در بحبوحه حملات غافلگیرانه صبح روز شنبه که دولت اسرائیل آن را یک جنگ همه‌جانبه توصیف کرده است، جمعی از افسران سابق امنیتی، حمله حماس را یک «شکست اطلاعاتی» برای اسرائیل خواندند، چرا که نیروهای این کشور نتوانستند از نفوذ چندگانه شبه‌نظامیان حماس جلوگیری کنند.

به گزارش جماران، یورونیوز در این باره نوشت: گفته می‌شود اسرائیل گسترده‌ترین سرویس اطلاعاتی خاورمیانه با بودجه کافی را در اختیار دارد. این کشور عوامل و جاسوس‌های خودش را در بین گروه‌های فلسطینی و همچنین در لبنان، سوریه و جاهای دیگر دارد. در گذشته، اسرائیل ترورهای دقیق رهبران شبه‌نظامی را با اطلاع کامل از تمام حرکات آنها انجام داده است.

بر روی زمین نیز، در امتداد حصار مرزی پرتنش بین غزه و اسرائیل، دوربین‌ها، حسگرهای حرکتی و گشت‌های منظم ارتش حضور دارند. فرض بر این بوده که حصارهای سیم خاردار یک «مانع هوشمندانه» برای جلوگیری از نفوذ شبه‌نظامیان باشد. 

با این حال، حمله همه‌جانبه حماس در پنجاهمین سالگرد جنگ یوم کیپور برای اسرائیلی‌ها غافلگیرکننده بود و بسیاری از شهروندان در سراسر این کشور صبح روز شنبه را با به صدا درآمدن آژیرهای خطر از خواب بیدار شدند.

یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل با وعده پیروزی و بیان اینکه حماس مرتکب خطای بزرگی شده است، فراخوان نیروهای ذخیره نظامی اسرائیل را صادر کرد که البته میزان این فراخوان به تناسب روند بحرانی شدن این تحول بستگی دارد.

گزارش شده است که حماس بیش از ۲ هزار راکت به سمت اسرائیل شلیک کرده است، این در حالی است که خود حماس شمار آن را ۵ هزار توصیف می کند.

تا اینکه درست پیش از ظهر روز شنبه، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل رسما اعلام کرد که کشورش «در وضعیت جنگی» قرار گرفته است.

شبه‌نظامیان حماس چگونه توانستند وارد اسرائیل شوند؟

نیروهای ارتش اسرائیل تأیید کردند که ده‌ها «تروریست» از طرق مختلف توانسته‌اند وارد خاک اسرائیل شوند. تعدادی از این افراد با شکستن حصار مرزی غیرقابل نفوذ اسرائیل وارد شدند، برخی دیگر از کایت و گلایدر استفاده کردند و شایعاتی نیز وجود دارد که تعدادی از این شبه‌نظامیان از راه دریا خود را به خاک اسرائیل رسانده‌اند.

به گزارش رادیو ارتش، حصار مستحکم اسرائیل در امتداد مرز غزه در چندین مکان شکسته شده است. فلسطینی‌های غزه از شکاف‌های حصار امنیتی برای ورود به داخل خاک اسرائیل استفاده کردند. 

همزمان، گزارش‌هایی از یک شهرک اسرائیلی در جنوب حاکی از آن است که افراد مسلح حماس در این منطقه حضور داشتند و خانه‌ به‌ خانه‌ به مسیر خود ادامه می‌دادند و بر آن‌ها آتش می‌گشودند.

علل غافلگیر شدن اسرائیل چه بود؟

به گزارش تایمز اسرائیل، آموس یادلین، رئیس سابق اطلاعات ارتش اسرائیل با اشاره به تشابه جنگ یوم کیپور با حمله روز شنبه، این موضوع که «دشمن» توانسته شروع کننده این درگیری باشد را یک «شکست اطلاعاتی» توصیف کرد.

