سخنرانى در جمع مردم (مخالفت با لايحه كاپيتولاسيون و اعلام عزاى عمومى) 

زمان: 4 آبان 1343/20 جمادى الثانى 1384 (هم زمان با سالروز ميلاد حضرت فاطمه زهرا- سلام الله عليها)  

مكان: قم 

موضوع: قيام عليه تصويب لايحه كاپيتولاسيون و اعلام عزاى عمومى

حضار: روحانيون، طلاب، بازاريان، دانشگاهيان، اهالى قم و ساير شهرستانها

بسم اللَّه الرحمن الرحيم

انا للَّه و انا اليه راجعون

عيد ايران را عزا كردند

من تأثرات قلبى خودم را نمى‏توانم اظهار كنم. قلب من در فشار است. اين چند روزى كه مسائل اخير ايران را شنيده‏ام خوابم كم شده است [گريه حضار]. ناراحت هستم [گريه حضار]. قلبم در فشار است [گريه حضار]. با تأثرات قلبى روزشمارى مى‏كنم كه چه وقت مرگ پيش بيايد [گريه شديد حضار]. ايران ديگر عيد ندارد [گريه حضار]. عيد ايران را عزا كرده‏اند [گريه حضار]؛ عزا كردند و چراغانى كردند [گريه حضار]؛ عزا كردند و دسته جمعى رقصيدند [گريه حضار]. ما را فروختند، استقلال ما را فروختند، و باز هم چراغانى كردند؛ پايكوبى كردند. اگر من به جاى اينها بودم اين چراغانيها را منع مى‏كردم؛ مى‏گفتم بيرق سياه بالاى سر بازارها بزنند [گريه حضار]؛ بالاى سر خانه‏ها بزنند؛ چادر سياه بالا ببرند. عزت ما پايكوب شد؛ عظمت ايران از بين رفت؛ عظمت ارتش ايران را پايكوب كردند .

تشريح قانون «كاپيتولاسيون»

قانونى در مجلس بردند؛ در آن قانونْ اولًا ما را ملحق كردند به پيمان وين؛ و ثانياً الحاق كردند به پيمان وين [تا] مستشاران نظامى، تمام مستشاران نظامى امريكا با خانواده هايشان، با كارمندهاى فنى‏شان، با كارمندان ادارى‏شان، با خدمه‏شان، با هركس‏ كه بستگى به آنها دارد، اينها از هر جنايتى كه در ايران بكنند مصون هستند! اگر يك خادم امريكايى، اگر يك آشپز امريكايى، مرجع تقليد شما را در وسط بازار ترور كند، زير پا منكوب كند، پليس ايران حق ندارد جلوى او را بگيرد! دادگاههاى ايران حق ندارند محاكمه كنند، بازپرسى كنند، بايد برود امريكا! آنجا در امريكا اربابها تكليف را معين كنند!.

دولت سابق[دولت اسداللَّه عَلم] اين تصويب را كرده بود و به كسى نگفت. دولت حاضر [دولت حسنعلى منصور] اين تصويبنامه را در چند روز پيش از اين برد به مجلس و در چند وقت پيش از اين به سنا بردند و با يك قيام و قعود مطلب را تمام كردند، و باز نفسشان درنيامد .

