حاج احمد آقا خمینی که عمری را چون مریدی در خدمت امام بود، به جنبه هایی خاص از زندگی و رفتارهای ویژه ایشان از حضور در جمع خانواده تا نماز شب های عاشقانه اشاره کرده است.
جی پلاس: مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج احمد آقا خمینی که نه تنها فرزند امام که مرید واقعی ایشان بود و عمری را به خدمت صادقانه برای آن بزرگوار گذرانده بود، امام را آنگونه که شناخته، توصیف کرده است که بسیار خواندنی است چرا که ابعاد مختلفی از شخصیت ایشان را مطرح کرده است:
از امام گفتن آن هم به وسیله کسی که قدرت ترسیم آنچه را میبیند، ندارد مشکل است. امام، امام است، گاهی می خواهم قاطعیت ایشان را به عنوان بارزترین صفتشان بیان کنم به یاد زهد و تقوایشان می افتم، هنوز در این مسیر هستم که شجاعتشان چنان تحت تأثیرم قرار می دهد که معتقد می شوم بر تمامی اوصاف او مقدم است، ولی راستش را بخواهید هرگز نمی توانم آنچه از او می فهمم بیان کنم. صداقت او از مسائلی است که به خدا قسم نه به خاطر اینکه پدرم است بلکه از باب اینکه مرادم است میگویم، صداقتش داستانی است، اگر نویسنده ای توانا بود و آنچه را که من می دانستم می دانست، بهترین مطالب را به جامعه عرضه می کرد.
امام پیش ما و سایر افراد خانواده اش همان گونه است که نزد مردم است، هیچ فرقی نمی کند، البته از باب اینکه امام توی خانه شوخی میکنند و سر به سر بچه ها می گذارند با بیرون فرق دارند، ولی مقصودم این نیست. امام به همان صفایی که در بین ماست نزد سایرین هم ظاهر می شوند.
شب ساعت یازده و نیم الی دوازده می خوابند و یک ساعت و نیم قبل از طلوع فجر یعنی اذان صبح از خواب بیدار می شوند. ساعت کوچکی دارند که با زنگ آن از خواب بیدار می شوند. تا اذان صبح و نماز صبح داستانی است دیدنی، نه گفتنی. گریه می کنند، با خدا عشق می کنند، راز و نیاز می کنند. مادرم می گویند از بیست و هشت سالگی نماز شب امام ترک نشده است. یعنی از ابتدای ازدواجشان. هم حجرهایهای امام، امام را از اول طلبگی اینگونه تعریف می کنند. از همان اول شدیداً از دروغ و غیبت پرهیز داشته اند. از همان اول در مجلس غیبت نمی نشستند یا حرف را قطع می کردند. خوب است به حرف من بسنده نکنید. از خصوصیات امام ما نباید بگوییم، بروید خصوصیات جوانی امام را از هم حجرهایها و همدرسی هایشان بپرسید که خوشبختانه زیاد هم هستند. به صورت خبرنگار هم نروید. امام، امام است. ابعاد اخلاقی و عرفانی امام تحت الشعاع مسائل مبارزاتی امام واقع شده است و الاّ مراتب مبارزاتی امام به مراتب کمتر از حالت های عرفانی ایشان است.
شاید هیچ کس و می توانم به یقین بگویم که هیچ کس عرفان عملی را جز امام نمی داند. تکرار می کنم به من بسنده نکنید. هیچ کس به پای امام در فلسفه اسلامی نمی رسد. از فلاسفه موجود بپرسید. چرا نمی روید از فلاسفه موجود سؤال کنید که امام در فلسفه به چه مراتبی رسیده اند. بعضی از بزرگان گفته اند که بعضی از علوم اسلامی با امام تمام می شود. در عرفان عملی مثل امام نداریم یا اگر هم باشد بسیار بسیار کم است. امام مطالعه را دوست دارند و هنوز که هنوز است به قدری مطالعه می کنند که چشمشان خسته می شود. یادم است در ایام تعطیلی که تابستان ها به یکی از شهرها یا تهران می آمدیم به قدری کتابهای متنوع مطالعه می کردند که صدای کسانی که برای ایشان کتاب تهیه می کردند در می آمد. اکثر داستان های بزرگ مثل بینوایان را مطالعه کرده اند. اکثر نوشته های نویسندگان بزرگ جهان را خوانده اند چه در زمینه اجتماعی و چه سیاسی پرمطالعهترین روحانی بودند. تاریخ ایران را بارها مطالعه کرده اند و تاریخ مشروطه را خوب می دانند.
