او چیزی را میدید که جامعه نمیدید ، او دید در تاریکخانه ی بنی امیه ؛ دین سازی میشود و با این دین سازی بَدَلی، با زبان دین ؛ اولا ؛ "جبرگرایی" ترویج میشودو درنتیجه همه مدیریت ها و کاستی ها و خشونت ها و آدمکشی ها به پایِ خدا گذاشته میشود! ، و ثانیا؛ با نام "خلافت اسلامی" مجوز خودرائی و دیکتاتوریت و تضییع حقوق رسمی شده! ، و ثالثا؛ به اسم "ضرورت تبعیت ازحاکم" کوچکترین سخن حقی در دفاع از دین و مردم ؛ گناه نابخشودنی و تمرد بر خلیفه و حاکم شمرده میشود! مواجه با این تاریکخانه ؛ هم نیاز به چراغ دارد که اسلام شناسی است ، و هم نیاز به عقلانیت دارد و البته نیاز به توان روحی و شکست ناپذیری دارد، و زینب (ع) تمام اینها داشت.

آنچه در شخصیت و هویت حضرت زینب (س) نهفته است ؛ توان "عقلی و روحی" بالای اوست.

توان عقلی زینب کبری

"توان عقلی" ؛ تعقّل و فهم عمیق مسائل معاصر است، با چنین توانایی میتوان مسائل جاری و آینده را عمیقا؛ "فهم کرد" و ارزیابی درست داشت .

حضرت زینب با توان عقلی بالایی دنیای خود را شناخت و از خطرات و نیازها و راهکارها غافل نبود و بخوبی یافته های درست خود را به افکار عمومی عرصه کرد.

و این "فهم عمیق" زینب کبری قبل اینکه به میدان تجربه آید و دیگران به آن معترف شوند ، به تایید و تصریح زبان عصمت ، یعنی ؛ به زبان حضرت زین العابدین (ع) آمد و خطاب به ایشان فرمود : "شما توانسته ای بدون اشارتی از سوی کسی تمام امور را 'فهم' کنی."

ذکاوت و قدرت فهم و عقل زینب کبرا درتشخیص صحیح مسیر حق و انحرافات فکری و سیاسی زمان خویش مثال زدنی است.

او چیزی را میدید که جامعه نمیدید ، او دید در تاریکخانه ی بنی امیه ؛ دین سازی میشود و با این دین سازی بَدَلی، با زبان دین ؛ اولا ؛ "جبرگرایی" ترویج میشودو درنتیجه همه مدیریت ها و کاستی ها و خشونت ها و آدمکشی ها به پایِ خدا گذاشته میشود! ، و ثانیا؛ با نام "خلافت اسلامی" مجوز خودرائی و دیکتاتوریت و تضییع حقوق رسمی شده! ، و ثالثا؛  به اسم "ضرورت تبعیت ازحاکم" کوچکترین سخن حقی در دفاع از دین و مردم ؛ گناه نابخشودنی و تمرد بر خلیفه و حاکم شمرده میشود!

مواجه با این تاریکخانه ؛ هم نیاز به چراغ دارد که اسلام شناسی است ، و هم نیاز به عقلانیت دارد و البته نیاز به توان روحی و شکست ناپذیری دارد، و زینب (ع) تمام اینها داشت.

بدین سان بود که او به "عقیله بنی هاشم" نام یافت.  البته طبق نقل تاریخ، دیگرانی چون ابن عباس تفاوت زینب از بانوان دیگر بنی هاشم را دریافتند و جملگی از او در مدنیه و بعدها در کوفه به ؛ "عقیلتنا بنی هاشم " نام بردند . پس ایشان قبل از کربلا هم به یک دختر و یا زن کاملی از جهت فهم نام برده شده.

"عقل" یعنی فهم صحیح و رفتار درست است  و  "عقیل" یعنی کسی که همواره در امور از عقل بهرمند است و "عقیله" که مبالغه است ، یعنی کسی که بسیار اندیشمند و فهیم است و هیچ چیزی و از حیث زمان و مکان و شرایط اطراف او را از اندیشه صحیح و انتخاب درست غافل نمیکند .

زینب کبری این "فهم عمیق" را با چشمه سار "علم و دانش" نو به نو میکرد. زینب قبل از ایراد خطبه های کوفه و شام مراتب دانش دینی اش نهفته بود ، اگرچه وسعت دانش و علم او را برخی از زنان کوفه در درس تفسیر سوره مریم شنیده بودند ، اما آن خطبه ها با آن محتوای سنگین علمی مراتب معلومات زینب را علنی و فراگیر نمود.

توان روحی زینب کبری

مهم اینجاست که کم نیستند انسانها بلندمرتبه در فکر و اندیشه که وقتی در مواجه با ظلم و خشونت و شکنجه و کشتن قرار میگیرند ، کمر خم میکنند و چه بسا زمین گیر میشوند! اما حضرت زینب از آن دسته اندیشمندانِ صحیح النظر نیست که در برابر امواج سنگین مصائب غرق شود. 

زینب؛ درکنار آن توانایی عقلی که سخنش را تقدیم نمودم ، دارای "توان روحی" است. آن همه مصائبی که زینب دید، کافی بود گوشه ای از آن اگر با هر فرد دیگری تماس پیدا میکرد او را از تصمیم گیری صحیح و به موقع ، محروم میساخت، اما زینب از آنچنان توانایی روحی بهرمند است که او را متزلزل و محروم نساخت!

رفتار او در مدیریت کاروان اهلبیت از کربلا تا کوفه و از کوفه تا شام ، و خصوص برخورد اعجاب آفرینش در مقابل ابن زیاد و یزید،شاهد این حقیقت است.

در "توان روحی" او؛ غیر از "صبر و استقامت"، فضیلتی کمیاب بنام "شجاعت" نهفته است که حقیقتا درباره شجاعت زینب (س) قلم توانایی نوشتن ندارد!

او در همهمه و غوغای کوفه با یک اشارت، مردمان کوفه به خاموشی بُرد و آنان به این اعتراف وا داشت که به یکدیگربگویند؛ علی(ع) را دیدیم که ظهور کرده!

و از سوی دیگر توان روحی او بود که توانست با "یک تشر" به هسته مرکزی قدرت ، در آن مجلسی که اجازه اظهار حشمت و شوکت و شجاعت ، به کسی داده نمیشد ، یزید را سکه یک پول سیاه کند!

سلام الله علیها و علی ابیها علی بن ابیطالب و علی امها فاطمه زهرا سیده نساءالعالمین

*جماران