در اين چند روز، اين تصويبنامه را بردند به مجلس شورا و در آنجا صحبتهايى كردند، مخالفتهايى شد، بعضى از وكلاى آنجا هم مخالفتهايى كردند، صحبتهايى كردند لكن مطلب را گذراندند؛ با كمال وقاحت گذراندند! دولت با كمال وقاحت از اين امر ننگين طرفدارى كرد! ملت ايران را از سگهاى امريكا پست تر كردند. اگر چنانچه كسى سگ امريكايى را زير بگيرد، بازخواست از او مى‏كنند؛ لكن، اگر شاه ايران يك سگ امريكايى را زير بگيرد باز خواست مى‏كنند؛ و اگر چنانچه يك آشپز امريكايى شاه ايران را زير بگيرد، مرجع ايران را زير بگيرد، بزرگتر مقام را زير بگيرد، هيچ كس حق تعرض ندارد! چرا؟ براى اينكه مى‏خواستند وام بگيرند از امريكا! امريكا گفت اين كار بايد بشود- لابد اين جور است- بعد از سه- چهار روز، يك وام دويست ميليون، دويست ميليون دلارى، تقاضا كردند. دولت تصويب كرد دويست ميليون دلار در عرض پنج سال به دولت ايران بدهند و در عرض ده سال سيصد ميليون بگيرند! مى‏فهميد يعنى چه؟ دويست ميليون دلار، هر دلارى هشت تومان در عرض پنج سال وام بدهند به دولت ايران براى نظام، و در عرض ده سال سيصد ميليون- آنطور كه حساب كردند- سيصد ميليون دلار از ايران بگيرد؛ يعنى صد ميليون دلار، يعنى هشتصد ميليون تومان از ايران در ازاى اين وام نفع بگيرند! مع ذلك، ايران خودش را فروخت براى اين دلارها! ايرانْ استقلال ما را فروخت؛ ما را جزء دوَل مستعمره حساب كرد؛ ملت مسْلم ايران را پست تر از وحشيها در دنيا معرفى كرد، در ازاى وام دويست ميليون كه سيصد ميليون دلار پس بدهند! ما با اين مصيبت چه بكنيم؟ روحانيون با اين مطالب چه بكنند؟ به كجا پناه ببرند؟ عرض خودشان را به چه مملكتى برسانند؟ .

ساير ممالك خيال مى‏كنند كه ملت ايران است؛ اين ملت ايران است كه اينقدر خودش را پست كرده است؛ نمى‏دانند اين دولت ايران است؛ اين مجلس ايران است. اين مجلسى است كه ارتباط به ملت ندارد؛ اين مجلس، مجلس سرنيزه است! اين مجلس چه ارتباطى به ملت ايران دارد. ملت ايران به اينها رأى ندادند. علماى طراز اول، مراجع- بسيارى‏شان- تحريم كردند انتخابات را؛ ملت تبعيت كرد از اينها، رأى نداد لكن زور سرنيزه اينها را آورد بر اين كرسى نشاند .

توطئه قطع نفوذ روحانيون

در يكى از كتابهاى تاريخى كه امسال به طبع رسيده است و به بچه‏هاى ما تعليم مى‏شود اين است كه، بعد از اينكه يك مسائل دروغى را نوشته است، آخرش نوشته است كه معلوم شد كه قطع نفوذ روحانيت، قطع نفوذ روحانيون، در رفاه حال اين ملت مفيد است! رفاه حال ملت به اين است كه روحانيون را از بين ببرند! همين طور است. اگر نفوذ روحانيون باشد نمى‏گذارد اين ملتْ اسير انگليسْ يكوقت باشد؛ اسير امريكا يكوقت باشد. اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه اسرائيل قبضه كند اقتصاد ايران را! نمى‏گذارد كه كالاهاى اسرائيل در ايران بدون گمرك فروخته بشود! اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه اينها سر خود يك همچو قرضه بزرگى را به گردن ملت بگذارند. اگر نفوذ روحانيون باشد نمى‏گذارد اين هرج و مرجى كه در بيت المال هست بشود. اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه هر دولتى هر كارى مى‏خواهد انجام بدهد ولو صددرصد بر ضد ملت باشد. اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه مجلس به اين صورت مبتذل‏ درآيد. اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه مجلس با سرنيزه درست بشود تا اين فضاحت از آن پيدا بشود. اگر نفوذ روحانيين باشد نمى‏گذارد كه دختر و پسر با هم در آغوش هم كشتى بگيرند- چنانچه در شيراز شده است! اگر نفوذ روحانيون باشد نمى‏گذارد كه دخترهاى معصوم مردم زير دست جوانها در مدارس باشند. اگر نفوذ روحانيون باشد نمى‏گذارد كه زنها را در مدرسه مردها ببرند، مردها را در مدرسه زنها ببرند و فساد راه بيندازند. اگر نفوذ روحانيون باشد توى دهن اين دولت مى‏زنند! توى دهن اين مجلس مى‏زنند، و وكلا را از مجلس بيرون مى‏كنند. اگر نفوذ روحانيون باشد تحميل نمى‏تواند بشود، يك عده از وكلا بر سرنوشت يك مملكتى حكومت كنند. اگر نفوذ روحانيون باشد نمى‏گذارند يك دست نشانده امريكايى اين غلطها را بكند؛ بيرونش مى‏كنند از ايران.

