حجت الاسلام و المسلمین کاظم قاضی زاده در گفت و گو با جماران، گفت: همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س) از 2 سال قبل با حضور اندیشمندان و فضلایی از حوزه و دانشگاه شکل گرفته است. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) برگزار کننده اصلی این همایش است و مؤسسه فرهنگی پژوهشی فهیم، کمیسیون حقوق بشر اسلامی و مؤسسه نو ارغنون نیز در هدایت کارهای علمی و مشارکت علمی فعالیت داشتند.

دبیر علمی همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س) افزود: در این 2 سال محورهای فعالیت همایش در 2 سطح کلی تعریف شده است که یک بخش جذب مقالات و ارزیابی و زمینه سازی انتشار آنها است. در این بخش ما با فراخوان محدود از محققان و پژوهشگران حوزه دین در داخل و خارج از کشور درخواست مقاله کردیم. بیش از یکصد مقاله و چکیده مقاله به دبیرخانه همایش رسید که از این تعداد حدود 50 مقاله جهت ارائه و انتشار در مجموعه های مقالات همایش برگزیده شد. هم اکنون حدود 60 مقاله داخلی و خارجی در مجموعه مقالات ما گردآوری شده که در 3 جلد تنظیم شده است. در ایام ارائه مباحث همایش می توانیم از تعداد قابل توجهی از این مقالات در کمیسیون های تخصصی بهره ببریم.

وی ادامه داد: بخش دیگری از فعالیت های همایش اختصاص به برگزاری کارگروه های علمی در موضوع همایش داشت. 3 کارگروه علمی در مؤسسات نزدیک به فعالیت های علمی همایش یعنی مؤسسه فهیم، کمیسیون حقوق بشر و مؤسسه نو ارغنون فعالیت می کردند. جلسات علمی جدی برگزار شده و حاصل این مجموعه نیز 50 جلسه علمی است که به نقد و بررسی آرای فضلا و اساتید حوزه و دانشگاه پرداخته است. این مجموعه نیز به صورت 3 جلد دیگر آماده ارائه است که اساتید و فرهیختگان می توانند در ایام برگزاری همایش از این آثار نیز بهره مند شوند.

قاضی زاده در مورد دلیل محدود بودن فراخوان این همایش اظهار داشت: ما از اول سطح برگزاری همایش را سطح محدود ولی علمی تعریف کردیم. لذا از فراخوان خیلی گسترده که در سطح دانشجویان و افراد خیلی متفرقه در حوزه مباحث اجتماعی یا سیاسی اسلام باشد پرهیز کردیم که بتوانیم مقالات محدود ولی با کیفیت بیشتری را جذب کنیم. به همین دلیل در برگزاری همایش نیز سعی کردیم بیش از جنبه تبلیغی یا ترویجی جنبه علمی داشته باشد و از اساتید بیشتر از قشرهای مختلف در این همایش استفاده شده است.

وی افزود: البته مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) تعریف های مختلفی از همایش های برگزار شده داشته که بعضی از همایش ها جنبه تبلیغی و ترویجی بیشتری دارد. ما با توجه به مباحثی که به لحاظ یک معضل جدی در حوزه ارتباط حقوق مردم و اندیشه های امام یا حقوق مردم و حکومت اسلامی مطرح بوده و می خواستیم که سطوح مختلف حقوق مردم در عرصه داخلی و خارجی و مبانی و مبادی آن را بیشتر بکاویم و به طور جدی چالش های موجود را پاسخ دهیم، سعی کردیم که این همایش را به صورت محدودتری برگزار کنیم. اما امید است که در سال های آینده همایش هایی با موضوعات عمومی تر و قابل توسعه بیشتر توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) برگزار شود.

این استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم، این مجموعه ای که اکنون با عنوان حقوق مردم و حکومت اسلامی در اندیشه دینی فعالیت می کند، در سال 84 همایش دیگری را با عنوان کرامت انسان برگزار کرده بود که آن مجموعه گستردگی بیشتری داشت و از تعداد مقالات بیشتری استفاده شده بود. ان شاء الله در سلسله همایش هایی که با عنوان جایگاه حقوق مردم در حکومت اسلامی و در اندیشه امام برگزار می شود به این مهم بیش از پیش پرداخته خواهد شد.

وی همچنین در مورد اهداف برگزاری این همایش گفت: همایش ما در حقیقت به عنوان نقطه عطفی در توجه تئوریک به مسأله حقوق مردم در حکومت اسلامی است. می دانید که یکی از جلوه های مهم حقوق مردم در حکومت اسلامی مسأله انتخابات است. تفسیرهای مختلفی از انتخابات در دیدگاه نظریه پردازان دانشگاهی و حوزوی حوزه دین صورت گرفته بود. بعضی از افراد رأی مردم را در انتخابات به عنوان یک امر جدی بر نمی تافتند؛ تا اینکه در سال 1392 و در ایام انتخابات گفتمان جدیدی از سوی رهبر و مسئولان جمهوری اسلامی ارائه شد که رأی مردم را مساوی حق الناس بیان کردند.

