جماران: ​پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب اسلامی و اشاره به نام سال ۱۴۰۰ بهانه ای شد تا به یکی از عناصر سه گانه نام امسال بیشتر بیاندیشم: «مانع زدایی». و به همین جهت بر آن شدم تا موانع اصلی پیشرفت ایران را از منظر امام خمینی بازشناسی کنم. 

از منظر امام خمینی عواملی را می توان به عنوان موانع اصلی پیشرفت و توسعه کشور مورد اشاره قرار داد. 

یک) خودباختگی  در برابر بیگانگان

حضرت امام در این باره می فرمایند: «یکى از مصیبتهاى بزرگى که براى این ملت بار آوردند اینکه ملت را نسبت به خودشان هم بدبین کردند. این معنا که ما اگر یک مریض پیدا بکنیم در تهران، الآن هم مى‌گویند که اینجا نمى‌شود، بروید به- مثلًا- انگلستان، بروید به پاریس! این یک مطلبى است که از دست آنها براى ما پیدا شده است. یعنى ما خودمان را باختیم در مقابل آنها.» (صحیفه امام، ج‌6، ص: 422) »

دو)تفرقه 

حضرت امام می گویند: «امریکا و شوروى براى تضعیف اسلام و دولتهاى اسلامى مشغول فعالیت، از قبیل تفرقه افکنیها و ایجاد تشنجات داخلى به دست عمال مزدور یا فریب خورده و بر افروختن جنگ بین کشورها و دیگر شیوه‌هاى استعمارى، هستند. و این دولتهاى کشورهاى اسلامى و مستضعف جهان هستند.» (صحیفه امام، ج‌18، ص: 146)

سه)تحجر

حضرت امام در این باره می فرمایند: «امروز عده‌اى با ژست مآبى چنان تیشه به ریشه دین و انقلاب و نظام مى‌زنند که گویى وظیفه‌اى غیر از این ندارند. خطر تحجرگرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه‌هاى علمیه کم نیست. طلاب عزیز لحظه‌اى از فکر این مارهاى خوش خط و خال کوتاهى نکنند، اینها مروّج اسلام امریکایى‌اند و دشمن رسول اللَّه.» (صحیفه امام، ج‌21، ص: 278)

چهار)توجه نداشتن به مستضعفین

ایشان می فرمایند: «شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید. باید قوانین وضع بشود که حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود، این وظیفه شماست.» (صحیفه امام، ج ‌14، ص: 304)

امام خمینی(س) معتقد بودند که اگر قشر محروم جامعه، از انقلاب و نظام اسلامی سرخورده شوند، میدان برای زراندوزان بی درد و نامهربان باز خواهد شد و در نتیجه، مردم در تنگناهای اقتصادی قرار خواهند گرفت و به همین جهت می گفتند:

«ما باید برای پیشبرد اهداف و منافع ملت محروم ایران برنامه‌ریزی کنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگی به مشکلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان با تمام وجود تلاش نماییم‌...» (صحیفه امام، ج‌21، ص: 91)

پنج) جلوگیری از اجتهاد مبتنی بر زمان و مکان

ایشان می فرمایند: «یکى از مسائل بسیار مهم در دنیاى پر آشوب کنونى نقش زمان و مکان در اجتهاد و نوع تصمیم‌گیریها است.» (صحیفه امام، ج‌21، ص: 217) و  در جمع اعضای تشخیص مصلحت می‌فرمایند: « شما در عین اینکه باید تمام توان خودتان را بگذارید که خلاف شرعى صورت نگیرد- و خدا آن روز را نیاورد- باید تمام سعى خودتان را بنمایید که خداى ناکرده اسلام در پیچ و خمهاى اقتصادى، نظامى، اجتماعى و سیاسى، متهم به عدم قدرت اداره جهان نگردد.» (صحیفه امام، ج‌21، ص: 218)

