امام زين العابدين (ع) همواره تلاش مى‏ كرد تا مردم را على رغم تفاوت هاى طبقاتى و مقام و موقعيتى كه داشتند به مسئوليت هاى خود آشنا سازد و وظايفى را كه در برابر خدا و مردم دارند البته به شيوه‏اى جز آن شيوه‏ هايى كه وعاظ و مرشدين و- قصه ‏پردازان پى مى‏ گرفتند، آشنا سازد به او شيوه گفتگو و راز و نياز با خدا و مناجات با او و جلب مهر و محبت و نيز ستايش او را طى شصت دعايى كه به صحيفه سجاديه شهرت‏ يافته و فرزندش امام باقر (ع) و زيد بن على و افراد مطمئنى از ياران ائمه آنها را روايت كرده‏اند و از آن پس شيعيان حضرت مورد استفاده قرارشان داده و هم چنان نزد بزرگان شيعه، در شمار مقدسات به شمار مى ‏رود و شب و روز و در نيمروز و نيمه‏ هاى شب و به- هنگام نياز و هر فرصتى، همان دعاها را، بر زبان مى‏ آورند.

و از جمله در يكى از دعاهاى مربوط به شبهاى رمضان در صحيفه سجاديه آمده است : پروردگارا، من با معصيت خويش، قصد مخالفت با ترا نداشتم و هنگامى نيز كه به معصيت پرداختم از آن رو نبود كه به تو شك داشتم يا تنبيه ترا دست كم مى‏ گرفتم و يا به مجازاتت معترض بودم ولى نفس من، فريفته شد و در اين كار، گناه‏ پوشانى تو، ياريم كرد و حال، چه كسى از عذاب تو نجاتم مى‏ بخشد و اگر تو بندت را از من بگسلى، به كدام بند و ريسمان، آويزم، پس واى بر من هنگامى كه فرداى قيامت، به دست كم- گرفتگان تو گفته مى ‏شود دست كشيد و راه خود گيريد و به ديگران گفته مى‏ شود همين جا بمانيد نمى‏ دانم بايد كه با دست كم گرفتگان بروم يا با ديگران بمانم؟ و در اين دعا مى‏ فرمايد :

پروردگارا وقتى حجتم پايان مى‏ گيرد و زبانم از پاسخ تو در مى ‏ماند، بر من رحم كن، پروردگارا اگر ببخشايى چه كسى از تو در بخشيدن اولى است و اگر عذاب دارى چه كسى از تو در حكم راندن، عادل‏تر است، در اين دنيا بر غربتم رحم كن و به هنگام مرگ بر گرفتارى‏ ام و در قبر بر تنهايى‏ ام و در گور بر وحشتم رحمت آر و آنگاه كه بر جاى خود افتاده و دستان عزيزانم به اين سو و آن سوى مرا مى‏ كشند مرا مورد رحمت خود قرار ده و آنگاه كه در غسل‏ گاه، همسايه نيك من، به غسلم مى‏ پردازد بر من تفضل كن و در وقتى كه جنازه ‏ام به دست خويشان، بلند مى‏ شود بر من شفقت كن و در آن خانه جديد و در گورى كه در آن قرار مى‏ گيرم، بر غربت و وحشتم، رحم كن.

امام در دعاى براى خود و خانواده و برادران و همسايگان و همه مسلمانان مى‏ فرمايد :

پروردگارا و سرورا! ترا به عزت و جلالت سوگند مى ‏دهم كه اگر مرا به گناهانم مؤاخذه كنى من دست به دامان عفو تو مى ‏شوم و اگر خبايثم را به رخم كشيدى كرم ترا مطرح مى‏ سازم و اگر به دوزخم وارد كردى به دوزخيان عشق خود به ترا بازگو مى‏ كنم، پروردگارا اگر تنها بر دوستداران و مطيعان خود، مى‏ بخشايى پس گناهكاران به كه روى آورند و اگر تنها به وفاداران به خود، كرم روا مى‏دارى پس بدكاران به كه پناه‏ آورند. خداوندا اگر مرا به آتش فرو فرستى با اين كار دشمنت شاد مى‏ گردد و اگر به بهشتم اندازى پيامبرت شاد مى‏ گردد و من به خدا سوگند مى ‏دانم كه شادى پيامبرت نزد تو از شادى دشمنت، عزيزتر است، پروردگارا بصيرتى در دين خود، و فهمى در حكم خود و تفقهى در علم خود عطايم فرما و پرهيزكارى نصيبم گردان تا از آن از معصيت تو دور باشم.

 پروردگارا من از كسلى و كاهلى و بزدلى و بخل و غفلت و قساوت و خوارى و مسكنت و فقر و فاقه به تو پناه مى‏ برم و از نفسى كه قانع نمى‏ گردد و شكمى كه سيرى نمى ‏پذيرد و قلبى كه خاشع نمى ‏شود و دعايى كه شنيده نمى ‏شود و عملى كه فايده ندارد به تو پناه مى‏ آورم، خداوندا تو در كتاب خود قرآن، عفو و بخشش خود را مطرح ساختى و به ما فرمان دادى تا از هر آن كس كه بر ما ستم روا داشت ببخشاييم و حال ما بر خود ستم روا داشته ‏ايم حال بر ما ببخشا كه تو در اين كار، از ما اولى‏ ترى.

منبع : زندگانی دوازده امام علیهم السلام ، هاشم معروف الحسینی ، مترجم محمد مقدس ، جلد دوم ، صفحه 171 تا 173 ، انتشارات امیر کبیر سال ۱۳۸۲