پایگاه خبری جماران: ترور عالمان شیعه افغانستان چند هفته ای است که به صورت سریالی رخ می دهد. تازه ترین این موارد روز جمعه در در شهرک شیعه و هزاره‌نشین جبرئیل رخ داد که در جریان آن شش نفر از جمله دو روحانی شیعه جان خود را از دست دادند.

رهبر حزب وحدت اسلامی مردم و رییس کمیته سیاسی شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان این اتفاق را «ادامه قتل‌های زنجیره‌ای علمای هرات» خوانده که در این اواخر رخ داده است.

محمد محقق ادعای تامین امنیت از سوی حکومت طالبان را «دروغین» خوانده و گفته است: «تلاش ها برای سفید نمایی چهره طالبان در زمینه تامین دروغین امنیت بر سر زبان برخی کشورها افتاده و در گزارش نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان نیز از بهبود وضعیت امنیت در افغانستان یاد شده است. این یک مشکل واگیردار است که تعریف از امنیت تا هنوز در منطق همه یکی نیست و ظاهراً کشتار سیستماتیک هزاره ها و شیعیان و یا حوادثی از این قبیل مخل امنیت عمومی به حساب نمی آید.»

خبرنگار جماران در این خصوص به گفت و گویی تفصیلی با محقق محمد نشسته است که مشروح آن در پی می آید:

در هفته‌های اخیر چند تن از علمای شیعه هرات را در روز روشن، ترور و به شهادت رساندند. به صورت مختصر گزارشی از این حوادث ارائه دهید.

این حادثه بسیار تراژیک و غیرقابل باور است، چون طالبان ادعا می‌کنند که ما گروه‌های تروریستی را در افغانستان از بین بردیم و امنیت سراسری تأمین است، اما این حوادث تروریستی در روز روشن و در شهر هرات اتفاق می‌افتد که از شهرهای بزرگ  افغانستان است و علی‌القاعده امنیت آن باید تأمین باشد.

قاتلین، شش تن از علمای شیعه را به شهادت رساندند که یکی از آن‌ها امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) و دیگری امام جمعه مسجد رسول اعظم(ص) است. تروریست‌ها با خونسردی این کار را می‌کنند؛ هیچ کسی تحت تعقیب نیست و قاتلین ترسی از تعقیب ندارند. این حوادث تروریستی بسیار فاجعه‌بار است و من این حوادث غمناک را به تمام مردم افغانستان خصوصاً جامعه شیعیان هرات و هزاره‌های مظلومی که مورد هجوم قرار می‌گیرند، تسلیت عرض می‌کنم. به ارواح شهدا درود می‌فرستم و به آنان بهشت برین آرزو می‌کنم.

این حادثه بسیار تلخ است و نشان می‌دهد که بدون پشتوانه و اطمینانی از داخل نظام نیست که روز روشن و بسیار با خونسردی این کار انجام می‌شود.

تروریست‌ها چه کسانی را به شهادت رساندند؟

اسامی علمایی که طی چهل روز گذشته در هرات شهید شدند عبارتند از: حجت‌الاسلام «عید محمد اعتمادی» امام جماعت شهرک شهداء، حجت‌الاسلام «رجب‌علی اخلاقی»، حجت الاسلام «خادم حسین هدایتی»، حجت‌الاسلام «محسن حامدی» امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) و حجت‌الاسلام «محمدتقی صادقی» امام جماعت مسجد رسول اعظم(عج).

درباره سابقه ترور علمای شیعه در هرات بگویید؛ ظاهراً شبیه این رویدادهای تروریستی در دوره جمهوریت هم بوده است.