شش) موروثی بودن حکومت

رهبر انقلاب در بیست و ششمین سالگرد ارتحال امام درباره این موضوع گفته اند: «کار بزرگ امام برانداختن بنای سلطنت موروثی ظالمانه و غیر عاقلانه که چند هزار سال در کشور ما سابقه داشت. این بنای پوسیده‌ی کهنه‌ی غلط که حکومت کشور به دست انسانهایی باشد و به‌صورت موروثی از کسی به کسی برسد، یا با شمشیر و زور نظامی حکومت به دست بیاید و بعد نسل به نسل از یکی به دیگری به ارث برسد، یک سنّت غلط و بی‌منطق در طول چند هزار سال در کشور ما بود؛ کار اوّل امام این بود که این بنای غلط را برانداخت و کار را به دست مردم کشور سپرد.»

هفت) یأس

حضرت امام می فرماید: «هیچ وقت اصلاً کلمه یأس را در ذهنتان وارد نکنید که این از جنود شیطان است. یأس از جنود شیطان است؛ یعنی، شیطان القا می‌کند در شما. این شیاطینی هم که همان تابع شیطانهای بزرگتر هستند، همینها می‌خواهند با این کارها یأس ایجاد کنند. در صورتی که مسلمانی که برای اسلام می‌خواهد کار بکند چرا مأیوس باشد»  (صحیفه امام، ج15، ص: 102)

هشت) کم شدن ایمان

امام خمینی در این باره می نویسند: «باید ببینیم که چه شد که اسلام در صدر اول با یک جمعیت کمی و با یک دست خالی، که هیچ ساز و برگ جنگی نداشتند، قریب نیم قرن گذشت و[همه جا]را فتح کردند، و چه شد که مسلمین بعدها با این که جمعیت هایشان خیلی زیاد و ساز و برگ جنگی هم دارند و از حیث ذخایر هم غنی هستند و مع ذلک همه چیزشان را از دست داده اند. علت این است که در صدر اسلام افرادی که با رسول اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - بیعت کرده اند و افراد کمی بوده اند، لکن متعهد به مسلک خودشان و معتقد به اسلام و برای آنها مطرح نبود این که زندگی بکنند، و لو با هر ذلت و زحمت، این ها شهادت را برای خودشان سعادت می دانستند، و این روحیه که در آنها بود آنها را غلبه داد بر روم و ایران... و بعدها مسلمین کم کم آن قدرت ایمان را از دست دادند، و وارد شدند در شئون دنیا و دلبستگی به همین مادیات...»  (صحیفه امام، ج9، ص: 38)

نه) استبداد و جلوگیری از آزادی

ایشان می فرمایند: «ما بنای بر این نداریم که یک تحمیلی به ملتمان بکنیم. و اسلام به ما اجازه نداده است که دیکتاتوری بکنیم. ما تابع آرای ملت هستیم. ملت ما هر طور رأی داد ما هم از آنها تبعیت می کنیم. ما حق نداریم. خدای تبارک و تعالی به ما حق نداده است، پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم» (صحیفه امام، ج11، ص: 34)

ده) ناامنی

حضرت امام می فرمایند: «الآن که می بینید این آشوب ها را در اطراف مملکت راه انداخته اند، همه اش برای این است که نگذارند شما به حال خودتان باشید و آرامش در این مملکت باشد و یک مملکت اسلامی درست بشود.» (صحیفه امام، ج11، ص: 223 و 224)

یازده) تبعیض

حضرت امام می فرمایند: «اسلامِ بزرگ تمام تبعیض ها را محکوم نموده و برای هیچ گروهی، ویژگی خاصی قرار نداده؛ و تقوا و تعهدِ به اسلام، تنها کرامت انسان هاست. و در پناه اسلام و جمهوری اسلامی، حق اداره امور داخلی و محلی و رفع هر گونه تبعیض فرهنگی و اقتصادی و سیاسی، متعلق به تمام قشرهای ملت است.» (صحیفه امام، ج11، ص: 56)