یکی از علل وضو آنست که انسان وقتی می خواهد در برابر خالق هستی قرار بگیرد ظاهرش تمیز و پاکیزه باشد، به وسیله وضو خود را از آلودگی پاک نموده و باقلبی نورانی و ظاهری شاداب و با طراوت در محضر محبوب حاضر شود.

صدای شیعه: وضو گرفتن برای بسیاری از ما ناخوشایند و مشکل است بعضی وقت ها با خود می گوییم کاش می شد نماز را بی وضو خواند مخصوصا در فصل سرما دشواری آن به نظر دو چندان می شود. اما اگر کمی در مورد وضو و تأثیرات مثبت آن بر روی روح و جسممان بیشتر بدانیم شاید ترجیح بدهیم که همه با وضو باشیم.

فلسفه و فواید وضو

فلسفه و فایده وضو از دو نظر قابل توجه است. یکی آثار وضو از نظر دنیوی و بهداشتی و دیگر از جهت معنوی است. آثار دنیوی و بهداشتی: وضو سبب طول عمر می شود.

رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود: یا انس اکثر من الطّهور یزید الله فی عمرک، و ان استطعت ان تکون بالّبل و النّهار علی طهارة فافعل، فانک تکون اذامت علی طهارة شهیداً. ای انس: سعی کن طاهر و با وضو باشی که خداوند بر طول عمرت می افزاید، و اگر توانستی شب و روز با وضو باشی این کار را انجام بده، زیرا اگر در حال وضو از دنیا بروی پاداش و ثواب شهید را خواهی داشت. (1)

برآورده شدن حاجت: امام صادق علیه السلام فرمود: انّی عجبت ممّن باخذ فی حاجة و هو علی وضوء کیف لا تقضی حاجته. من تعجب می کنم از کسی که دنبال حاجت و کاری است در حالی که با وضو است، حاجتش برآورده نشود! (2) رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود: من نام علی الوضوء ان ادرکه الموت فی لیله مات شهیداً. کسی که با وضو بخوابد، اگر در شب، مرگ به سراغش آمد، این شخص شهید از دنیا رفته است.(3)

خواب با وضو: رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود: من نام متوضا کان فراشه له مسجداً، و نومه له صلوة حتی یصبح، و من نام علی غیر وضوء کان فراشه له قبراً و کان کالجیفة حتّی یصبح. کسی که با وضو بخوابد بستر او برایش مسجد می شود، و خوابش (ثواب کسی را دارد که) به نماز مشغول است تا این که شب را به صبح رساند. و اگر کسی بدون وضوء خوابید بسترش برای او قبر خواهد بود و مانند مرداری می ماند تا صبح شود.(4)

وضو و زیادی رزق : امام صادق علیه السلام فرمود: من سره ان یکثر خیر بینه فلیتوضا عند حضور طعامه. کسی که دوست دارد بر خیر و برکت منزلش بیفزاید هنگام غذا خوردن وضو بگیرد.(5) و فرمود: الوضوء قبل الطّعام و بعده یزیدان فی الرّزق.وضو و (شستن دست و صورت) پیش از غذا و بعد از آن باعث زیادی روزی می گردد.(6) همچنین رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود: اوله ینفی الفقر و اخره ینفی الهم . وضو و (شستن دست و صورت) پیش از غذا باعث از بین رفتن فقر، و بعد از آن سبب از بین رفتن غم و غصه خواهد شد. (7)

فرو نشاندن غضب: رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم فرمود: اذا غضب احدکم فلینوضّاً.(8) زمانی که یکی از شما خشمگین گردید وضو بگیرد.

آثار بهداشتی وضو: امام رضا علیه السلام فرمودند: انما امر بالوضوء لیکون العبد طاهراً اذا قام بین یدی الجبّار عند مناجاته ایّاه، مطیعا له فیها امره، تقیاً من الادناس و النجاسة، فیه من ذهاب الکسل و طرد النّعاس و تزکیة الفوار للقیام بین یدی الجبّار. خداوند سبحان امر به وضو کرده تا اینکه انسان وقتی در پیشگاه خداوند برای مناجات حق تعالی قرار می گیرد، طاهر و پاکیزه گردد و مطیع دستورات او باشد. و همچنین به وسیله وضو انسان از پلیدی ها و نجاسات پاک می گردد، و نیز به سبب وضو، سستی و چرت از بین می رود و قلب برای نماز و حضور نزد حق تعالی پاک خواهد گشت.(9) امام صادق علیه السلام فرمود: اذا اردت اطّهارة و الوضوء فتقدم الی الماء تقدمک الی رحمة الله، فان الله تعالی قد جعل الماء مفتاح قربته و دلیلاً الی بساط خدمته و کما انّ رحمة الله تطهّر ذنوب العباد کذلک النّجاسات الظاهرة تطهرها الماء لاغیر... (10) هنگامی که خواستی پاک و با وضو باشی، آن را با آب شروع کن مانند شروع تو در رحمت خداوند بزرگ، برای اینکه حق تعالی آب را کلید تقرب به سوی خویش و دلیلی بر گستردگی خدمتش (به بندگان) قرار داده است. همان گونه که رحمت خداوند سبحان گناهان بندگان را پاک می کند همچنین آب فقط نجاسات ظاهر را پاک می کند.

