علم شیمی، یکی از مهم ترین و اساسی ترین علوم دنیا به حساب می‌آید که در جایگاه خود همواره پرکاربرد و پر استفاده بوده است.

شیمی دانان نیز با اکتشافات خود باعث تغییرات زیادی شدند و نقش مهمی در پیشرفت تاریخ بشر داشته اند. در جای‌جای کشور پهناورمان ایران از دیرباز تاکنون کیمیاگران چیره دستی بوده اند که با اکتشافات خود، بخشی از تاریخ را به نام خود ثبت کرده اند و نام وطنشان را زنده نگه داشته اند.

امروزه نیز در زمینه های مختلف افرادی هستند که با تلاش های خود نام ایران را سرافراز کنند. یکی از آنها، بانوی موفق و پرتلاش شهرمان شیراز است که مخترع و پژوهشگر در زمینه کیمیاگری می باشد و توانسته رمز و راز جدیدی در زمینه دارو کشف و اختراع کند.

فاطمه فرجادیان این شیمیدان موفق شیرازی است که جز افراد ۲ درصد دانشمند برتر جهان شناخته و معرفی شده است. من نیز پس از آشنا شدن با بانوی موفق شهرم تصمیم گرفتم بیشتر با ایشان آشنا شوم.

از لیسانس شیمی تا دکترای پلیمر

وی ابتدا خود را معرفی کرد و گفت: فاطمه فرجادیان هستم متولد ۱۳۵۹ و اهل شیراز، دکترای رشته شیمی پلیمر

او ضمن مرور مدارک و سوابق تحصیلی خود آنها را شرح داد: لیسانس رشته شیمی محض را از دانشگاه یاسوج کسب کردم، فوق لیسانس رشته شیمی آلی از دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان و دکترای شیمی پلیمر را از دانشگاه شیراز دریافت کردم.

او ادامه داد: فرصت مطالعاتی را در دانشگاه دویسبورگ-اسن آلمان بودم و یک بازدید علمی را از مرکز تحقیقات علوم نانو از دانشگاه کمبریج انگستان داشتم و درحال حاضر نیز دانشیار مرکز تحقیقات علوم دارویی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز هستم.

از روی علاقه این رشته را انتخاب کردم

دانشیار مرکز علوم پزشکی شیراز معتقد است علاقه حرف اول را در هر زمینه ای می زند بنابراین علت انتخاب رشته شیمی را برای تحصیل خود نیز علاقه دانست و گفت: به خاطر علاقه ای که به تهیه دارو و ترکیبات شیمیایی نوترکیب داشتم این رشته را انتخاب کردم و خوشبختانه توانستم مدرک کارشناسی ارشد را در رشته شیمی آلی که در زمینه سنتز ترکیبات آلی است را بگذرانم و بعد از آن هم به خاطر علاقه ای که به تهیه پلیمرها داشتم، وارد رشته شیمی پلیمر شدم.

او ادامه داد: همچنین در دوره دکترا تحقیقاتم را در زمینه ترکیبات نانو شروع کردم و رساله خود را را در زمینه سنتز نانو کاتالیزورهای پلیمری به اتمام رساندم.

ارائه یک رویکرد جدید در درمان مسمومیت‌ها

فرجادیان از فعالیت های علمی پژوهشی خود نیز صحبت کرد و گفت: از سال ۱۳۸۶ با سنتزترکیبات نانو آشنا شدم و شروع به تهیه آنها کردم؛ تمرکز اصلی کارم بر روی نانو ساختارها بوده، که این ترکیبات می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند از جمله برای کاتالیز ها، به عنوان حامل های دارویی و به عنوان پادزهر استفاده بشوند.

وی افزود: از سال ۱۳۹۲ که وارد دانشگاه علوم پزشکی شیراز شدم، اساس کارم را بر روی نانو ساختارهایی گذاشتم که در پزشکی کاربرد داشته باشند، به همین منظور به طور جداگانه بر روی تهیه 2 دسته از ترکیبات متمرکز شدم، دسته اول نانوهیدروژلهای پلیمری هوشمند بودند و دیگری نانو ذرات سیلیکا مزو متخلخل.

این دانشمند اضافه کرد: در سال ۱۳۹۵ موفق به مشارکت در یک فصل از کتاب با عنوان «میزبانهای نانوسایز هوشمند پاسخگو به محرک در دارو رسانی» در کتاب «کاربرد صنعتی پلیمرها و پوشش های هوشمند» از انتشارات اسپرینگر شدم، این تالیف مقدمه ای بر شروع کارهای تحقیقاتی من در تهیه ترکیبات هوشمند بود.

او ادامه داد: همچنین در سال ۱۳۹۵ موفق به ارایه یک رویکرد جدید در درمان مسمومیتها با استفاده از ترکیبات سیلیکا مزومتخلخل شدیم که در این‌باره مقاله ای در ژورنال مایکروپوروس ومزوپوروسمتریالز به چاپ رسید.‍‍

ترکیباتی با ساختار نوآورانه و با کاربرد بدیع

این دانشمند با اشاره به اینکه با ترکیبات جدید توانسته محصولات دارویی جدید تولید کند اظهار داشت: ترکیباتی که در پروژه هایی با اجرای این جانب تهیه و استفاده شده اند، یا دارای ساختار نواورانه یا کاربرد بدیعی بوده اند.

