عصرایران ؛ همتی وزیر اقتصاد، اولین قربانی بازگشت ترامپ شد.

با رای مجلس، استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت پزشکیان رای آورد و او برکنار شد. تعداد آرای مخالفان همتی قاطع و بیش از دو برابر حامیان بود. 

ایران از ابتدای امسال با دور تند اتفاقات مهم و سرنوشت سازی روبه رو شد اما هیچ کدام به اندازه بازگشت ترامپ، بر ایران و جهان تاثیر گذار نبود.

در حالی که یک ماه از بازگشت ترامپ به کاخ سفید می گذرد اما روند موضع گیری ها و تحولات، آنچنان تنش در روابط ایران – امریکا را داغ کرد که همتی را سوزاند در حالی که تنها 6 ماه از ورود او به وزارت اقتصاد می گذرد و عمر دولت پزشکیان هم به نیم سال نرسیده است.

استیضاح همتی  در مجلس - اسفند 1403

مهمترین انتقاد از همتی در جلسه استیضاح، کاهش شدید ارزش پول کشور در نتیجه افزایش قیمت دلار است. قیمت دلار از حدود 60 هزار تومان در زمان آغاز به کار دولت پزشکیان (31 مرداد 1403) حالا به حدود 92 هزار تومان رسیده. یعنی کاهش یک سوم ارزش ریال.

قیمت دلار با پیروزی پزشکیان در تیرماه امسال، اندکی کاهش یافت و سپس ثابت ماند اما از زمان انتخاب دوباره ترامپ در آبان ماه گذشته، روند قیمت دلار افزایشی شد. 

این حجم از افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش ریال در 6 ماه نخست کار دولت، در هیچ کدام از دولت های ایران سابقه نداشته است. همانطور که در هیچ دولتی بعد از 6 ماه، وزیرش با استیضاح و برکناری روبه رو نشد همانطور که هیچ دولتی در ماه های ابتدای عمر خود با پدیده ترامپ و فشار حداکثری او روبه رو نشد.

تکرار جهش دلار ، تکرار استیضاح  

سرنوشت پزشکیان چه خواهد شد؟ احتمالا سرنوشتی شبیه دولت دوم حسن روحانی که با خروج ترامپ از برجام، تنش میان دو کشور بالا گرفت و ایران با تحریم های شدید اقتصادی – سیاسی روبه رو شد.

وقتی ترامپ در اردیبهشت 97 از برجام خارج شد؛ تحریم های قبلی را بازگرداند و تحریم های جدیدی را در قالب برنامه فشار حداکثری علیه تهران اعمال کرد تنها 4 ماه بعد، وزیر وقت اقتصاد دولت روحانی، (مسعود کرباسیان) با استیضاح و برکناری روبه رو شد. کرباسیان تنها یک سال در وزارت اقتصاد مستقر شده بود.

جلسه استیضاح و برکناری مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد دولت دوم روحانی - شهریور 1397

اردیبهشت 97 وقتی ترامپ از برجام خارج شد قیمت دلار حدود 6600 تومان بود اما این رقم 4 ماه بعد (شهریور 97) به حدود 11 تا 16 هزار تومان افزایش یافت. یعنی حدود 2 تا 3 برابر. همان ماه وزیر اقتصاد وقت (مسعود کرباسیان)، استیضاح و برکنار شد. با دلایل و انتقاداتی شبیه انتقاداتی که در جلسه استیضاح همتی مطرح شد. مهمترین آن هم جهش قیمت دلار بود.

ترامپ، یار دوازدهم مخالفان پزشکیان

 استیضاح و برکناری وزیر اقتصاد در حالی که تنها 6 ماه از دولت پزشکیان گذشته است نشانه ای از پایان ماه عسل است. شرایط، تغییر کرده و در موقعیت جدید، دولت در میان تحریم های ترامپی، مشکلات اقتصادی و حملات و انتقادات اصولگرایان در تنگنا قرار خواهد گرفت. پیش بینی می شود دولت پزشکیان با استیضاح های بیشتری روبه رو شود.

 به این نکته هم می توان اشاره کرد: عبدالناصر همتی، سیاسی ترین وزیر دولت پزشکیان بود. حتی سیاسی تر از خود پزشکیان. او در انتخابات ریاست جمهوری 1400 به رقابت با سیدابراهیم رئیسی پرداخت اما بعد از شکست، صحنه را ترک نکرد بلکه در قامت حزب مخالف تک نفره، به نقد دولت رئیسی و تصمیم گیری ها و رفتارهای آن پرداخت. در دولت پزشکیان هم نظرات سیاسی اقتصادی اش را به صراحت بیان کرد. از مخالفت با فیلترینگ تا حمایت از عضویت در اف ای تی اف. 

این برکناری، به نوعی واکنش مجلس اصولگرا به سیاسی ترین وزیر دولت پزشکیان و موضع گیری های گذشته و کنونی اوست.