آیت الله هاشم هاشم زاده هریسی، با نگاه به حادثه عاشورا از دو سو توضیح داد: حادثه عاشورا از یک ناحیه حادثه ای است که در نهایت خشونت توسط حکومتی جبار و غیرمشروع انجام گرفت اما از سوی دیگر چنان است که در عزاداری ها اشک و محبت به چشم می خورد و خشونت در آن جایی ندارد. برپادارندگان عزاداری امام حسین(ع) باید عزاداری را به گونه ای برگزار کنند که نشانه و نماد مهر، محبت و مظلومیت حسین(ع) و جناح او باشد.

عاشورا قیام مصلحانه و دعوت به مبارزه با ظلم

خشونت، تشریفات و تجملات در عزاداری امام حسین جایگاهی ندارد

او با بیان اینکه قیام امام حسین(ع) محبت، دعوت و مبارزه با ظلم بود، اظهار کرد: امام حسین(ع) این قیام را قیام مصلحانه و برای اصلاح امور، جامعه و حکومت، زدودن ظلم و ستم و ایجاد محبت، مهربانی و و ولایت معرفی می کند. ولایت همان مهر و محبت و حکومت ولایی، حکومت مهر و محبت است؛ امام(ع) برای ایجاد چنین حکومتی این قیام را صورت داده است و به همین دلیل است که هیچ نوع خشونت، تشریفات و تجملات در عزاداری امام حسین جایگاهی ندارند.

عزاداری حسینی دعوتی جهانی به پیشوا قرار دادن امام حسین(ع) در مبارزه با مفسدین و ظلم ها

هاشم زاده هریسی با تاکید بر اینکه عزاداری ها باید بسیار ساده، وزین، سنگین و با محبت باشد، گفت: اینگونه، دشمن را نیز به خود جذب می کند و کسی نمی تواند اشکالی بر آن وارد نماید. فضای کنونی جهان با گذشته تغییر کرده است و هرچه در هر جایی اتفاق می افتد از طریق ماهواره ها و رسانه ها در همه جهان منعکس می شود. قمه زدن، خشونت، خون ریختن، خودزنی و کارهایی از این دست حتی اگر در نگاه عده ای از ما نیز خوب و صحیح باشد، اکثریت قاطع مردم دنیا این اعمال را خوب نمی دانند.

او افزود: عزاداران حسینی باید این را بدانند که این عزاداری ها را برای دل خود انجام نمی دهیم، بلکه برای نشان دادن ظلم یزیدی و مظلومیت حسینی به دنیا و در اصل، تبلیغات و دعوتی جهانی به توجه و اندیشیدن به این حماسه و پیشوا قرار دادن امام حسین(ع) در مبارزه با مفسدین، ظلم ها و ستم ها است بنابراین باید در آن نه خشونت که عشق، آرامش، وزانت و سنگینی در رسانه های جهان منتقل شود.

این عضو مجلس خبرگان با اشاره به اینکه عزاداری امام حسین باید مقبول مردم جهان و با فطرت و عقل انسان سازگار باشد، ادامه داد: اگر اینگونه نبوده و حتی اثر منفی داشته، خشونت ایجاد کند و حوادث ناخوشایندی انجام شود؛ در این صورت به گناه نیز مبتلا گشته، به عزاداری و حماسه حسین(ع) آسیب زده و حماسه را به ضد خود تبدیل ساخته ایم. این وظیفه شرعی و واجب و عدم رعایت آن حتما گناه کبیره و وهن عزاداری حسینی است که نه تنها خدمت به امام نیست بلکه به اهداف ایشان نیز لطمه می زند بنابراین باید احتیاط کرد و مراقب بود عزاداری ها به این سمت منحرف نشوند.

صحیح نبودن نسبت دادن نام مجنون به عزادار حسین

او با بیان اینکه عزاداران امام حسین از روی احساسات و عشقی که نسبت به ایشان دارند این اعمال را انجام، به تجملات روی آورده یا کارهایی صورت می دهند که برای اکثریت قاطع مردم جهان، مطبوع نیست تصریح کرد: با صرفا احساساتی عمل کردن، ناخواسته، امامی را که می خواهیم شاد کنیم از خود رنجانده و خدای ناکرده در اثر بی توجهی و غلیان احساسات این مسایل را پیش می آورند. اینکه برخی از عاشقان امام حسین به عنوان دیوانه نام می برند یا اعمالی انجام می دهند که دیگران از عزادار حسن، چنین تلقی کنند صحیح نیست، عاشقان امام(ع) مجنون نیستند بلکه عاقل ترین اند زیرا راه خیر، حمایت از مظلوم و مبارزه با ظالم را انتخاب کرده اند؛ این نشانه نهایت عقل و آگاهی آنهاست.

هاشم زاده هریسی افزود: حماسه امام حسین و عزاداری امام حسین عظمت و شکوهی است که در جهان نظیر ندارد؛ باید تلاش کرد این مهم را پاک، مطلوب و مطبوع نگاه داشت تا حتی دشمنانی که حسین را نمی شناسند به او علاقه مند شوند. با توجه به وجود مغرضانی که منتظر یک بهانه برای حمله به عزاداران حسینی هستند باید با انجام خشونت و تحریکات بر این موضوع دامن نزد تا برخورد و حادثه ای صورت بگیرد که آثار منفی آن متوجه اسلام و در رسانه ها منعکس شود که مسلمان ها به جان یکدیگر افتاده اند. این نکات، موعظه و نصیحت نیست، احکام است و رعایت آنها واجب و عدم رعایتشان حرام است.