با این وجود، یادلین بر لزوم حفظ آرامش تأکید کرد و اولویت فوری اسرائیل را در ردیابی و برخورد با مهاجمان در داخل خاک اسرائیل و همچنین جلوگیری از گسترش تنش به دیگر جبهه‌ها به‌ویژه درگیری با حزب‌الله در شمال، دانست.

«فرض بر این بود که حماس دیگر شروع کننده درگیری نخواهد بود»

تایمز اسرائیل همچنین گزارش داد که حملات روز شنبه بیانگر این است که فرضیه‌ای که گفته می‌شد حماس از سر ترس یا از روی اینکه مبادا اسرائیل بخواهد انتقام بگیرد، دست به حمله نمی‌زند را باطل کرد.

این روزنامه می‌نویسد: «فرض ارتش اسرائیل در سال‌های اخیر این بود که حماس، از ترس شدت پاسخ اسرائیل و از روی احتیاط از فرو بردن غزه در ویرانی دوباره از انجام حملات بزرگ در اسرائیل منصرف شده است. خیلی بدیهی است که این فرض بی‌اساس بود.»

روزنامه اسرائیلی هاآرتص نیز گزارش داد که این حمله در حالی رخ داد که ارزیابی مقامات اسرائیلی در هفته گذشته حاکی از آن بوده که حماس تمایل دارد تا از جنگ تمام عیار با اسرائیل اجتناب کند؛ نمونه دیگری که به گفته مفسران نشان دهنده شکست اطلاعاتی و ارزیابی اسرائیل است.

به گزارش هاآرتص، مقامات اسرائیلی مدعی شدند که حماس نمی‌خواهد دستاوردهای گذشته خود در جهت بهبود وضعیت ساکنان غزه را به خطر بیندازد.

اختلافات داخلی اسرائیل و عدم تمرکز دولت بر موضوع غزه

هر چند هنوز تا مشخص شدن دقیق دامنه واقعی نفوذ شبه‌نظامیان حماس به داخل خاک اسرائیل و عواقب آن به زمان نیاز است، اما همین حالا هم رسانه‌های این کشور به نقل از مقامات ناشناس شروع به انتقاد از رهبری سیاسی و نظامی اسرائیل کرده‌اند و معتقدند که اختلافات داخلی می‌تواند یکی از دلایل غافلگیری در روز شنبه باشد. 

پیش‌تر، صدها تن از نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل در اعتراض به طرح جنجالی دولت بنیامین نتانیاهو در خصوص اصلاحات قضایی گفته بودند که در صورت فراخوانده شدن، از حضور در محل خدمت خودداری می‌کنند.

در کنار نیروهای ذخیره، برخی از چهره‌های برجسته سیاسی‌-نظامی اسرائیل نیز از این جنبش اعتراضی حمایت کردند، از جمله یووال دیسکین، رئیس سابق سازمان «شین بت» (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسرائیل) که اعلام کرد وظیفه همه است که از خدمت به دولت فعلی خودداری کنند و مدعی شد که دولت در حال از بین بردن دموکراسی است.

حمله گسترده زمینی به نوار غزه به ضرر دولت‌های اسرائیلی قلمداد می‌شد

از منظر سیاست داخلی اسرائیل نیز می‌توان گفت که عدم اعزام نیروی زمینی به غزه از تلفات زیاد و نبردهای خونین جلوگیری می‌کند و هیچ رهبر اسرائیلی، فرقی نمی‌کند از جناح راست باشد یا چپ، میل ندارد که مسئولیت وقوع جنگ زمینی در غزه را بر عهده بگیرد.

از سوی دیگر، اسرائیل همواره از سوی ایالات متحده، اروپا و نیز ترکیه و روسیه تحت فشار بوده است تا در صورت وقوع یک حمله از سوی حماس، تا جای ممکن از خود «خویشتن‌داری» نشان دهد و تنها «به فراخور همان حمله» پاسخ دهد.