دکتر فاطمه طباطبایی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه عرفان پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی در دومین روز از اجلاسیه مدرسان درس وصیت نامه سیاسی - الهی امام خمینی که از عصر روز گذشته در واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی آغاز شده است، اظهار داشت: همه اطلاع داریم که درس وصیت نامه حضرت امام به عنوان واحدی اجباری مطرح شد؛ اما آنگونه که باید اجرایی نشد و برکاتی نداشت. اما امیدواریم با چنین هم اندیشی‌هایی مشکلات موجود در این زمینه برطرف شود.

 وی ادامه داد: در این اجلاسیه گرد هم آمدیم تا درباره‌ شیوه‌ تعلیم و تدریس در وصیت نامه بزرگمردی که توانست خدا را بشناسد و او را بشناساند، بحث کنیم. طبیعی است، تمامی ابعاد این درس قابل توضیح دادن نیست. مانند مباحث مربوط به عرفان. نکته حائز اهمیت در این راستا این است که ما باید بهره‌های لازم از چنین دروسی را مورد بررسی قرار دهیم.

طباطبایی تصریح کرد: معتقدیم وصیت نامه درسی است که می‌تواند برای ما به عنوان چراغ راه قرار بگیرد؛ زیرا وصیت نامه‌ بزرگمردی است که بسیاری از مسیرها را تجربه کرد و تجربه‌اش برای ما و دانشجویان، مفید و جذاب خواهد بود.

وی با اشاره به روشی که خود در تدریس درس وصیت نامه به کار گرفته است، گفت: در نخستین جلسه‌ای که برای تدریس این درس سر کلاس رفتم، احساس کردم دانشجویان شناخت چندانی از امام ندارند و در چنین شرایطی خود را به جای دانشجویی قرار دادم که به او اعلام شده این درس اجباریست و نمره آن در کارنامه تأثیری ندارد. بنابراین در جلسه نخست، سعی در ایجاد معرفتی اجمالی نسبت به امام خمینی داشتم و دومین جلسه نیز مطالبی را درباره‌ عظمت انقلاب اسلامی، مشکلات دوران ستمشاهی و همچنین ورود حضرت امام در چنین شرایطی برای نجات دادن افرادی که به سمت تباهی حرکت می‌کردند را به دانشجویان ارائه دادم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: دلیل گام به گام پیش رفتن با دانشجویان این بود که امکان دارد تمامی آنها در خانواده‌هایی که انقلابی باشند پرورش نیافته باشند که در چنین صورتی نداشتن شناخت از حضرت امام امری طبیعی است. در این راستا همچنین روزی را برای بازدید دانشجویان از خمین معین کردم که در این مسیر با فردی که برای آنها جذابیت دارد، همراه باشند و به همین منظور از شخصی دعوت کردم که از دانشجویان مبارز با شاه در خارج از کشور بود. وی از شرایط آن زمان برای دانشجویان توضیح داد. با فراهم شدن چنین شرایط دانشجویان آماده‌ خواندن وصیت نامه شدند و لزوم فراگیری این درس را احساس کردند.

طباطبایی اظهار داشت: بخش مهم دیگر در این زمینه برای دانشجویان، پی بردن به واجب بودن یا نبودن وصیت نامه بود که بر این اساس به سفارش خداوند در قرآن مراجعه می کنیم که وصیت کردن واجب است؛ اما اگر کسی در وصیت نامه تحریف و تغییری انجام دهد، کار درستی انجام نداده است. اول وصیت کننده، خداست و انسان‌ها را در آیه هشت سوره عنکبوت به نیکی کردن به والدین خود سفارش کرده است.

وی افزود: ابن عربی درباره فایده وصیت می‌گوید اگر وصیتی صورت نمی‌گرفت، مردم در جهالت باقی می‌ماندند. وصیت چه شامل وصیت شرعی و چه شامل وصیت اخلاقی باشد، حائز اهمیت است؛ زیرا با وصیت حکومت‌ها دوام پیدا می‌کنند و می‌توانند استمرار داشته باشند. بنابراین اگرچه وصیتِ اخلاقی، جنبه ارشادی دارد ولی اگر عقل پذیرفت که وصیت فردی که خدا محور زندگی او بوده می‌تواند تأثیرگذار باشد، باید تجربیات وی مورد استفاده و عبرت انسان قرار بگیرد.

به گزارش جماران، دکتر فاطمه طباطبایی در ادامه‌ سخنان خود در اجلاسیه‌ مدرسان درس وصیت نامه‌ سیاسی الهی امام خمینی اظهار داشت: موضوع دیگری که در مسیر تدریس وصیت نامه‌ حضرت امام باید مورد توجه قرار بگیرد بررسی مخاطبان این وصیت نامه از نظر امام خمینی است؛ به معنای آنکه باید منظور حضرت امام را از مخاطبان این کتاب درک کنیم.

وی ادامه داد: امام خمینی در جایی می‌فرمایند «من اکنون به ملت‌هاى شریف ستمدیده و به ملت عزیز ایران توصیه می‌کنم‏» (صحیفه امام،ج21،ص399)، این سخن به معنای این است که همه‌ ملت ایران مخاطب حضرت امام هستند نه تنها دانشجویان. باید توجه داشته باشیم که همه‌ مردم ایران تمامی الفاظ مطرح شده را درک نمی‌کنند و وظیفه‌ ما در این شرایط روان‌سازی چنین واژه‌هایی است.