ترورهای زنجیره‌ای علما و هدف قرار دادن مساجدی که مردم تجمع می‌کردند، متأسفانه میراث گذشته است. در دوران حکومت جمهوریت هم سریال ترورها وجود داشت و در آن دوره داعش و طالبان متهم این اقدامات تروریستی بودند. اغلب مردم و حکومت آن زمان، طالبان را مقصر می‌دانستند، اما طالبان آن را به گردن داعش می‌انداخت، در حالی که داعش و طالبان دو روی یک سکه بودند و هر دو با هم وجوه مشترک زیادی داشتند. در دوره جمهوریت ده‌ها فقره ترور و انفجار در مساجد صورت گرفت؛ از جمله انفجار در مکتب سیدالشهدا(ع) در دشت برچی بود که بیش از چهارصد تن از اطفال و دختران مکتب شهید شدند.

همچنین در حمله به مرکز آموزشی کاج (موعود سابق) ده‌ها دانش آموز به شهادت رسیدند. تروریست‌ها مدارسی مثل مدرسه عبدالرحیم را هدف قرار دادند و دانش‌آموزان را شهید کردند. یا در شرق کابل حوادث تلخی رخ داد. در همه این حوادث تروریستی، گروه‌های طالبان و داعش متهم بودند اما طالبان که امروز به حکومت رسیده‌اند، علی‌القاعده باید امنیت کشور را تأمین می‌کردند؛ چنانچه مدعی هستند که امنیت را تأمین کرده و گروه‌های تروریستی را از بین برده‌ایم، اما برخلاف ادعای آن‌ها سریال ترورهای علمای شیعه و قوم هزاره در افغانستان ادامه دارد.

این اواخر، مسجد پلخمری را در ولایت بغلان بمب‌گذاری کردند که بیش از بیست نفر شهید و تعداد زیادی زخمی شدند و امام جماعت مسجد آقای هاشمی زخمی شد. همچنین در کابل یک آموزشگاه ورزشی منفجر شد و غیر از این‌ها حوادث دیگری رخ داد.

در ترور سریالی ترورها در هرات، جناب آقای حجت‌الاسلام توکلی مدیر مدرسه جعفریه ترور شد که عالم برجسته‌ای بود و آقای روحانی امام مسجد یکی از مساجد هرات در زمان جمهوریت ترور و به شهادت رسید. 

در هرات از چهل روز گذشته، علیه علمای شیعه، سه حادثه تروریستی رخ داد؛ اولین حادثه در شهرک شهدا است که حجت الاسلام عید محمد اعتمادی به شهادت رسید. حادثه دوم چند روز پیش‌تر از جمعه خونین بود که دو تن از علما شهید شدند. آخرین حادثه تروریستی هم جمعه خونین بود که امام جمعه مسجد ابوالفضل(ع) و امام جماعت مسجد رسول اعظم(ص) به شهادت رسیدند.

این‌ها همه نشان‌گر این است که ترورها پشتوانۀ دولتی دارد، و الّا چگونه تروریست‌ها می‌توانند به صورت سلسله‌وار علما را ترور کنند و هیچ کس تعقیب و اعدام نشود؟! از طرف دیگر حکومت با خونسردی از کنار آن می‌گذرد. این را ضمیمه کنیم که آقای «نورالله اسلام جار» والی هرات کتابی نوشته بود و شیعیان را تکفیر کرده و گفته که این‌ها عقایدی کفر دارند.

لذا این عوامل، شک و گمان را زیادتر می‌کند به اینکه یا خود حکومت طالبان این اقدامات تروریستی را انجام می‌دهد یا میدان را برای گروه‌های تروریستی دیگر مثل داعش و... باز کرده است.

با توجه به ادعای طالبان درباره مقابله با گروه‌های تروریستی و از طرف دیگر حذف شیعیان هزاره از حضور در قدرت، آیا رد پایی از طالبان در این ترورها وجود دارد و ادعای آنان مبنی بر حفظ امنیت درست است یا نه؟

چنانچه که اشاره شد طالبان مدعی هستند که ما امنیت را تأمین می‌کنیم و کوشش می‌کنیم این حوادث رخ ندهد و طبعاً تقصیر را به گردن داعش می‌اندازد، اما از نشانه‌ها پیداست که یا ناتوانند یا شریک هستند و یا خودشان این کارها را انجام می‌دهند. اگر این‌گونه نیست چرا سایر مراکز هدف قرار نمی‌گیرد و صرفا شیعیان و هزاره‌ها را می‌زنند؟ اگر طالبان در این اقدامات تروریستی دست ندارند، نباید سیاست یک بام و دو هوا جاری شود و تنها هزاره‌ها بی‌پناه باشند، شیعیان مورد هدف قرار گیردند و از مساجد و علمای دیگر حفاظت کنند. بنابراین، طالبان دلیل محکمی بر ادعای خود ندارند که ما از هزاره‌ها دفاع می‌کنیم.