نفوذ روحانى مضر به حال ملت است؟! نخير، مضر به حال شماست! مضر به حال شما خائنهاست، نه مضر به حال ملت. شما ديديد با نفوذ روحانى نمى‏توانيد هر كارى را انجام بدهيد، هر غلطى را بكنيد، مى‏خواهيد نفوذ روحانى را از بين ببريد. شما گمان كرديد كه با صحنه سازيها مى‏توانيد كه بين روحانيون اختلاف بيندازيد؟ نمى‏شود؛ اين خواب بايد در مرگ براى شما حاصل بشود! نمى‏توانيد همچو كارى را انجام بدهيد. روحانيون با هم هستند. من باز تمام روحانيين را تعظيم مى‏كنم؛ دست تمام روحانيين را مى‏بوسم. آن روز اگر دست مراجع را بوسيدم، امروز دست طلاب را هم مى‏بوسم [گريه حضار]. من امروز دست بقال را هم مى‏بوسم [گريه شديد حضار] .

اعلام خطر!

آقا، من اعلام خطر مى‏كنم! اى ارتش ايران، من اعلام خطر مى‏كنم! اى سياسيون ايران، من اعلام خطر مى‏كنم! اى بازرگانان ايران، من اعلام خطر مى‏كنم! اى علماى ايران، اى مراجع اسلام، من اعلام خطر مى‏كنم! اى فضلا، اى طلاب، اى مراجع، اى آقايان، اى نجف، اى قم، اى مشهد، اى تهران، اى شيراز، من اعلام خطر مى‏كنم!

خطردار است. معلوم مى‏شود زير پرده‏ها چيزهايى است و ما نمى‏دانيم. در مجلس گفتند نگذاريد پرده‏ها بالا برود! معلوم مى‏شود براى ما خوابها ديده‏اند! از اين بدتر چه خواهند كرد؟ نمى‏دانم، از اسارت بدتر چه؟ از ذلت بدتر چه؟ چه مى‏خواهند با ما بكنند؟ چه خيالى دارند اينها؟ اين قرضه دلار چه به سر اين ملت مى‏آورد؟ اين ملت فقير [پس از] ده سال هشتصد ميليون تومان نفع پول به امريكا بدهد؟! در عين حال ما را بفروشيد براى يك همچو كارى؟!.

مملكت در اشغال امريكا

نظاميهاى امريكا و مستشارهاى نظامى امريكايى به شما چه نفعى دارند؟ آقا! اگر اين مملكت اشغال امريكاست، پس چرا اينقدر عربده مى‏كشيد؟! پس چرا اينقدر دم از «ترقى» مى‏زنيد؟! اگر اين مستشارها نوكر شما هستند، پس چرا از اربابها بالاترشان مى‏كنيد؟! پس چرا از شاه بالاترشان مى‏كنيد؟! اگر نوكرند، مثل ساير نوكرها با آنها عمل كنيد. اگر كارمند شما هستند، مثل ساير ملل كه با كارمندانشان عمل مى‏كنند، شما هم عمل كنيد. اگر مملكت ما اشغال امريكايى است پس بگوييد! پس ما را برداريد بريزيد بيرون از اين مملكت! چه مى‏خواهند با ما بكنند؟ اين دولت چه مى‏گويد به ما؟ اين مجلس چه كرد با ما؟ اين مجلس غير قانونى، اين مجلس محرَّم [تحريم شده] اين مجلسى كه به فتوا و به حكم مراجع تقليد تحريم شده است، اين مجلسى كه يك وكيلش از ملت نيست، اين مجلسى كه- به ادعا- هى مى‏گويند ما! ما! هى ما از «انقلاب سفيد» آمديم! آقا كو اين «انقلاب سفيد»؟! پدر مردم را درآوردند! آقا من مطلعم؛ خدا مى‏داند كه من رنج مى‏برم؛ من مطلعم از اين دهات؛ من مطلعم از اين شهرستانهاى دورافتاده؛ از اين قم بدبخت [گريه حضار]. من مطلعم از گرسنگى خوردن مردم؛ از وضع زراعت مردم .

