ابتدای دهه سوم آذر ماه، یادآور ایام شهادت حضرت آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب است، که به الگوی سلوک و تهذیب نفس اشتهار دارد. آیت‌الله دستغیب یک متفکر اسلامی بود که با اندیشه‌های عرفانی و اخلاقی ناب آشنا بود و به دور از افراطی گری با جلوگیری از راه‌های انحرافی به کنترل خشونت و حفاظت از جامعه پرداخت و با آثار شگرف خویش مسیری نوین را پیش روی مردم گشود و اینگونه به عنوان الگوی سلوک و تهذیب نفس شناخته شد.
اندیشه‌های ناب اخلاقی، انسانی و عرفانی آیت‌الله دستغیب که در آثار و کتب متعدد باقی مانده از ایشان متجلی است به اندازه‌ای نافذ بود که پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از شهادت او، همچنان پاسخگوی مناسب نیازهای معنوی نسل امروز است. از جمله تالیفات وی که تحت تاثیر اندیشه اخلاقی او به شمار می‌رود کتاب‌های گناهان کبیره در 2جلد، قلب سلیم، حقایقی از قرآن، معراج، ماه خدا، صدیقه کبری، کتاب داستانهای شگفت، هشتاد و دو پرسش، سوره نجم، سیدالشهدا علیه‌السلام، معاد، صلوه الخاشعین و قلب قرآن» می‌باشد. این عالم ربانی در بیستم آذر 1360 در مسیر مسجد برای اقامه نماز جمعه شیراز توسط منافقان کوردل به شهادت رسید.
این روحانی مبارز نوعی جریان خودسازی اخلاقی را پس از کودتای 28 مرداد شروع و در 1332 خورشیدی با آغاز بحث‌های کلامی، سطح بزرگی از فرهیختگی را در فارس ایجاد کرد. ارایه مباحثی در اسلام کلامی و استدلالی و بحث‌های علمی، فکری و معرفتی از مهم‌ترین کارهای او بود. بنابراین در استان فارس به ویژه در سه شهر مهم شیراز، کازرون و جهرم، راه و روش این عالم بزرگ فراگیر شد و مردم پیرو اندیشه‌های وی شدند، مکتبی که شامل خودسازی و تزکیه نفس به همراه مطالب علمی و فکری ناظر به بحث‌های روز به شمار می‌رفت.
آیت‌الله دستغیب برای مبارزات سیاسی و تلاش‌های علمی، سیره پیامبر اکرم(ص) را الگوی خود قرار داد و با حضور در میان مردم به وضعیت آنان رسیدگی می‌کرد. از مهم‌ترین سجایای اخلاقی او می‌توان به مردمی بودن و سیمای گشوده داشتن اشاره داشت و شادابی، لبخند و مهربانی او زبانزد همگان بود، رفتاری که جامعه آن روزگار را به شدت به این مبارز راه حق علاقه‌مند کرده بود. به دلیل همین رفتارها، بسیاری از افراد مسائل خود را از وی می‌پرسیدند و آن شهید بزرگوار با استنتاج‌های اسلامی به مسائل آنها پاسخ می‌داد. بحث‌های علمی، اخلاقی و دینی آیت‌الله دستغیب، جنبه واقع گرایانه داشت که ناظر بر اوضاع جامعه به شمار می‌رفت.
از جمله تالیفات آیت‌الله دستغیب، کتاب نفس مطمئنه است. این کتاب برگزیده بخشی از سخنان آیت‌الله شهید دستغیب است که در راه تزکیه نفس و تهذیب اخلاق ایراد کرده است. ایشان در این کتاب به تفسیر چهار آیه از سوره مبارکه فجر که با آیه «یا ایتها النفس المطمئنه» آغاز می‌شود، می‌پردازد و مضامین بسیار عالی و مشکل و علمی را بسیار ساده و در قالب بیان شیرین و رسا آورده و ضمیمه آن نیز از ده‌ها حکایت جالب همراه با آیات و روایات متعدد بهره جسته‌اند. ایشان از مراتب چهارگانه نفس اماره، ملهمه، لوامه و مطمئنه سخن گفته است.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: نفس یکی بیش نیست اما نسبت به حالات،طورهای مختلف دارد، نخست اماره است، بسیار وادارنده به بدی است، مگر آنکه خداوند ترحم فرماید. در مرحله بعد از امارگی به لوامگی می‌رسد، خودش را نسبت به بدی‌هایش ملامت می‌کند و به اصطلاح، از کردار بد خود ناراحت می‌شود. این جاست که بارقه لطف الهی به آن خورده و از جهل مرکب بیرون آمده است.از امارگی که تمام جهت منفی بود به لوامگی آمد که دارای جهت مثبت است و رو به خیر است، لذا در قرآن مجید، مورد قسم واقع شده است.نکته‌ای که قابل توجه است این است که در جهت امارگی و لوّامگی، نسبیت ملاحظه می‌شود، مثلا کسی که سوءظن دارد، گمان بد از گناهان کبیره است، ممکن است مبتلا به غیبت نیز باشد. آن وقت از سوء ظن متنبه می‌شود و خود را بر این گناه ملامت و سرزنش می‌نماید، اما هنوز نسبت به غیبت کردن تغییری نکرده است، چه بسا بعضی از نفوس، از جهتی اماره‌اند و از جهتی لوامه. علت امارگی غفلت است و سبب لوامگی تذکر و یاد و تا شخص از هر جهت، غفلتش برطرف نشود، از امارگی نرسته است و به نفس مطمئنه نرسیده است. (کتاب نفس مطمئنه / صفحه 9 و 10)

  تعداد بازديدها: 741

    نسخه قابل چاپ