بسم اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

::درس چهل و یکم به تاریخ:6 آبان94

::قرار چهل روزه : ترک غیبت

::قرار روز : السلام علیک یا زینب کبری (س)

::هدیه به : حضرت زینب کبری (س)

::تدبر در سوره مبارکه : ضحی/بخش دوم

 مطلب نخست: اسلوب بیانی این مطلب، سوگند و جواب است و جهت هدایتی از جواب سوگند استفاده می شود. جواب قسم نیز در سه جمله بیان شده است و هیچ یک نسبت به دیگری اصالت ندارد؛ بنابراین معنای این آیات، جامع هر سه جواب است: غم زدایی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امیدبخشی به ایشان.

مطلب دوم: نحوه بیان این مطلب به این صورت است که سه نعمت خطاب به رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) یادآوری شده و متناسب با هر یک از این نعمات، یک فرمان برای ایشان صادر شده است. اسلوب «ألم...» در ابتدای برشماری نعمات، حاکی از رویکرد استشهادی و تبعی آن است. اسلوب «فأما...» در آغاز صدور فرامین، نشان دهنده رویکرد نتیجه گیری و اصالی است. با لحاظ این دو قرینه اسلوبی، جهت هدایتی را در آیات نهم تا یازدهم جست‌وجو می کنیم.

هیچ یک از سه فرمان مذکور در آیات انتهایی، نسبت به دیگری جنبه اصالی ندارد. بنابراین جهت هدایتی این آیات، جامع این سه دستور است.

گفتنی است که چینش نعمات و فرامین به صورت لف و نشر نامرتب است. این صنعت برای برجسته سازی یا تأکید استفاده می شود، اما سؤال این است که کدام نعمت و کدام فرمان مورد تأکید است؟ به دو قرینه می توان گفت که نعمت مطرح شده در آیه هفتم و فرمان متناسب با آن در آیه یازدهم، نسبت به نعمات و فرامین دیگر بیشتر مورد تأکید است.

براین‌اساس، معنای این آیات چنین است: فرمان به ادامه تبلیغ وحی و مردم داری

اینک که معانی مطالب این سیاق روشن شد، می توان با توجه به ارتباط دو مطلب، جهت هدایتی سوره را به دست آورد: «امیدافزایی و نشاط بخشی به پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای ادامه راه رسالت: انقطاع موقت وحی، نشان قهر خدا نیست. خدا با توست و آینده برای تو بسی بهتر است. راه نفوذ دلسردی را ببند. الطاف خدا درباره خودت را به یاد آور و تبلیغ وحی و مردمداری را تداوم بخش».

فضیلت سوره:

امام صادق علیه السلام در فضیلت این سوره مباركه فرمودند: هر كس سوره «ضحی» را شب یا روز زیاد بخواند چیزی در حضورش نیست مگر اینكه به نفع او شهادت می دهند حتی مو و پوست و گوشت و استخوانش. خداوند پس از این شهادت ها می گوید: «شهادت شما را برای این بنده ام پذیرفتم. او را به بهشت ببرید تا هر چه كه دوست دارد به او اعطا شود. گوارایش باد.»

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرموده اند: هر كس سوره ضحی را قرائت نماید از جمله ی كسانی كه خداوند از او راضی است و رسول خدا از او شفاعت می كند و به تعداد همه یتیم ها و مستمندان ، خداوند ده حسنه به او اعطا می كند.

همچنین ایشان فرموده اند: هر كس در شب بیست و سوم ماه رجب دو ركعت نماز بخواند و در هر ركعت پس از حمد 5 مرتبه سوره «ضحی» را بخواند  خداوند به تعداد حروف این سوره و به تعداد كافران در بهشت به او درجه می دهد.همچنین ثواب هفتاد حج و ثواب كسانی كه در هزار تشییع جنازه شركت كرده و كسی كه هزار مریض را عیادت كرده و ثواب كسی كه هزار حاجت مسلمانان را برآورده كرده به او داده می شود.

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرموده اند: هر كس سوره ضحی را قرائت نماید از جمله ی كسانی كه خداوند از او راضی است و رسول خدا از او شفاعت می كند و به تعداد همه یتیم ها و مستمندان ، خداوند ده حسنه به او اعطا می كند

آثار و بركات سوره:

1) برای بیاد آوردن امر فراموش شده

اگر سوره «ضحی» را برای یك امر فراموش شده بخواند به یاد می اورد.

2) بازگشت غائب

اگر سوره ضحی را به اسم كسی كه غائب یا گم شده است خوانده شود مسافر و گمشده سالم به خانه و خانواده اش باز می گردد.

گفته اند: هر گاه بخواهی غایبی را حاضر كنی سوره ضحی را 11 بار بخوان.

ختم مجرب:

هر كس 40 بار این سوره را بلافاصله و بدون تكلم و رو به قبله و با طهارت، در روز ها یا شب های مبارك مثلا شب جمعه بخواند به هر نیتی كه باشد حاجتش برآورده شود.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

ف - پورسلطان