سكوت، گناهى كبيره

آقا فكرى بكنيد براى اين مملكت؛ فكرى بكنيد براى اين ملت.

هى قرض روى‏ قرض بياوريد؟! هى نوكر بشويد! البته دلارْ نوكرى هم هست! دلارها را شما مى‏خواهيد استفاده كنيد، نوكريش را ما بكنيم! اگر ما زير اتومبيل رفتيم، كسى حق ندارد به امريكايى‏ها بگويد بالاى چشمت ابرو! لكن شماها استفاده‏اش را بكنيد؛ مطلب اينطور است. نبايد گفت اينها را؟ آن آقايانى كه مى‏گويند كه بايد خفه شد، اينجا هم بايد خفه شد؟ اينجا هم خفه بشويم؟ ما را بفروشند و خفه بشويم؟! قرآن ما را بفروشند و خفه بشويم؟ واللَّه، گناهكار است كسى كه داد نزند؛ واللَّه، مرتكب كبيره است كسى كه فرياد نكند [گريه شديد حضار] .

به داد اسلام برسيد!

اى سران اسلام، به داد اسلام برسيد [گريه حضار]. اى علماى نجف، به داد اسلام برسيد [گريه حضار]. اى علماى قم، به داد اسلام برسيد؛ رفت اسلام [گريه شديد حضار]. اى ملل اسلام، اى سران ملل اسلام، اى رؤساى جمهور ملل اسلامى، اى سلاطين ملل اسلامى، اى شاه ايران، به داد خودت برس. به داد همه ما برسيد. ما زير چكمه امريكا برويم، چون ملت ضعيفى هستيم؟! چون دلار نداريم؟! امريكا از انگليس بدتر، انگليس از امريكا بدتر، شوروى از هر دو بدتر. همه از هم بدتر؛ همه از هم پليدتر. اما امروز سر و كار ما با اين خبيثهاست! با امريكاست. رئيس جمهور امريكا بداند- بداند اين معنا را- كه منفورترين افراد دنياست پيش ملت ما. امروز منفورترين افراد بشر است پيش ملت ما. يك همچو ظلمى به دولت اسلامى كرده است، امروز قرآن با او خصم است؛ ملت ايران با او خصم است. دولت امريكا بداند اين مطلب را. ضايعش كردند در ايران؛ خراب كردند او را در ايران .

مصونيت مستشارهاى امريكايى

براى مستشارها مصونيت مى‏گيريد؟! بيچاره وكلا داد زدند آقا از اين دوستهاى ما بخواهيد به ما اينقدر تحميل نكنند، ما را نفروشيد، ما را به صورت مستعمره درنياوريد، كى گوش داد به اينها؟ از «پيمان وين» يك ماده را اصلش ذكر نكرده‏اند! ماده 32 ذكر نشده است. من نمى‏دانم آن ماده چه است؛ من كه نمى‏دانم، رئيس مجلس هم نمى‏داند، وكلا هم نمى‏دانند. نمى‏دانند كه؛ قبول كردند طرح را! طرح را قبول كردند، طرح را امضا كردند، تصويب كردند اما عده‏اى اقرار كردند كه ما اصلًا نمى‏دانيم چيست! آنها هم لابد امضا نكردند، آن عده ديگر بدتر از اينها بودند. يك عده جُهّالند اينها!.

