آنچه ذیلا می آید فرازهایی از زندگی حضرت امام خمینی(س) به قلم خود ایشان است:

بسمه تعالى‏

به حسب شناسنامه شماره 2744 تولد 1279 شمسى در خمین. اما در واقع 20 جمادى الثانى 1320 هجرى قمرى، تاریخ قطعى تولد 20 جمادى الثانى مطابق اول مهر 1281 شمسى است.

نام خانوادگى: مصطفوى‏

پدر: آقا مصطفى‏

مادر: خانم هاجر- دختر مرحوم آقا میرزا احمد مجتهد خوانسارى الاصل و خمینى المسکن. صدور در گلپایگان به وسیله صفرى نژاد رئیس اداره آمار ثبت گلپایگان.

در خمین در مکتبخانه مرحوم ملّا ابو القاسم تحصیل شروع و نزد مرحوم آقا شیخ جعفر و مرحوم میرزا محمد (افتخار العلماء) درسهاى ابتدایى، سپس در خلال آن نزد مرحوم حاج میرزا محمد مهدى (دایى) مقدمات شروع و نزد مرحوم آقاى نجفى خمینى منطق شروع و نزد حضرت عالى «1» ظاهراً «سیوطى» «2» و «شرح باب حادى عشر» «3» و منطق و مسلماً در «مُطَوّل» «4» مقدارى.

در اراک که سنه 1339 قمرى براى تحصیل رفتم نزد مرحوم آقا شیخ محمد على‏ بروجردى «مطوّل» و نزد مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانى «منطق» و نزد مرحوم آقا عباس اراکى «شرح لمعه» «5» پس از هجرت به قم به دنبال هجرت مرحوم آیت اللَّه حاج شیخ عبد الکریم- رحمة اللَّه علیه- ظاهراً هجرت ایشان رجب 1340 قمرى بود، هجرت آیت اللَّه حائرى به قم، رجب 1340 و نوروز 1300 شمسى است- تتمه «مطوّل» را نزد مرحوم ادیب تهرانى موسوم به آقا میرزا محمد على و «سطوح» «6» را نزد مرحوم آقاى حاج سید محمد تقى خوانسارى مقدارى یا بیشتر نزد مرحوم آقا میرزا سید على یثربى کاشانى تا آخر «سطوح» و با ایشان به درس خارج مرحوم آیت اللَّه حائرى حاج شیخ عبد الکریم مى‏رفتیم و عمده تحصیلات خارج نزد ایشان بوده است و فلسفه را مرحوم حاج سید ابو الحسن قزوینى و ریاضیات، «هیئت»، «7» حساب نزد ایشان و مرحوم آقا میرزا على اکبر یزدى «8» و عمده استفاده در علوم معنوى و عرفانى نزد مرحوم آقاى آقا میرزا محمد على شاه‏آبادى بوده است.
پس از وفات مرحوم آقاى حائرى با عده‏اى از رفقا بحث داشتیم تا آنکه مرحوم آقاى بروجردى- رحمه اللَّه- به قم آمدند براى ترویج ایشان به درس ایشان رفتم و استفاده هم نمودم و از مدتها قبل از آمدن آقاى بروجردى عمده اشتغال به تدریس «معقول» «9» و «عرفان» و سطوح عالیه اصول و فقه بود. پس از آمدن ایشان به تقاضاى آقایان مثل مرحوم آقاى مطهرى به تدریس خارج فقه مشغول شدم و از علوم عقلیه بازماندم و این اشتغال در طول اقامت قم و مدت اقامت نجف مستدام بود، و پس از انتقال به‏ پاریس از همه محروم و به امور دیگر اشتغال داشتم که تا کنون ادامه دارد.

نام عیال این جانب خدیجه ثقفى معروف به «قُدس ایران» متولد 1292 شمسى، صبیه حضرت آقاى حاج میرزا محمد ثقفى تهرانى. تاریخ ازدواج 1308، فرزند اول:

مصطفى، متولد 1309 شمسى، سه دختر در قید حیات با یک پسر: احمد متولد 1324، دختران به ترتیب سن: صدیقه، فریده، فهیمه، سعیده و بعد از احمد: لطیفه، آخرین فرزند در حیاتِ احمد.

پی نوشت:

( 1)- آقاى سید مرتضى پسندیده، برادر بزرگ امام خمینى‏

( 2)- از کتب درسى حوزه‏هاى علمیه در ادبیات عرب( علم نحو)، این کتاب شرحى است از جلال الدین سیوطى بر الفیه ابن مالک‏

( 3)- از کتب درسى حوزه‏هاى علمیه در علم کلام و اعتقادات دینى، این کتاب شرحى است از فاضل مقداد بر بخشى از یک کتاب علامه حِلّى‏

( 4)- کتابى است معروف در علم معانى و بیان( فنون مربوط به بلاغت کلام)؛ خلاصه این کتاب به نام« مختصر المعانى» یا« مختصر» نیز معروف است و هر دو از تألیفات سعد الدین تفتازانى است.

( 5)- کتابى است مشهور که مشتمل بر یک دوره فقه امامیّه است و متن آن اثر شهید اول بوده که توسط شهید ثانى بر آن شرح نوشته شده است و به« شرح لمعه» مشهور گردیده است‏.

( 6)- تحصیلات حوزه‏اى به سه مقطع: مقدماتى، سطح و عالى یا خارج تقسیم مى‏شود و منظور از خواندن سطوح، قرائت کتابهاى قوانین، رسائل، مکاسب و کفایة الاصول نزد اساتید فن است‏.

( 7)- علم« هیئت» یا نجوم از جمله دروس متداول در حوزه‏هاى علمیه قم بوده است‏.

( 8)- آقاى على اکبر حِکَمى یزدى، از شاگردان مبرّز آقاى على مدرس تهرانى در فلسفه که خود از فیلسوفان بزرگ بوده و در سال 1343 ه. ق. در قم درگذشته است‏.

( 9)- مراد از معقول، دانش فلسفه است که امام خمینى سالها به تدریس شرح منظومه و اسفار( دو متن مهم درسى فلسفه) در حوزه قم اشتغال داشته‏اند.

(صحیفه امام ، ج‏ 19 ،  ص: 426-428)

*پرتال امام خمینی (س)