ما در دوره جمهوریت برای مقابله با این اقدامات تروریستی، طرح امنیتی در مساجد شیعیان برگزار کردیم. برای مساجد بزرگ ده نفر نیروی امنیتی، مسجدهای کوچک سه یا 5 نیروی امنیتی تعیین کردیم و به تناسب وسعت و جایگاه مسجد نیروی امنیتی در نظر گرفتیم که موفقیت‌آمیز بود و جلو انفجارها و حملات گرفته شد. اما امروزه تبعیض قومی و مذهبی به صورت آشکار و پنهان در افغانستان اعمال می‌شود، لذا در شرایط فعلی شیعیان و هزاره‌ها بی‌دفاع مانده‌اند.

اگر طالبان در ادعای خود صادق هستند و راست می‌گویند، یا خودشان امنیت مساجد هزاره را تأمین کنند و یا اهالی مناطق شیعه و هزاره برای مساجد خود نیروی امنیتی انتخاب کنند و طالبان، تسلیحات لازم را در اختیار آنان بگذارد تا مساجد، مردم و علما محافظت شوند.

گروه‌هایی مثل داعش، طیبه، تی تی پی، تی جی پی، انصارالله تاجیکستان و تحریک طالبان ازبکستان، در افغانستان حضور دارند اما بعید است که این‌ گروه‌ها اقدامات تروریستی انجام دهند. بالاخره یا خود طالبان امنیت مساجد، علمای شیعه و هزاره‌ها را تأمین کنند یا از مردم برای تأمین امنیت حمایت کنند. بنابراین ادعای طالبان که ما مدافع شیعیان و هزاره‌ها هستیم، موجه نیست.

واکنش به قتل‌‌های زنجیره‌ای علمای شیعه در داخل و خارج افغانستان چگونه بود؟

درباره عکس‌العمل داخلی در ولایات دیگر افغانستان چیزی نشنیدم اما هزاران نفر از مردم شریف هرات بدون هراس از حادثه تروریستی احتمالی، یک‌صدا و یکپارچه جمع شدند، شهدا را تشییع و از آنان تجلیل کردند، و برای شهدا مراسم ختم گرفتند. بر اساس تصاویری که دیدیم، هزاران نفر از مردم هرات در مراسم تشییع حضور پیدا کردند و زنان و مردان بسیار پرشور به صحنه آمدند و به دشمنان شیعه و هزاره این پیام را دادند که ما از شهادت نمی‌ترسیم چون ما در مکتب شهادت امام حسین(ع) بزرگ شده‌ایم. روحیه مردم خوب است، آنان از طالبان خواستند که یا امنیت ما را تأمین کنید و یا اگر این کار را انجام نمی‌دهید، اجازه دهید، خودمان این کار را انجام دهیم.

در خارج از کشور در سطح رسانه‌های اجتماعی، انعکاس‌ها بسیار وسیع بود و سیلی از محکومیت‌ها منعکس شد اما اینکه کشوری یا کشورهای همسایه این حوادث تروریستی را محکوم کنند، چیزی نشنیدیم.

آیا طالبان در تأمین امنیت قوم هزاره و روحانیون شیعه، تاکنون موفق بوده است یا نه؟

پاسخ به این سوال از عرائض قبلی مشخص است. طالبان در تأمین امنیت یا ناکام محض است یا در قضایا دخیل است، و اگر دخیل نیست باید در عمل ثابت کرده و امنیت را تأمین کند.