یک رژیم غذایی مغذی و متعادل می تواند فواید سلامت مختلفی را ارائه کند. در مقابل، یک رژیم غذایی فاقد مواد مغذی ممکن است موجب بروز علائم ناخوشایند مختلفی شود.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "بست لایف"، اگرچه مراجعه به پزشک بهترین روش برای تشخیص کمبود مواد مغذی در بدن محسوب می شود، توجه به علائمی که از این شرایط حکایت دارند نیز اهمیت دارد. بدن از طریق این علائم تلاش می کند نسبت به بروز مشکل هشدار دهد. 

علائم کمبود ویتامین A

خشکی چشم

کمبود ویتامین A اغلب در چشم ها آشکار می شود و این منطقی به نظر می رسد زیرا مصرف بتا کاروتن - پیش‌سازی برای ویتامین A - اغلب برای سلامت مطلوب چشم توصیه شده است.

کمبود ویتامین A اغلب در افرادی که از خشکی چشم رنج می برند، مشاهده می شود. خشکی ملتحمه اغلب یکی از علائم کمبود شدید ویتامین A است.

شب کوری

به گفته سازمان بهداشت جهانی، کمبود ویتامین A دلیل اصلی نابینایی قابل پیشگیری بین جوانان به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. بنابر برآورد این سازمان، سالانه حدود 500 هزار کودک بینایی خود را به واسطه کمبود ویتامین A از دست می دهند.

و این تنها افراد جوان نیستند که در معرض خطر قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی به این نکته اشاره داشته است که زنان باردار، به ویژه آنهایی که به خدمات درمانی مناسب دسترسی ندارند، در سه ماه سوم بارداری به همان اندازه نسبت به کمبود ویتامین A آسیب‌پذیر هستند.

کم خونی

اگر ابتلا به کم خونی یا آنمی - کمبود گلبول های قرمز خون -  در شما تشخیص داده شده است و درباره دلیل اصلی آن مطمئن نیستید باید سطوح ویتامین A بدن خود را کنترل کنید. افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه هستند ممکن است دارای سطوح آهن کم باشند که می تواند به کم خونی منجر شود.

برخی پژوهش ها نشان داده اند که اگر کمبود ویتامین A دلیل کم خونی باشد، روش هایی برای بهبود آن وجود دارد. یک متاآنالیز که در سال 2013 در نشریه Nutrients منتشر شد، نشان داد مصرف مکمل های ویتامین A می تواند به پیشگیری از کم خونی فقر آهن و همچنین بهبود این شرایط کمک کند.

علائم کمبود ویتامین B

زخم های دهان

بروز زخم های دهان یکی از نشانه های قابل توجه کمبود ویتامین B12 در بدن است. مطالعه ای در سال 2009 نشان داد که مصرف این ویتامین به میزان کافی می تواند از بروز آفت های دهان پیشگیری کند.

سرگیجه

بسیاری ازبیماران مبتلا به کمبود ویتامین B12 سرگیجه را نیز تجربه می کنند. این به دلیل آن است که همانند کمبود ویتامین A، کمبود ویتامین B می تواند به کم خونی منجر شود که به معنای تعداد کم گلبول های قرمز سالم در بدن است و می تواند در جریان اکسیژن به مغز اختلال ایجاد کند.

تپش قلب

آیا گاهی اوقات احساس می کنید که قلب شما می خواهد از سینه بیرون بزند؟ کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 می تواند موجب این علامت شود. در صورت عدم درمان، کم خونی می تواند به برخی عوارضی جدی منجر شود که تپش قلب یکی از آنها است. دریافت ویتامین B به میزان کافی می تواند به بهبود این شرایط کمک کند.

التهاب پوست

کمبود ویتامین B2 که به نام ریبوفلاوین نیز شناخته می شود می تواند به روش های مختلفی خود را نشان دهد. کمبود التهاب پوست یکی از نشانه های کمبود این ماده مغذی است. اگر یک رژیم غذایی سخت و محدود کننده را دنبال می کنید یا به مشکلات گوارشی، مانند بیماری سلیاک، مبتلا هستید باید توجه ویژه ای به این علامت داشته باشید.

علائم کمبود ویتامین C

چین و چروک پوست

سطوح بسیار کم ویتامین C نشانه های پیری از جمله بروز چین و چروک را افزایش خواهد داد. این به دلیل آن است که ویتامین C در تولید کلاژن، پروتئینی که مسئول انعطاف پذیری و حفظ جوانی پوست است، نقش دارد. با افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C می توانید به میزان قابل توجهی از بروز نشانه های پیری پوست پیشگیری کنید.

شکستگی رگ های خونی در پوست

بروز چین و چروک تنها نشانه کمبود ویتامین C در بدن نیست. کمبود این ماده مغذی می تواند به شکستگی رگ های خونی در پوست نیز منجر شود. اگر فکر می کنید کمبود ویتامین C دلیل بروز مشکلات پوستی است، این امید وجود دارد که با درمان آن، علائم نیز پس از مدتی برطرف شوند.

تورم لثه

علائم کمبود ویتامین C می توانند در دهان شما پنهان شده باشند. کمبود این ماده مغذی اغلب می تواند خود را در دهان و به واسطه لثه هایی متورم، قرمز و تحریک شده نشان دهد. اگر لثه های شما بیش از حد حساس شده اند و از دلیل بروز این شرایط مطمئن نیستید می توانید کمبود ویتامین C را به عنوان یکی از دلایل احتمالی مد نظر قرار دهید.  