قاضی زاده ادامه داد: اینکه رأی مردم مساوی حق الناس باشد و اینکه ازمصادیق اجتماعی حق الناس رأی مردم باشد، قاعدتا لوازم اجتماعی و سیاسی زیادی دارد. توجه به حقیقت رأی مردم و زمینه سازی مناسب برای به دست آوردن رأی آنها و گردن نهادن به هرچه رأی مردم است، ولو اینکه مورد پسند مسئولان و حاکمان فعلی یک جامعه نباشد، از مسائلی است که با توجه به حق الناس دانستن رأی مردم باید به آن توجه کرد.

وی افزود: بر اساس این نکته و با توجه به اینکه احساس می شد حوزه های مختلفی از حقوق فردی و اجتماعی به جهت وجود مصلحت های غیر مقبول نادیده گرفته می شود، به ذهن ما رسید که می شود این موضوع را در سطح گسترده ای مطرح کرد و به طور جدی جایگاه حقوق مردم را چه در عرصه های عمومی و چه در عرصه های خصوصی تبیین کرد. لذا هدف اصلی ما تبیین مبانی نظری حقوق مردم در حکومت اسلامی بود.

دبیر علمی همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشه امام خمینی (س) اظهار داشت: لازم به ذکر است که ما در مهر ماه سال گذشته پیش همایشی را برگزار و از اساتید گرانقدری در آن پیش همایش هم استفاده کردیم و مجموعه مباحث آنها را در فضای حقیقی و فضای مجازی منتشر کردیم. مناظره های بسیار جدی درباره خاستگاه رأی مردم از منظر فقهی و از منظر فلسفی داشتیم؛ و همین بحث ها تا حدودی راه توجه بیشتر به رأی مردم در حکومت اسلامی و توجه بیشتر به عرصه های مختلف حقوق مردم را می تواند هموار کند.

وی گفت: در هر صورت به نظر می رسد که هدف اصلی تعمیق هرچه بیشتر مبانی نظری جمهوری اسلامی ایران و تأکید بر بعد مردم سالاری در حکومت جمهوری اسلامی است؛ به طوری که در آینده های دور دست کسانی پیدا نشوند و با مصحلت سنجی های فردگرایانه خودشان از رأی مردم و از حق مردم در عرصه اجتماع بگذرند و با حربه مصلحت های دینی یا فرادینی که خود تشخیص می دهند از این فضای فلسفی و فقهی و حقوقی که در حوزه حقوق مردم قابل تصویر و قابل پیگیری است، عبور کنند.

قاضی زاده با بیان اینکه ما به دنبال این بودیم که گفتمان حقوق مردم را در سطح جامعه توسعه دهیم، تصریح کرد: جلساتی که به صورت کارگروه در قم یا تهران برگزار کردیم، یا جلساتی که در بعضی شهرهای دیگر هم  پیش بینی شده و بعدا نیز پیش بینی خواهد شد همه در جهت رسیدن به این نکته است که فرهنگ توجه به حقوق و توجه به رأی مردم در جامعه اسلامی به عنوان یک امر دینی، شرعی و همان طوری که رهبری انقلاب فرمودند یک حق الناس مورد توجه و پذیرش عمومی جامعه و فرهیختگان قرار گیرد. این هدف چیزی است که در فرآیند این همایش امیدوار هستیم به آن نزدیک تر شویم.

وی تأکید کرد: سعی می کنیم در این 2 روز همایش یعنی چهارشنبه و پنج شنبه هفتم و هشتم مهر ماه بحث های جدی را درباره مبانی حقوق مردم در حکومت اسلامی پیگیری کنیم؛ آرای امام خمینی (س) و سیره عملی ایشان در رعایت حقوق مردم از نکات جدی است که در این همایش مطرح خواهد شد. چالش هایی که در حوزه رابطه حکومت اسلامی و حقوق مردم یا ولایت فقیه و حقوق مردم در سطوح مختلف اجتماعی یا فضای مجازی مطرح شده هم در میزگردی که خواهیم داشت مورد بحث و نقد قرار خواهد گرفت. من از همه فرهیختگان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی خصوصا اساتید محترم از همین طریق دعوت می کنم که در کارگروه ها و کمیسیون های مختلفی که در روز پنجشنبه داریم حضور پیدا کنند. همچنین روز چهارشنبه چند مقاله برتر ایرانی و خارجی را خواهیم داشت و یک میزگرد بسیار جدی با حضور شخصیت های مشهور در حوزه اندیشه سیاسی و فقه سیاسی برگزار خواهد شد.