او حالا فارسی رو هم به خوبی حرف می‌زنه، اصلا تا حدی به روحیات ایرانی‌ها آشنایی داره که با شروع صحبت هر ایرانی می‌فهمه از کدوم شهرن و تو خریدشون چگونه رفتار می‌کنن.

بگذریم حالا؛ محمد می‌گفت امسال مشتری‌های ایرانیش کمتر به سراغش می‌رن، او با اطمینان می‌گفت، خرید ایرانیا از مغازه‌اش امسال نصف شده، البته این حرف خیلی از کاسبای دیگه هم بود. می‌گفتن ایرانی‌ها بازار گردی زیاد دارن اما خریدشون خیلی کمه.

حرفای کاسبای مدینه منو به یاد حرفای آقای سایش، مدیر یکی از کاروان‌ها انداخت که می‌گفت خیلی‌ها دیگه بیشتر سوغاتشون رو از ایران و اون هم از شهر خودشون تهیه می‌کنند.

البته هنوز هم کسانی هستند که مثل گذشته به هر مغازه‌ای که می‌رن، کلی خرید می‌کنن؛ مثل همین خانواده‌ای که دیروز تو یه پارچه فروشی دیدم؛ پارچه فروش دوازده قواره پارچه براش بریده بود، هنوز می‌گفت شش تا دیگه هم باید ببره.

خانواده‌ای رو هم دیدم که چند پاکت بزرگ لباس دستشون بود و به دنبال تاکسی بودند. جلو رفتم و از خریدشون سوال کردم، پدر خانواده گفت چه خریدی؟ داریم می‌ریم همه این اجناسو پس بدیم. آخه نه کیفیتش خوبه و نه قیمتش مناسبه. مادر خانواده هم گفت: خیلی از فروشگاه‌ها رو سر زدیم اما همه جا این جوریه. ترجیح دادیم از ایران اونم از شهر خودمون تهران خریدامونو انجام بدیم.

اون ور‌تر یه خانواده دیگه فقط قدم می‌زدند و نظاره‌گر اجناس فروشگاه‌ها بودند. بعد از سلام و احوال پرسی سوال کردم دنبال خرید سوغات هستید، آقا گفت: نه؛ بلافاصله خانمش جواب داد، ما همه خریدامونو از مشهد انجام دادیم و دیگه دغدغه خاصی نداریم، فقط به دنبال چند سجاده و تسبیح برای تبرک هستیم تا دست خالی برنگردیم.

یه هموطن دیگه رو دیدم که می‌گفت اینجا هم تو مکه و هم مدینه، همه بازار‌ها پر از کالاهای چینیه، تا جایی که دیگه از سجاده و تسبیح و رکعت شمار که بگذریم، قرآن‌های چینی هم تو بازار به وفور یافت می‌شه.

او ادامه داد پوشاک که جای خود داره؛ نه کیفیتی و نه قیمت مناسبی. سراغ فروشگاه‌های مارک دار هم که می‌ریم، قیمتشون سرسام آوره و از ایران خودمون خیلی خیلی بیشتره.

مدیر یکی از کاروان‌های ایرانی هم می‌گفت، توصیه‌های زیادی برای خرید سوغات به زوار داشته و به اونا گفته که سعی کنن بیشتر سوغاتشون رو از ایران تهیه کنند و فقط مقداری آب زمزم سوغات ببرند.

او خوشحال بود که خیلی‌ها به حرفاش توجه کردند و الان هم راضی‌اند.

این نکته رو خیلی شنیده بودم که زوارای ایرانی خیلی از وقتشونو به خرید اختصاص می‌دن، شاید این آمار هم درست باشه که 30 درصد وقت ایرانی‌ها در سفر معنوی حج صرف خرید و بازارگردی می‌شه و جالب‌تر اینکه وزن چمدون‌های زوارای ایرانی در برگشت از سفر چهار برابر می‌شه.

به هر حال، حالا همه می‌دونن و به این نکته هم آگاهند که خرید سوغات، اون هم از نوع بی‌کیفیت و گرون از عربستان، تنها پر کردن جیب کاسبای عربستانه و رونق بازار و اقتصاد اون کشور و از طرف دیگه خروج مقادیر زیادی ارز از کشور خودمونه که مطمئنا به زیان اقتصاد ما هم هست.

تا یادم نرفته این موضوع رو هم بگم که بررسی‌ها درباره محتوای سوغات زائران ایرانی نشون می‌ده که مهم‌ترین سوغات تهیه شده توسط زائران ایرانی، به ترتیب پارچه، پوشاک، اسباب بازی، ساعت مچی و دوربین بوده، یعنی کالاهایی که ارزش معنوی ندارن و همه این کالا‌ها در بازارهای ایران به وفور، اون هم ارزانتر پیدا می‌شه و جالب اینکه زوار دیگر کشور‌ها سوغاتشون از بازار عربستان به ترتیب آب زمزم، خرما، جانماز، تسبیح و برد یمانی بوده است.

بی گمان، مهمترین سوغاتی که هر زائر سرزمین وحی می‌تونه برای دوستان و اقوامش ببره، دعای خیر و یه یاد نیکو و دو رکعت نمازه که جاودانه و ماندگاره، والاّ خرید کالاهای بنجول چینی اون هم از عربستان، نمی‌تونه سوغات و رهاورد خوبی از مکه و مدینه باشه؛ به ویژه امسال که از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شده و مطمئناً زوار خانه خدا، می‌تونن با تهیه سوغاتشون از کالا‌ها و تولیدات ایرانی، نقش موثری در این زمینه داشته باشن.