طی چند روز گذشته ویدیو کوتاهی از محمد لسانی، کارشناس برنامه فرامتن در شبکه افق که مدعی است در کنار کیف هسته‌ای، کیف دیگری همیشه در اختیار رئیس جمهور آمریکاست که هر لحظه می‌تواند اینترنت جهانی را ناگهان قطع کند، دست به دست بین کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخد و برخی آن را دستمایه طنز خود قرار داده‌اند. اظهاراتی از این قسم که بر مبنای آن هر آنچه در دنیای سیاست، علم، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع رخ می‌دهد، حاصل دسیسه قدرت‌های پشت پرده است و برای هر اتفاقی علتی بزرگ وجود دارد که در نهان از مدت‌ها قبل برای آن برنامه‌ریزی کرده و حالا موفق به اجرای آن شده است را تئوری توطئه می‌نامند.

محمد مهاجری تحلیلگر اصولگرا در واکنش به اظهارات اخیر یکی از کارشناسان شبکه افق مبنی بر اینکه آمریکا می‌تواند هر زمان که اراده کند، اینترنت جهانی را قطع کند، می‌گوید که این کارشناس حواسش نیست که در پشت دروغی که می‌گوید در حقیقت دارد قدرتمندی یک کشور دیگری را به دنیا اثبات می‌کند.

محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای در گفت و گو با «انتخاب» در خصوص خواستگاه شکل‌گیری تئوری های توطئه، عنوان می‌کند: «خیلی از آن‌ها بر اساس تخیلاتی یا آرزوهای افراد است و تبدیل به خبر می‌شود. این نوع سخنان را بیشتر در کودکان دیده‌ایم که مثلا بچه‌ای خیلی جدی می‌گوید الان یک هلیکوپتری به اتاق من آمد و سوار آن شدم و رفتم. این توهمات کودکانه تسری پیدا می‌کند و متاسفانه گاهی اوقات می‌بینیم از سوی افرادی به صورت جدی، به خصوص در حوزه‌های فرهنگی و سیاسی مطرح می‌شود. به باور من خواستگاهش بیشتر سیاسی است و به منظور غلبه بر حریف و غلبه بر فضای روانی_ سیاسی در جامعه ایجاد می‌شود تا از این طریق رقبای سیاسی را کنار بگذارند.»

این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه کسانی از مطرح کردن تئوری‌های توطئه سود می‌برند، بیان می‌کند: «بعید می‌دانم سودش نصیب کسی شود ولی اگر هم سودی داشته باشد عاید کسانی می‌شود که از جهل افراد سو استفاده می‌کنند. در واقع با انتشار یک سری توهمات فضایی را ایجاد می‌کنند که افراد کم سواد جامعه و افرادی که علاقه‌مند به این مسائل هستند، فریب می‌خورند و از آن‌ها در بزنگاه‌های سیاسی استفاده می‌کنند. بدین معنا که آن‌ها را به تظاهرات و راه‌پیمایی‌ها می‌کشانند یا تحریکشان می‌کنند که شعارهای خاصی بدهند یا روی دیوارها بنویسند.»

وی ضمن بیان اینکه مبنای کار طراحان این تئوری‌ها دروغ است، می‌گوید: «آن‌ها سعی می‌کنند دروغ‌های بزرگ بگویند چون باور کردنش هم راحت‌تر است. مثلا کسی که در صدا و سیما می‌گوید دکمه اینترنت دنیا در یک کیفی است که در اختیار رئیس جمهور آمریکاست، حواسش نیست که در پشت دروغی که می‌گوید در حقیقت دارد قدرتمندی یک کشور دیگری را به دنیا اثبات می‌کند. چیزی که واقعیت ندارد و با هدف کاملا سیاسی هم مطرح می‌شود.»

مهاجری همچنین درباره تبعات مطرح کردن و رواج تئوری توطئه در میان افکار عمومی، عنوان می‌کند: «یکی از تبعاتش این است که جامعه دچار سطحی‌نگری می‌شود و  از ورود به عمق اتفاقات خودداری می‌کند. معمولا افرادی که اهل موضوعات متافیزیکی و غیرواقعی همچون سحر و جادو هستند گاهی موضوعات شبه واقعی یا مسائل شبه علمی را در جامعه مطرح می‌کنند و این هم پذیرفته می‌شود. بر این اساس خود این امر باعث سوق دادن جامعه به سطحی‌نگری می‌شود.»