رجال سياسى ما، صاحب منصبهاى بزرگ ما، رجال سياسى ما، يكى بعد از ديگرى را كنار مى‏گذارد! الآن در مملكت ما به دست رجال سياسى كه وطنخواه باشند چيزى نيست. در دست آنها چيزى نيست. ارتش هم بداند، يكى‏تان را بعد از ديگرى كنار مى‏گذارند. ديگر براى شما آبرو گذاشتند؟ براى نظام شما آبرو گذاشتند كه يك سرباز امريكايى بر يك ارتشبد ما مقدم است؟! يك آشپز امريكايى بر يك ارتشبد ما مقدم شد در ايران؟! ديگر براى شما آبرو باقى ماند؟ اگر من بودم استعفا مى‏كردم؛ اگر من نظامى بودم استعفا مى‏كردم؛ من اين ننگ را قبول نمى‏كردم. اگر من وكيل مجلس بودم استعفا مى‏كردم.

بايد نفوذ ايرانى‏ها قطع بشود! بايد مصونيت براى آشپزهاى امريكايى، براى مكانيكهاى امريكايى، براى ادارى امريكايى، ادارى و فنى‏اش، مأمورين، كارمندان ادارى، كارمندان فنى، براى خانواده هايشان مصونيت باشد، لكن آقاى قاضى [ آقاى محمدعلى قاضى طباطبايى ،روحانى بنام آذربايجانى كه پس از انقلاب به شهادت رسيد] در حبس باشد! آقاى اسلامى [شيخ عباسعلي اسلامي واعظ مشهور تهران] را با دستبند ببرند اين طرف و آن طرف! اين خدمتگزارهاى اسلام، علماى اسلام در حبس بايد باشند، وعاظ اسلام در حبس بايد باشند، طرفداران اسلام بايد در بندرعباس حبس باشند، براى اينكه اينها طرفدار روحانيت هستند؛ خودشان يا روحانى‏اند يا طرفدار روحانى.

 تاريخ ايران دست مردم دادند اينها! سند [به‏] دست دادند كه معلوم شد رفاه حال اين ملت به اين است كه قطع نفوذ روحانيين بشود! يعنى چه؟ رفاه حال ملت به اين است كه قطع يد رسول اللَّه از اين ملت بشود؟! روحانيون خودشان چيزى نيستند كه، روحانيون هر چه دارند از رسول اللَّه‏ است؛ بايد قطع يد رسول اللَّه از اين ملت بشود! اينها اين را مى‏خواهند. اين را مى‏خواهند تا اسرائيل، به دل راحت، هر كارى اينجا بكند. تا امريكا، به دل راحت، هر كارى مى‏خواهد بكند .

تمام گرفتارى ما از امريكاست

آقا تمام گرفتارى ما از اين امريكاست! تمام گرفتارى ما از اين اسرائيل است! اسرائيل هم از امريكاست. اين وكلا هم از امريكا هستند! اين وزرا هم از امريكا هستند! همه تعيين آنهاست. اگر نيستند چرا نمى‏ايستند در مقابلش داد بزنند؟.

يك روحانى در برابر التيماتوم شوروى

من الآن حافظه‏ام درست نيست، نمى‏توانم بفهمم مطلب را خوب، الآن در حال انقلاب هستم؛ در يك مجلس از مجالس سابق كه مرحوم «مدرس»،- مرحوم آسيد حسن مدرس- در آن مجلس بود، التيماتومى از دولت روس آمد به ايران كه اگر فلان قضيه را انجام ندهيد (كه من حالا هيچى از آن را يادم نيست) ما از فلان جا- كه قزوين ظاهراً بوده است- مى‏آييم به تهران و تهران را مى‏گيريم. دولت ايران هم فشار آورد به مجلس كه بايد اين را تصويب كنيد. يكى از مورخين، مورخين امريكايى، مى‏نويسد كه يك روحانى با دست لرزان آمد پشت تريبون ايستاد و گفت: آقايان، حالا كه بناست ما از بين برويم چرا به دست خودمان برويم. رد كرد. مجلس به خاطر مخالفت او جرأت پيدا كرد و رد كرد و هيچ غلطى هم نكردند. روحانى اين است. يك روحانى توى مجلس بود نگذاشت آن قلدر شوروى را، روسيه سابق را، يك دولت را- پيشنهاد التيماتومش را- يك روحانى ضعيف، يك مشت استخوان رد كرد! آنها مى‏بينند نبايد روحانى باشد؛ قطع يد روحانى بايد بكنند تا به آمال و آرزوى خودشان برسند .

