زهره صفاری: پس از گذشت حدود دو هفته از حضور «جو بایدن» در کاخ سفید سرانجام وعده توقف فروش تسلیحات به عربستان عملی شد و رئیس جمهوری جدید امریکا، فرمانی را امضا کرد که «دونالد ترامپ» مشتاقانه به دنبال تقویت آن بود. این تصمیم تعلیق دو معامله فروش مهمات نظامی به عربستان به ارزش ۷۶۸ میلیون دلار بود. اما این تنها شگفتانه «بایدن» برای خاندان سعودی و بویژه محمد بن سلمان نبود، چراکه قرار است اسرار پرونده سر به مهر مانده قتل «جمال خاشقجی» نیز بزودی در صحن کنگره افشا شود. اتفاقی که بدون شک تبعات خوشایندی برای ولیعهد جوان سعودی نخواهد داشت.به گزارش «نیویورک تایمز»، «جو بایدن» در نخستین سخنرانی سیاست خارجی اش، پایان حمایت امریکا از عربستان در جنگ یمن را با توقف فروش تسلیحات به سعودی ها اعلام کرد. به واقع آنها از ماه گذشته با تعلیق قرارداد فروش تسلیحات به عربستان که با مخالفت شدید کنگره همراه شد، کار را کلید زدند و حالا قرار است به فرمان رئیس جمهور علاوه بر تسلیحات هرگونه کمک اطلاعاتی و حمایت لجستیک به عربستان (در ارتباط با جنگ یمن) نیز خاتمه یابد. این در حالی است که محمد البخیتی، عضو شورای سیاسی انصارالله در سخنانی تاکید کرده است: «منتظر عمل امریکا هستیم نه حرف هایش.» در همین ارتباط محمد علی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی انصارالله یمن نیز گفت: «آنچه عربستان و امارات انجام دادند تروریسم به معنای واقعی آن است. اما ما از آنها بیمی نداریم و آماده تداوم بیشتر این جنگ هستیم. با این وجود ما موافق صلح هستیم و تمامی مسائل را می توان از طریق مذاکرات صلح حل و فصل کرد.»به باور تحلیلگران «بروکینگز»، جنگ یمن بیش از سعودی ها، جنگ امریکا است چراکه عربستان به این بهانه، به منبع درآمدی هنگفت برای خرید تسلیحات و سرازیر کردن پول به جیب امریکا بدل شده بود. تحقیقات موسسه صلح بین المللی «استکهلم» نشان می دهد عربستان در فاصله سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، یا به عبارتی ۵ سال اول جنگ یمن بزرگ ترین وارد کننده تسلیحات جهان بوده و میزان واردات سلاح در این کشور ۱۳۰ درصد افزایش را نشان می دهد. در این میان با وجودی که امریکا و انگلیس در ظاهر بارها نسبت به مداخلات نظامی عربستان در یمن ابراز نگرانی داشتند اما هرگز از صادرات سلاح به سعودی ها خودداری نکردند؛ به طوری که بنابر آمارهای منتشر شده ۷۳ درصد تسلیحات وارداتی عربستان از امریکا و ۱۳ درصد آن از انگلیس انجام می شد. به عبارتی می توان گفت اگر درآمد امریکا از فروش تسلیحات به عربستان ۵ سال قبل از جنگ ۳ میلیارد دلار بود، این رقم در فاصله سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به ۶۴.۱ میلیارد دلار رسیده بود یعنی به طور تقریبی۱۰.۷ میلیارد دلار در هر سال.
«باراک اوباما» در آغاز سال ۲۰۱۵ با کاهش حمایت های نظامی، دیپلماتیک و اطلاعاتی از سعودی ها، جنگ با یمن را به شرایطی آرام رساند اما «دونالد ترامپ» مشتاق این جنگ بود و«مایک پمپئو» وزیر خارجه او نیز سعودی ها را به برد در این نبرد متقاعد کرده بود. اما این سیر با اتمام دوران «ترامپ» و آغاز عصر «بایدن» با یک عقبگرد چند ساله بار دیگر به تکرار سیاست های «باراک اوباما» در قبال عربستان نزدیک شد.
در این میان عربستان نیز که پس از سال ها جنگ بی حاصل و صرف هزینه های گزاف به دنبال راهکاری آبرومندانه برای خروج از بحران می گردد، با استقبال از فرمان «بایدن» نسبت به راهکار دیپلماتیک حل منازعات و آغاز همکاری های جدید با امریکا ابراز امیدواری کرد. این در حالی است که به نوشته «میدل ایست آی»، «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه «بایدن» نیز با اعلام عربستان به عنوان یک شریک مهم، همه راه ها را نبسته و بر تداوم همکاری با ریاض تاکید داشته است.
گام بعدی بایدن برای به اثبات رساندن ادعاهایش در حمایت از مردم یمن حذف انصارالله از فهرست تروریسم است که پیشتر وعده آن را داده بود و دیروز نیز استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل با استقبال از این تصمیم ، آن را کمکی به امدادرسانی گسترده به میلیون ها یمنی نیازمند کمک های بشردوستانه دانست. در همین حال به نوشته خبرگزاری چند رسانه ای جنوب آسیا، «جان کربی» سخنگوی پنتاگون تاکید کرد: «با وجود دستورات اخیر ما به کمک به عربستان و دیگر شرکایمان در خلیج فارس در دفاع از مرزهایشان پایبندیم و تلاش ها برای مقابله با القاعده و داعش در یمن و عربستان کاهش نخواهد داشت.»
افشای اسناد جدید از قتل خاشقچی
به باور تحلیلگران «جو بایدن» برای اینکه به وعده های خود عمل کرده و در تداوم روابط خود با عربستان سعودی به عنوان یک هم پیمان مهم، شریک جنایات آن نشود علاوه بر پایان جنگ یمن باید راهی را در پیش می گرفت که بتواند ثابت کند دولت او «محمد بن سلمان» را به عنوان پادشاه بعدی عربستان حمایت نمی کند.
در این میان به نوشته «میدل ایست آی»، افشای اسناد محرمانه دولت «ترامپ» از قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار و منتقد عربستانی آسان ترین راهکار به نظر می رسید. با همین رویکرد نیز «آوریل هاینتز»، رئیس اطلاعات ملی امریکا در بیانیه ای از ارائه گزارش سازمان سیا در این باره به کنگره خبر داد. ناظران معتقدند گام بعدی «بایدن» درخواست بررسی از سوی سازمان ملل و اعلام تحریم علیه عاملان این جنایت هولناک است. به گزارش «آناتولی»، «جن پسکی»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا در نشست خبری کاخ سفید گفت: «گزارش جامع سازمان اطلاعات امریکا درباره پرونده این قتل بزودی به کنگره ارائه خواهد شد. این جنایت جرم وحشتناکی است بنابراین جزئیات آن با شفافیت کامل به کنگره داده می شود. این، یک قانون است و ما پیگیر آن هستیم. همچنین امیدواریم عربستان نیز به مسائل حقوق بشری خود سر و سامانی داده و زندانیان سیاسی را آزاد کند.»
اما آتش این افشاگری بیش از هرکس دامان «محمد بن سلمان» را به عنوان طراح اصلی این جنایت خواهد گرفت. این در حالی است که به نوشته «استار» در حال حاضر ولیعهد جوان متهم ردیف اول پرونده ترور نافرجام «سعد الجبری» افسر اطلاعاتی سابق عربستان در کانادا نیز به شمار می رود.
*روزنامه ایران
RSS
کانال اطلاع رسانی
سقوط دستمزد دلاری کارگران ایرانی از ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