علائم کمبود ویتامین D

مشکلات خواب

کمبود ویتامین D می تواند با تغییرات بسیاری در شرایط خواب مانند ساعات خواب کمتر و کیفیت پایین‌تر خواب مرتبط باشد. همچنین، این شرایط با افزایش التهاب بینی و لوزه پیوند خورده است که می تواند به آپنه خواب و اختلال در خواب منجر شود. یک متاآنالیز در سال 2018 که در نشریه Nutrients منتشر شد، نشان داد که خطر اختلالات خواب در افرادی با سطوح پایین ویتامین D 50 درصد بیشتر بوده است.

ریزش مو

ریزش مو می تواند یکی از نشانه های قابل توجه کمبود ویتامین D باشد. این ماده مغذی برای سنتز کراتین، پروتئینی که در شکل‌گیری مو نقش دارد، نیاز است.

تغییرات خلقی

ویتامین D افزون بر سلامت جسمانی، بر سلامت روانی انسان نیز تاثیرگذار است. اگر با کمبود این ماده مغذی مواجه باشید، ممکن است متوجه تغییراتی در شرایط خلقی کلی خود مانند احساس خستگی یا تجربه نشانه های افسردگی شده باشید. پیوند بین خلق و خو و سطوح ویتامین D با سروتونین که به نام هورمون شادی نیز شناخته می شود، مرتبط است. مطالعه ای که در سال 2015 در نشریه The FASEB Journal منتشر شد، نشان داد که ویتامین D به حفظ سطوح مطلوب سروتونین در مغز کمک می کند.

بهبودی کند زخم ها

اگر زمان زیادی طول می کشد تا زخم ها و دیگر آسیب های پوستی شما بهبود یابند، این می تواند علامتی از کمبود ویتامین D باشد. این ماده مغذی در بسیاری از فرآیندهای بدن نقش دارد و زمانی که با یک آسیب دیدگی مواجه هستید، مقادیر بالاتری از ویتامین D برای بهبودی مناسب نیاز است. ویتامین D بر رشد سلولی تاثیرگذار است و آن را تنظیم می کند، در نتیجه، سطوح کافی از این ماده مغذی برای تشکیل پوست جدید نیاز است.

علائم کمبود ویتامین E

دشواری در حفظ تعادل

اگرچه کمبود ویتامین E نادر است، این شرایط گاهی اوقات در افراد مبتلا به فیبروز کیستیک یا بیماری سلیاک دیده می شود. مشکلات حفظ تعادل یکی از نشانه های شایع این شرایط است. به طور خلاصه، اگر به طور مکرر زمین می خورید و می دانید که در معرض خطر کمبود ویتامین E قرار دارید، مراجعه به پزشک و بررسی سطوح این ماده مغذی بهترین اقدام است.

درد عصبی

درد عصبی که کلینیک کلیولند آن را در قالب احساس سوزش، چاقو خوردن یا تیر خوردن تعریف می کند می تواند به واسطه کمبود ویتامین E شکل بگیرد. نتایج یک مطالعه که در نشریه Archives of Physical Medicine and Rehabilitation منتشر شد، نشان داد بیماران مبتلا به کمبود ویتامین E که به مدت نه ماه با دریافت این ماده مغذی تحت درمان بودند، بهبود درد عصبی خود را تجربه کردند.

درد عضلانی

ویتامین E نقش چشمگیری دز حفظ عضلات بدن انسان دارد. مطالعه ای در سال 2013 که در نشریه International Journal of Preventive Medicine منتشر شد، نشان داد سوژه هایی که روزانه 400 واحد بین المللی ویتامین E دریافت کرده بودند، کاهش آسیب عضلانی را تجربه کردند.

این در شرایطی است که افراد بسیاری متوجه این مساله نیستند که دردهای عضلانی می تواند نشانه ای از کمبود ویتامین E باشد. البته، احساس درد پس از انجام ورزش دلیلی برای نگرانی نیست، اما اگر به طور مداوم با احساس ضعف و درد در عضلات خود مواجه هستید و زندگی کم تحرکی دارید باید به این شرایط توجه داشته و برای بررسی دقیق تر به پزشک مراجعه کنید.

علائم کمبود ویتامین K

مشکلات لخته شدن خون

ویتامین K نقش مهمی در هموستاز یا لخته شدن خون دارد. افراد مبتلا به مشکلات جذب مواد مغذی مانند فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو و سندرم روده کوتاه باید توجه ویژه ای به شرایط لخته شدن خون داشته باشند زیرا در معرض خطر بیشتری برای کمبود ویتامین K قرار دارند.

کبودی مکرر

آیا پوست شما به راحتی و با هر برخوردی کبود می شود؟ اگر این گونه است، کمبود ویتامین K را می توانید به عنوان یکی از دلایل احتمالی مد نظر قرار دهید.

خون در مدفوع

مشاهده خون در مدفوع تقریبا همیشه دلیلی برای نگرانی محسوب می شود. این شرایط می تواند یکی از نشانه های کمبود ویتامین K باشد. بدون در نظر گرفتن دلیل وجود خون در مدفوع، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق شرایط و شناسایی دلیل آن اهمیت ویژه ای دارد.