طباطبایی تصریح کرد: امام در مبحث دیگری می‌فرمایند «با کمال جِد و عجز از ملتهاى مسلمان مى‏ خواهم‏»(همان) این سخن حضرت امام بیانگر مخاطب قراردادن تمامی ملت‌های مسلمان است و ما باید بخش‌هایی از وصیت‌نامه را که خطاب به تمامی مردم باشد را استخراج کنیم.

دکتر طباطبایی با اشاره به حدیث مشهوری که در آغاز وصیت نامه آمده اظهار داشت: وصیت نامه‌ امام خمینی با حدیث مشهور «ثقلین» آغاز شده است. شاید بررسی ابعاد مختلف این حدیث برای دانشجویان رشته‌های فیزیک و شیمی چندان کاربردی نباشد و اگر فردی به کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ زوایای مختلف این حدیث علاقه داشته باشد، آن را پیگیری می‌کند. وظیفه‌ ما به عنوان مدرس بررسی هدف حضرت امام از ذکر این حدیث در آغاز وصیت نامه  است و نیز برداشت‌هایی که مخاطبانشان از آن خواهند داشت.

مدیر گروه عرفان پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی اظهار داشت: امام در جایی می‌فرمایند «ما قرآن را نشناختیم و نمی‌توانیم بشناسیم، ما عترت را نشناختیم و نمی‌توانیم بشناسیم» بنابراین وظیفه ما تبیین جایگاه قرآن و عترت و همچنین القای این موضوع به دانشجویان است که اگر قرآن در زندگی ما نباشد چه خلأ بزرگی به وجود می‌آید. امام در این راستا می‌خواهند بیان کنند از قرآن بدون ائمه و همچنین از عترت بدون قرآن نمی‌توان استفاده کرد و در چنین شرایطی لزوم تذکر حاصل شدن زندگی خوب با قرآن و همچنین آخرتی روشن در پرتو قرآن به دانشجویان، بیش از پیش احساس می‌شود.

وی تصریح کرد: امام می‌فرمایند «ستم و ظلمی که به دو وظیفه‌ پیامبر وارد شده، ستم و ظلم به همه‌ بشریت است». بر این اساس وظیفه داریم دستورات قرآنی را درباره‌ حوزه‌هایی که به همه‌ بشریت مربوط است، استخراج کرده و در اختیار آنها قرار دهیم زیرا قرآن بزرگترین دستور زندگی مادی و معنوی برای بشریت است.

وی با اشاره به حکومت عدل الهی به عنوان یکی از اهداف قرآن تبیین کرد: امام خمینی می‌فرمایند «برپایی حکومت عدل الهی در جهان، هدف قرآن است». با توجه به این موضوع، باید برای برقراری عدالت در جهان راهی بیندیشیم.

دکتر طباطبایی ادامه داد: حضرت امام می‌فرمایند «قرآن از مقام شامخ احدیت برای هدایت بشر آمده است». بر این اساس باید منشأ الهی قرآن را به عنوان کتابی برای هدایت انسان و همچنین استخراج دستور و نسخه‌ زندگی از آن درک کنیم. روشن است هنگامی که قلب فرد از اغیار پاک شد خداوند در قلب انسان ظاهر می شود.

دکتر طباطبایی با اشاره به اوامری که باعث انسان سازی می‌شود، گفت: تصریح حضرت امام از قرآن به عنوان کتابی برای هدایت انسان مطرح می شود. مسئله ای که باعث انسان سازی می شود تدبیر در قرآن است و اگر درباره‌ قرآن تدبر نکنیم، قلب انسان قفل شده و امکان تدبر وجود ندارد.

وی افزود: در جای دیگری از قرآن به عنوان عهد خداوند سخن گفته شده و وظیفه‌ هر انسانی که به نحوی به عهد خود با خدایش عمل می کند بهره بردن و به کارگیری قرآن است. امام می فرمایند «باطن انسان باید صورت کلمه الهی باشد». عترت و اهل بیت پیامبر نیز تجلی کلمه الهی هستند و باید توجه داشته باشیم که جلسات و کلاس های ما باید روند انسان‌سازی را براساس فرموده قرآن و اشارات امام طی کند.

دکتر طباطبایی درباره‌ برخی ویژگی‌هایی که امام برای قرآن برمی‌شمرند، تصریح کرد: حضرت امام می‌فرمایند «قرآن کتاب انسان‌سازی است»، «قرآن رساننده انسان‌ها و زمینیان به آسمان است» و می‌تواند انسان‌ها را از زندگی حیوانی خود خارج کند.

دکتر طباطبایی خاطرنشان کرد: حضرت امام می‌فرمایند: «برای زندگی خوب باید هم از قرآن و هم از عترت به بهترین نحو بهره گرفت». امام در پایان وصیت نامه عنوان «با دلی آرام و قلبی مطمئن.... » (همان،ص450) را ذکر می‌کند که این عبارت بیانگر اطمینان ایشان است که اطمینان در عرصه عرفان مقام بالایی است که تمسک به اهل بیت حاصل می‌شود.

دکتر فاطمه طباطبایی در ادامه سخنان خود عنوان کرد: وصیت نامه درسی است که می‌تواند برای ما به عنوان چراغ راه قرار بگیرد و وظیفه مدرسان تبیین جایگاه قرآن و عترت برای دانشجویان است.

گفتنی است، اجلاسیه مدرسان درس وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی(س)، از عصر دوشنبه در واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد و با حضور یادگار حضرت امام، حجت الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی کار خود را آغاز کرد و دو روز به طول خواهد انجامید.