لزوم آگاهى مردم

من چه بگويم؟ اين قدر انباشته است مطالب، اين قدر مفاسد در اين مملكت زياد است‏ كه من با اين حالم، با اين سينه‏ام، با اين وضعم، نمى‏توانم عرضى بكنم. نمى‏توانم مطالب را به آن مقدارى كه مى‏دانم به عرض شما برسانم. لكن شما موظفيد به رفقايتان بگوييد. آقايان موظفند ملت را آگاه كنند؛ علما موظفند ملت را آگاه كنند. ملت موظف است كه در اين امر صدا دربياورد. با آرامش [به‏] عرض برساند؛ به مجلس اعتراض كند؛ به دولت اعتراض كند كه چرا يك همچو كارى كرديد؟ چرا ما را فروختيد؟ مگر ما بنده شما هستيم؟ شما كه وكيل ما نيستيد! وكيل هم بوديد، اگر خيانت كرديد به مملكت، خودبه خود از وكالت بيرون مى‏رويد. اين خيانت به مملكت است .

عزل وكلاى مجلس

خدايا، اينها خيانت كردند به مملكت ما. خدايا، دولت به مملكت ما خيانت كرد؛ به اسلام خيانت كرد؛ به قرآن خيانت كرد. وكلاى مجلسين خيانت كردند، آنهايى كه موافقت كردند با اين امر. وكلاى مجلس سنا خيانت كردند. اين پيرمردها؛ وكلاى مجلس شورا، آنهايى كه رأى دادند، خيانت كردند به اين مملكت. اينها وكيل نيستند. دنيا بداند اينها وكيل ايران نيستند! اگر هم بودند من عزلشان كردم. از وكالت معزولند .

غير قانونى بودن مصوبات مجلس

تمام تصويبنامه هايى كه تا حالا نوشته‏اند، تمامش غلط است! از اول مشروطه تا حالا به حَسَب نص قانون، به حسب نص قانون، قانون را كه قبول دارند، به حسب نص، به حسب نص قانون، به حسب اصل دوم متمم قانون اساسى تا مجتهدين نظارت نكنند در مجلس، قانون هيچى نيست. كدام مجتهد نظارت مى‏كند حالا؟ بايد قطع كرد دست روحانيين را! اگر پنج تا ملّا تو اين مجلس بود، اگر يك ملّا تو اين مجلس بود، تو دهن اينها مى‏زد! نمى‏گذاشت اين كار بشود.

من به آنهايى كه مخالفت كردند، اين حرف را دارم، به آنها، كه چرا خاك به سرت نريختى؟! چرا پا نشدى يقه اين مردكه را بگيرى؟ همين، من مخالفم! و هى تعارف و اينهمه تملق؟! مخالفت اين است؟! بايد هياهو كنيد؛ بايد بريزيد وسط مجلس؛ به هم‏ بپريد كه نگذرد اين مطلب. به صرف اينكه من مخالفم درست مى‏شود؟! خوب، مى‏بينيد كه مى‏گذرد! بايد نگذاريد يك همچو مجلسى وجود پيدا كند؛ از مجلس ببريدشان بيرون.

ما اين قانونى كه گذراندند- به اصطلاح خودشان- قانون نمى‏دانيم. ما اين مجلس را مجلس نمى‏دانيم. ما اين دولت را دولت نمى‏دانيم. اينها خائنند به مملكت ايران! خائنند!.

خداوندا، امور مسلمين را اصلاح كن. [آمين حضار] خداوندا، ديانت مقدسه اسلام را عظمت به آن عنايت فرما. [آمين حضار] خدايا، اشخاصى كه خيانت مى‏كنند به اين آب و ملك، خيانت مى‏كنند به اسلام، خيانت مى‏كنند به قرآن، آنها را نابود كن. [آمين حضار]

** صحيفه امام ، جلد اول ، صفحه 415 تا 424 **