باید از شکل ها کاسته و به محتوای سوگواری های حسینی افزود

او با اشاره به اینکه امام خمینی (ره) با آن علاقه و عشق به امام حسین(ع) از برخی اقدامات در عزاداری از جمله قمه زدن منع می کرد، گفت: چنین شخصیتی حتما ضرری از سوی این حرکات احساس می کند که به منع آن می پردازد. علاوه بر این مقوله، موارد بسیار دیگری چون تشریفات و... هستند که عزاداری را از محتوا دور و به حالت شکلی درآورده و از وزانت و سادگی خارج می سازد. وظیفه شیعیان است که از شکل ها کاسته و به محتوای اشعار و شیوه های عزاداری بیفزایند؛ عزاداری حسین باید با آگاهی و علم توام باشد.

توجه به عاشورا به عنوان مساله ای حقوقی

هاشم زاده هریسی عاشورا را به عنوان مساله ای حقوقی دانست و افزود: در انجام مساله حقوقی، همه حقوق از جمله جان انسان، حقوق دیگران و کسانی که این عزاداری را می بینند، رعایت می شود؛ چه آن بیننده دشمن باشد یا دوست، این مراسم باید به گونه ای اتنجام شود که جذاب، پسندیده، آموزنده و با رعایت حقوق یادشده باشد. در عزاداری عاشورایی باید احساس توام با تعقل، شعار در کنار شعور رشد و نمایش یابد، در غیر این صورت خطرناک است.

او با بیان اینکه ائمه(ع)، شکل عزاداری را تعیین نکرده و تنها مساله ای کلی گفته اند، تصریح کرد: در صورت رعایت و مبنا قرار دادن این مساله کلی یعنی به هیات عزا در آمدن در آن روز، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. به هیات عزا در آمدن یعنی مانند کسی بودن که عزادار است، عزاداری عاقل که جوانب را نیز می سنجد. چنین عزاداری در عزای عزیز خود هیات حزن و عزا به خود گرفته، اشک می ریزد، گاهی نیز به سینه زده و با نوحه هایی با محتوا و محزون ناله می کند؛ خارج از این اعمال یعنی مواردی مانند خودزنی و لطمه زدن به بدن و... حتی برای کسی که عزیز خود را از دست داده نیز منع شده است. کدام فقیه گفته که عزاداری امام حسین، حرامی را حلال می کند؟ آن چه حرام است در عزای امام حسین نیز حرام است به دلیل این که به حماسه حسینی آسیب می رساند.

احساسات مدیریت نشده دلیل بروز اعمال خشونت آمیز در عزاداری ها

این عضو مجلس خبرگان در بیان دلیل بروز این مسایل گفت: علت به وجودآمدن این نوع اعمال خشونت آمیز این است که عشق حسین به مردم آموزش داده شده، مظلومیت او در اوج نهایت گفته شده و مردم درک کرده اند اما این احساسات مدیریت نشده است و باقی مسایل به خود مردم سپرده شده که ممکن است در طول تاریخ ایجاد بدعت هایی کرده و حرامی را حلال کرده باشد. هر فردی براساس سلیقه خود چیزی به این مراسم افزوده و حقیقت در میان این افزودنی ها پوشیده شده زیرا مدیریت و ساماندهی نشده است.

او ادامه داد: از افراط و تفریط ها جلوگیری نشده است و در شرایط فعلی تا اندازه ای این موارد افزایش یافته که اگر با آن برخوردی نیز صورت بگیرد تکفیر شده و مساله ساز می شود؛ به همین جهت در زمینه مقابله با این مسایل، ترسی ایجاد شده است.

هاشم زاده هریسی با بیان اینکه حماسه حسینی و عزاداری او مانند یک پیراهن سفید و بسیار شفاف است که حقایق را در خود منعکس می کند، اظهار کرد: اگر روی این لباس سفید، چند لکه سیاه ایجاد شود بیشتر دیده می شود، این لکه ها زیاد نیست اما باید پاک و ایمن شود، این نیز وظیفه علما، مسوولان نظام، روسای هیات ها، نوحه خوان ها، مداح ها، مبلغین، مراجع و دیگر افراد اثرگذار در این مساله است که با شهامت به مردم انتقال دهند.

او اقدامات ضربتی در زمینه برخورد با روش های غلط عزاداری را در بسیاری از موارد غیر موثر دانست و تصریح کرد: این اقدامات شاید در برخی موقعیت ها تاثیرگذار باشند و نمی توان آن را نفی کرد اما نباید اصل قرار گیرند زیرا شاید این عمل، نفعی نیز داشته باشد اما مضرات افزون تری خواهد داشت؛ از جمله این که لجاجت ایجاد کرده و محل انجام آن عمل تغییر می کند و اصل موضوع به قوت خود باقی است.

هاشم زاده با تاکید بر اینکه موارد اینچنینی را از طریق اقدام ضربتی نمی توان کنترل کرد، ادامه داد: باید با کارهای فرهنگی، سازماندهی، آموزش از طریق رسانه های جمعی و صدور فتوا از طرف مراجع این آموزش ها به مردم منتقل شود. راهکارهای خوبی در این زمینه وجود دارد باید روی آنها مطالعه و برنامه ریزی کرد؛ باید جامعه شناسی، روانشناسی، اسلام شناسی و همه این شناخت ها و معرفت ها در کنار هم قرار داده و با استفادذه از آنها این کنترل و ساماندهی را علمی کنند. به اعتقاد من مراسم امسال نسبت به سال های گذشته از وزانت بیشتری برخوردار بود، باید با برنامه ریزی، هرسال یک گام پیش رفت تا مساله اصلاح شود. منبع : شفقنا