سخن در اینجاست که پخش این سنخ کلیپ ها ، آن هم توسط پایگاه های فضای مجازی که بنام برخی از رجال برجسته علم  چه ضرورتی دارد ویا چه تاثیری بر نهاد علم و اندیشه دینی دارد؟! آیا خود آنان اگربودند، راضی به این شکل کار بودند؟!

کلی تر عرض کنم ؛ آیا شرائط کنونی درس و بحث در رشته های "علوم عقلی" در حوزه علمیه قم که بخشی از آن حکایت از عدم توانایی مدیریت ها دارد، مطلوب است؟! در حالیکه در دهه ۷۰ و ۸۰ ،  شرائط تعلیم و تعلم دروس فلسفه و عرفان در حوزه علمیه قم قابل قبول و افتخار آمیز بود.

به نظر اینجانب به عنوان یک فرد کوچک که بیشترین سالهای عمرم را در حوزه گذارنده و با جامعه و جوانان و رسانه ها در ارتباط هستم، این است ؛

اول : علوم عقلی مانند ؛ فلسفه و عرفان نظری ، رشته ای از علوم حوزوی است که ساختاری به قدمت رشته های دیگر علوم حوزوی چون ادبیات و فقه و اصول و تفسیر دارد  و همیشه بوده و خواهد بود و قابل حذف نیست.

دوم : این تبلیغات سوء در رابطه با یک دانش دینی-عقلی؛ هیچ تاثیری در پیشبرد اهداف کسانیکه ضدیت با فلسفه و علوم عقلی دارند، ندارد ، غیر از اینکه عده ای را صاحب انگیزه میکند که این رشته از علوم را دنبال کنند و بازارش را داغ تر نمایند ، و نیز عده ای دیگر که روش سکولارانه دارند ؛ بهانه ای پیدا مبکنند تا بر کل دانش دینی و علماء دینی بتازند!

سوم : این اختلافات در نگاه های به رشته های علوم دینی ، در واقع ؛ نگاه های درون حوزوی است که نمیتواند برای دردهای بیرون ، نسخه کامل و شفابخش باشد .

چهارم : بیرون از حوزه ، مطالبه ی جامعه جستجوگر و علم دوست از عالم دینی ؛ آشنایی به زبان روز است ، و قطعا  فلسفه و استدلال بر واقعیات جدای از زبان روز نیست .

پنجم : آیا به خطر حذف "علوم عقلی و اندیشه های خردمحور" فکر کرده ایم؟!

روزی احمد حنبل به داعیه ترویج "حدیث"؛ درب "عقل" را بست! و امروز در پیروان او "داعش خونخوار" پدید آمده و خود اهل سنت هم نمیدانند چگونه آن را رام کنند!

ششم‌ : هر فهم بشری که خود را پایگاه علمی از علوم ظهور و بروز میدهد؛ خوبیها و نقاط ضعف دارد ، و هر اندیشمند و فقیه و یا فیلسوفی نگاه محتاطانه به غیر تفکر و روش فکری خود را دارد ، پس تمسک به آن احتیاط ها و یا قضاوتها برای مردود دانستن یک علم ملاک نیست.

هفتم : ما به عنوان یک مسلمان دارای دو منبع سرشار بنام وحی و عقل هستیم که هر دو برای ما "حجت" هستند و هر چقدر بتوانیم از این دو منبع بیشتر بهرمند باشیم ، عینِ سعادت است و روش های استفاده از این دو منبع متفاوت است و البته ارزشمند .

هشتم : بعد از کار طاقت فرسای دو اندیشمند فقیه و عقل گرا در حوزه علوم عقلی - یکی در عرفان نظری و دیگری در فلسفه اسلامی- یعنی ؛ فقیهِ متفاوت و عارف خبیر به حقائق امام خمینی ، و چهره پرافتخار حوزه در عصر حاضر علامه طباطبایی، دو رشته مهم از علوم عقلی به شکل خوب و مدون در آمده است که قابلیت متن درسی دارد و از حشو و زوائد و عبارات سوال برانگیز مُنقح شده است. آثار آن دو بزرگوار در این راستا از این قرار است ؛ سه متن سنگین و بی نظیر امام خمینی در عرفان نظری؛ مصباح الهدایه ، شرح دعای سحر و تعلیقات بر فصوص الحکم .  و نیز سه اثر گرانبهای علامه طباطبائی در فلسفه اسلامی ؛ بدائه الحکمه ، نهایه الحکمه و کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم.

البته در مقام ذکرِ شرح و تدریس آثار نام برده،  نمیتوان از دو استاد بزرگ و عزیزم که در این سالها کمر همت بلند و عالی در ارتقاء دانش عقلی و معرفتی حوزه بستند ، نام نبرم ، یعنی ؛ حضرت استاد آیت الله حسن زاده آملی (رضوان الله علیه) و حضرت استاد آیت الله جوادی آملی (حفظه الله).

خداوند بر درجات همه عالمان ربانی؛ فقیهان بزرگ و حکیمان و عارفان افزوده و ما را از آثار

ارزشمندشان محروم نفرماید. آمین

*جماران