درباره پوشش زنان حواشی بسیاری داشته، در گفت‌وگویی تصریح کرد: «هر چیز جایی دارد. اینکه فردی با ساپورت و بلوز، بیرون بیاید، حجاب اسلامی نیست؛ اما ساپورت با مانتو ایرادی ندارد. نمی‌شود در خیابان فقط با یک ساپورت تردد کرد. این سختگیری نیست. من هرگز قائل به سختگیری در حجاب نبوده‌ام اما تا فردی یک کلمه درباره حجاب می‌گوید، گفته می‌شود آن فرد به سختگیری اعتقاد دارد. وضع حجاب در کل کشور را قابل قبول می‌دانم.» مطهری در ادامه درباره حجاب اجباری افزود: «با موضوع جریمه حجاب در خودرو موافق نیستم. باید از کنار این موارد بگذرند. هر چه به این مسائل توجه کنید، بدتر می‌شود. ما مشکلی در حجاب نداریم و مردم با اراده خود آن را رعایت می‌کنند. الان حجاب تقریبا اختیاری است. اجباری آن است که طالبان می‌گفت اما با بعضی از این برخوردها که فردی با حجاب نامناسب دستگیر شود، موافق نیستم. باید از کنار این موارد گذشت. موارد نادری هست که فرد روسری خود را برداشته و باید از کنار این مسائل گذشت اما بازداشت و زندان سبب بدتر شدن موضوع می‌شود.»

*آرمان ملی

  تعداد بازديدها: 944

    نسخه قابل چاپ