هم اکنون تمام گزارش ها را مطالعه می کنند و آن روزها که روزنامه ها میدان درگیری افکار مختلف بود همه را به دقت مطالعه می کردند. کانال های ارتباطی امام برخلاف آنچه مطرح کردند و با نقشه هم مطرح کردند یک نفر یا یک گروه نبود و نیست. گزارش های ژاندارمری، شهربانی، ستاد ارتش، اطلاعات نخست وزیری و سپاه و آنچه را که دفتر امام خلاصه می کنند، مطالعه می کنند، می بینند که بسیار فهرست وار می گویم و رد می شوم. افراد مختلفی که با امام ملاقات می کردند و می کنند مسائل را برای امام می گفتند. خودسازی امام که خود داستانی مستقل است. همه چیز را از خدا و در خدا می دانند. بارها به من گفته اند که کارهای عادیت را هم قصد قربت کرده تا پاداشی داشته باشی. و اما خواب سه ساعت شب و بعد از نماز صبح هم یکی و دو ساعت، بعدازظهرها هم یک ساعت، اگر زیاد شود. از عبادت نگویید که عابدترین فردی است که دیده ام. صحبتهای شان فعلاً اکثراً در مسائل روز است، ولی وقتی پیش بچه ها و اهل و عیال می روند سعی می کنند مانند آنها باشند. سعی می کنند آرام باشند و سعی می کنند با تمامی افراد به صورتی احترام آمیز برخورد کنند. امام به مادرم شدیداً احترام می گذارند و تا یاد دارم صبر می کنند ایشان بیایند و بعد ناهار یا شام میل کنند. حالت احساسی امام را باید از دوستان قدیمشان سؤال کرد. امام شاعرند و شعر هم خوب می گویند. حالت احساسی امام در موقع شنیدن خبر شهادت دوستانشان دیدنی است، با اینکه چون کوه صبورند و صبر می کنند ولی سراپا عاطفه اند.
مثلاً وقتی مرحوم شهید بهشتی شهید شدند ما جرأت نمی کردیم به ایشان بگوییم. یکی از کارهای من در طول این سه سال بعد از انقلاب رساندن خبر شهادت دوستان شان است که باید به ایشان بدهم. سعی می کنم از مجروح شدن شروع کنم ولی این اواخر دیگر فرصت نمی دهند و تا می گویم مثلاً آقای مدنی یا دستغیب مورد سوء قصد واقع شدند می گفتند شهید شدند؟ سکوت من همه چیز را روشن میکرد. امام از شهادت مرحوم رجایی و بهشتی شدیداً متأثر شدند. از صمیم قلب میگفتند که بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد. خواهش می کنم درباره امام هرچه بیشتر با دوستان قدیم شان که با ایشان معاشرت نزدیک داشته اند صحبت کنید. ابعاد و زوایای روحی معظم له را می توان از لابه لای حرف های آنها بیرون کشید.
من به عنوان پسر امام جرأت گفتن خصوصیات ایشان را ندارم، چون ایشان می گویند شما بیخود از من تعریف می کنید. امیدوارم همین مقدار بسیار ناچیز، ایشان را نرنجاند.
برشی از کتاب دلیل آفتاب: خاطرات یادگار امام؛ ص ۱۶۳-۱۶۵