هچنانکه در این روایات آمده است یکی از علل وضو برای این است که انسان وقتی می خواهد در برابر خالق هستی که آفریننده تمام زیبایی ها است قرار بگیرد ظاهرش تمیز و پاکیزه باشد، و به وسیله وضو خود را از آلودگی و نجاسات پاک نماید و چرت و بی حالی را از بین ببرد، و با قلبی نورانی و ظاهری شاداب و با طراوت در محضر محبوب حاضر شود.

بنابراین یکی از خواص وضو مربوط به سلامت جسم و بدن می باشد، زیرا بدنی که روزی حدّاقل سه مرتبه تمیز شسته شود به مراتب سالم تر از بدنی است که شسته نشود، انسانی که روزی چندین بار چهره خود را با آب وضو می شوید بسیار شاداب تر و با نشاط تر از کسی است که با وضو و نماز سر و کار ندارد.

بر همین اساس دانشمندان برای وضو و غسل فوائد فراوانی بیان کرده اند. وضو و غسل باعث به وجود آمدن تعادل از دست رفته رگ های سمپاتیک (رگ های محرّک) می شود، زیرا بسیاری از اوقات مخصوصاً در بزرگترها در اثر سبقت رگ ها و اعصاب پاراسمپاتیک، رگ های سمپاتیک کنترل و تعادل خود را از دست می دهند، که از بین رفتن تعادل آنها باعث عدم تعادل در دستگاه های بدن می شود و با گرفتن وضو و غسل این تعادل برقرار می شود. مضمضه در وضو سبب تعادل عضلات لب و زیبایی آن ها می شود.

مضمضه باعث تحرّک و توجّه خون به طرف دهان و قلب و در نهایت به سوی مغز است. استنشاق در وضو محیط بینی را قلیائی و برای دفاع در برابر آلودگی ها آماده می سازد.

استنشاق در وضو سبب ادامه نظم ریتم تنفسی می گردد. ذرّات گرد و خاک سبب خشک شدن محیط بینی می شوند، اما استنشاق این خشکی را از بین می برد و باعث مرطوب نگه داشتن محیط بینی می شود. و نیز در خنک کردن هوای بینی در هوای گرم موثر است آن هوایی که باید خنک شود و به ریه برسد. بنابراین وضو در سلامت بدن و طراوت و شادابی آن اثر زیادی دارد.

پی نوشت ها:

1- مستدرک الوسائل: ج 1، ص 43، چاپ قدیم، ج 1، ص 299 جدید. کنزالعمال: ج 9، ص 293. ش26063 . بحارالانوار: ج 77(80) ، ص 305.

2- وسایل الشیعه، ج 1، ص 262.

3- مستدرک الوسائل: ج 1، ص 42، چاپ قدیم (ج1، ص 296 چاپ جدید).

4- مستدرک الوسائل: ج1، ص 42، چاپ قدیم (ج 1، ص 297 چاپ جدید).

5- فروع کافی، ج 6، ص 290.

6- همان.

7- فروع کافی: ج 6، ص 290، کتاب الاطعمه.

8- بحارالانوار: ج 77، ص 312- مستدرک: ج 1، ص 51، چاپ قدیم.

9- الحقایق از مرحوم فبض: ص 215- عیون اخبار الرضا علیه السلام: ج 2، ص 104 با کمی تفاوت.

10- مستدرک الوسائل: ج1، باب 47، ص 353، روایت 829.

11- تفسیر نمونه: ج 3، ص 400، و ج 4، ص 251 الی 295. اولین دانشگاه و آخرین پیامبر صلی الله علیه واله وسلم: ج 13، ص 85 الی الی 88، و ص 233 و 246، و ...

منبع : کتاب پاسخ به پرسش های جوانان