به تازگی معاون قضایی رئیس کل و رئیس حوزه ریاست دادگستری استان تهران اعلام کرده است که برخی از شهرستان‌های شرق این استان فاقد مراکز و محل نگهداری معتادان متجاهر موضوع ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر و برخی دیگر فاقد ظرفیت و فضای مناسب هستند.

مرتضی تورک در این باره توضیح داد: یکی از چالش‌ها و مشکلات در طرح جمع آوری معتادین متجاهر توسط فراجا، نبود و کمبود مراکز است. همه دستگاه‌های ذی ربط باید تلاش خود را برای خروج از این وضعیت بکار گیرند و مشارکت‌های لازم را داشته باشند.

معاون قضایی رئیس دادگستری کل استان تهران خاطرنشان کرد: دادستان شهرستان‌ها از فرمانداران برای برطرف شدن و بهبود وضعیت مطالبه کنند تا به‌زودی مشکل حل شود.

تورک در ادامه به مدیرکل سازمان بهزیستی استان فرصت داد تا افزایش ظرفیت مراکز و محل نگهداری معتادان متجاهر را در شهرستان‌های شرق استان ظرف یک ماه آینده آماده و ایجاد کند.

اخیرا هم معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی استان تهران به ایرنا گفت که هشت مرکز غربالگری در این استان فعال است و با ظرفیت‌سازی شکل گرفته توسط بهزیستی، همه معتادان جمع‌آوری شده غربالگری می‌شوند.

روندی تکراری تا به امروز

اما به نظر می رسد این روند مهاجرتی چیز چندان جدیدی نباشد کمااینکه سال گذشته نیز  دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران در این باره گفته بود، ۵۰ درصد معتادان متجاهر در تهران هیچ سکونتگاهی در تهران ندارند و از شهرهای دیگر آمده‌اند، زیرا در تهران امکانات بهتری برای آنها وجود دارد، تاکید می‌کند: اصرار ما بر این است تا این افراد به استان‌های مبدا خود بازگردند. مصطفی‌هادیزاده درخصوص چرایی مهاجرت برخی معتادان متجاهر به تهران معتقد است: این افراد از طریق زباله‌گردی، سرقت‌های خرد و… راحت‌تر می‌توانند هزینه‌های مصرف خود در تهران را تامین کنند. بارها به NGOها و خیریه‌ها اطلاع داده‌ایم در منطقه مرکزی تهران غذا توزیع نکنند. حجم غذایی که در این مناطق توزیع می‌شود یک جاذبه است. اینکه معتاد متجاهر را اینگونه مدیریت کنیم اشتباه است، چراکه برای او جاذبه ایجاد می‌شود.

حضور معتادان مساله چند وجهی است

سعید صفاتیان، مدیر کل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر اما معتقد است که این مساله، موضوعی چند وجهی است. وی در گفت و گو با «آرمان امروز» می گوید: اصولا مساله مهاجرت معتادان سابقه ای تاریخی دارد. کسانیکه در این حوزه فعال هستند می دانند که بسیاری از معتادان از گذشته مهاجرت فصلی داشته اند. مثلا در زمستان ها معتادان اردبیل و تبریز و … به سمت مناطق گرمسیر جنوبی می روند.  اما مهاجرت های کنونی معتادان، دلایل دیگری دارد که مهمترین آنها را می توان به دو بخش تقسیم کرد. دلیل اول اینکه در تهران فشارهای پلیسی و امنیتی بر روی معتادان کمتر است و دوم اینکه به خاطر اقدامات حمایتی سازمان هایی مانند بهزیستی و شهرداری، معتادان در پایتخت شرایط بهتری را دارند و به همین دلیل تمایل دارند که به پایتخت مهاجرت کنند.  صفاتیان با ذکر اینکه دلایل دیگری هم در این زمینه وجود دارد می گوید: در عین حال معتادان می توانند در تهران با طرق مختلفی مانند؛ گدایی، سرقت، زباله گردی و….درآمد کسب کنند و هزینه های تامین مواد معتادان را پوشش می دهد ولی در شهرستان ها چنین امکانی وجود ندارد.

این فعال مبارزه با مواد مخدر در ادامه به یکی از دلایل ثانویه مهاجرت معتادان نیز اشاره کرد و می گوید: یکی دیگر از دلایل بروز این مساله، جمعیت و وسعت بسیار زیاد تهران است.

 در این شهر ۱۳ میلیون نفری معتادان کمتر دیده می شوند و می توانند در هیاهوی روزمرگی آن گم شوند. این مساله بخصوص در مورود حاشیه پایتخت بیشتر نمایان است. به بیانی، اکثر معتادان شبهایشان را در مناطق خلوت و حاشیه شهرها سپری می کنند. برای همین بسیاری از کمپ های نگهداری و ترک اعتیاد در این مناطق حاشیه ای ساخته می شود.

وی در پایان یادآور می شود که تمام این دلایل باعث می شود تا آمار معتادان در پایتخت روز به روز افزایش پیدا کند. به همین دلیل اگر فکری برای ساماندهی این عده نشود، می تواند در آینده نظم شهر را نیز به هم بریزد و چالش های اجتماعی و فرهنگی بسیاری را درست کند.