او بیان کرد: هیدروژلهای هوشمندی که در تحقیقات ما معرفی شدند، ساختارهای زیست سازگاری دارند که به صورت هدفمند در دارورسانی بافتهای سرطانی استفاده می شوند، این ترکیبات بدون آسیب رساندن به بافتهای سالم، داروی پرخطر را در بافت مربوطه بر اساس محرکهای موجود در سلولهای سرطانی مانند تغییر دما یا اسیدیته رها می کنند.

فرجادیان اضافه کرد: در زمینه تهیه پادزهر، ترکیبات سیلیکای مزومتخلخل در درمان مسمومیت های ناشی از فلزات سنگین، داروی متوترکسات، و قرص برنج در دانشکده داروسازی شیراز با همکاری دکتر رضا حیدری از مرکز تحقیقات علوم دارویی بر روی حیوانات بررسی و ثبت اختراع یا در قالب مقالات علمی گزارش شده اند.

اختراع پادزهر قرص برنج

وی ادامه داد: در زمینه پادزهر قرص برنج نواوری صورت گرفته است و درمان قطعی در این زمینه ارایه گردیده است که در مرحله کارازمایی بالینی می باشد.

نکته جالب توجه در سخنان این بانوی شیرازی داشتن اختراع در زمینه دارویی است، او در این باره توضیح داد و عنوان کرد؛ اختراعی در زمینه پادزهر قرص برنج داریم، در این زمینه نواوری صورت گرفته است و درمان قطعی در این زمینه ارایه گردیده است که در مرحله کارازمایی بالینی می باشد.

دانشمند برتر جهان

او که اکنون یکی از دانشمندان برتر جهان شناخته شده است؛ علت این موفقیت را بیان کرد: به خاطر تحقیقاتی که در زمینه ترکیبات نانو ساختار داشتم و در سطح جهان مراجعات زیادی به این تحقیقات شد؛ اسم من جز افراد ۲ درصد دانشمندان پراستناد برتر جهان قرار گرفت، لیست مربوطه توسط دانشمندان دانشگاه استنفورد با بررسی ایندکس علمی اسکوپوس بر اساس شاخص ترکیبی اعلام شده است.

دینی که به وطنم داشتم مانع مهاجرت من شد

دکتر فرجادیان از فرصت هایش برای مهاجرت تا عشق خدمت به زادگاهش نیز صحبت کرد و گفت: یقینا امکان مهاجرت برای دانشمندان وجود دارد، این موقعیت چند باری برای من هم فراهم شده است اما به خاطر احساس مسئولیت پذیری در شغل محول شده و دینی که به وطن داشته ام، از آن صرف نظر کردم.

رموز موفقیت

او رمز موفقیت را سه کلمه دانست و رمز موفقیت خود را نیز عنوان کرد: استعداد، خردورزی، و تلاش از اصول اولیه موفقیت می باشد، افراد موفق در امور عادی نیز راه حل های خلاقانه ارائه می دهند؛ این افراد در توسعه مهارتهای فردی و به روز کردن اطلاعات خود در زمینه تخصصی از سایر افراد پیشی می گیرند و همچنین افراد موفق دارای دقت نظر هستند و تمام مشاهدات خود را مکتوب می کنند و مهارت بالا در زمینه تولید محتوا در دنیای بین الملل دارند، من نیز رمز موفقیت خودم را مطالعه، پشتکار و نگاه خلاقانه به مسایل علمی در سایه لطف پروردگار، می دانم.

خانواده بزرگترین مشوقان من بودند

دانشیار علوم پزشکی مشوق اصلی خود را خانواده دانست و در این زمینه توضیح داد: مشوقان اصلی من پدر مرحومم، مادر و برادران و همسرم می باشند.

او اضافه کرد: برادر بزرگم که پزشک است، من را در سنین پایین با دنیای تحقیق اشنا و تشویق به کسب مهارت بالا در زبان انگلیسی نمود و همچنین علاقه به پژوهش را در من ریشه دار کرد.

برای پیشرفت باید آگاهی خود را به روز کنید

فرجادیان به عنوان‌ شخصی که برای‌ رسیدن به اهدافش مبازره و تلاش کرده، توصیه هایی کرد و گفت: به دانشجویان و علاقه مندان در این زمینه توصیه می کنم با بهره گیری از افراد با تجربه اقدام به کسب مهارتهای عملی کنند، با عضویت در پایگاه های داده ها، از به روزترین دستاوردهای علمی آگاه شوند و مهارتهای نوشتن متون علمی را کسب و تقویت کنند، در کنار تمام کمبودها، دانشمندان ما دستاوردهای کم نظیری را داشته اند که می تواند سرلوحه موفقیت در نسل جوان باشد.