روزنامه عصرایران - صندوق بین المللی پول در آخرین گزارش خود اعلام کرد که قطر از نظر شاخص قدرت خرید، ثروتمندترین کشور جهان شده است. بر اساس اعلام این صندوق سرانه تولید ناخالص داخلی قطر 81 هزار و 466 دلار است که حدود10 برابر ایران است! با این اوصاف کشور کوچک قطر با جمعیتی کمتر از یک میلیون نفر - که بخش قابل توجهی از آن هم مهاجران و نیروی کار خارجی است - درصدر ثروتمندترین کشورهای جهان از نظر قدرت خرید بر مبنای سرانه تولید ناخالص داخلی قرار گرفته است تا این کشور علاوه بر یکه تازی رسانه ای در جهان عرب- به مدد الجزیره - و نیز در کنار سیاست خارجی توسعه محورش، یک قدرت نوظهور اقتصادی نیز باشد.

 اما این که قطر چگونه توانسته است به این حد از مکنت و ثروت برسد، سوالی است که مستقیما به ایران نیز مربوط می شود.ایران و قطر در خلیج فارس صاحب یک میدان گازی مشترک هستند. ایرانی ها آن را "پارس جنوبی" می نامند و قطری ها "میدان شمال" می خوانندش. طبق مقررات بین المللی، ایران و قطر به عنوان مالکان این میدان ،که بزرگترین میدان گازی دنیاست، می توانند هر اندازه که بخواهند از آن برداشت نمایند و این گونه نیست که سهم هر کدام مثلا 50 درصد از کل این میدان باشد. بنابراین ممکن است کشوری با برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب، 90 درصد برداشت کند و آن یکی 10 درصد و حتی کمتر.

 از این رو، قطری ها در سال های اخیر با یک برنامه ریزی دقیق و با همکاری شرکت های مهم نفت و گاز جهان، اقدام به استحصال گسترده گاز و میعانات گازی از این حوزه مشترک کرده اند. به طوری که در حال حاضر تنها از رهگذر صادرات گاز طبیعی مایع شده (LNG) حاصل از پارس جنوبی، قطری ها در سال قریب به 40 میلیارد دلار سود خالص به جیب می زنند که برای این کشور کم جمعیت رقمی افسانه ای است که اجداد قطری ها در خواب هم نمی دیدند.

اما اینک در حالی که ایران 75 میلیون نفری با مشکلات اقتصادی متعددی مواجه است و هر کدام از این 75 میلیون نفر در ذره ذره پارس جنوبی با قطری ها سهیم اند، شریک جنوبی به یمن دوراندیشي و مدیریت کارآمدش توانسته است آن "خواب ندیده" را تعبیر کند و سهم ایرانی ها را به طور کاملا قانونی و شرافتمندانه تصاحب کند. قطری ها برای توسعه فازهای گازی خود در پارس جنوبی یا همان میدان شمالی برنامه ریزی بسیار دقیقی دارند. آنها محاسبه می کنند که فلان فاز دقیقاً‌ چه زمانی به پایان می رسد و بر اساس آن، اقدام به ساخت اسکله، سفارش کشتی های حمل LNG و بازاریابی می کنند تا به محض افزایش تولید گاز و راه اندازی خط تولید LNG، کشتی در اسکله ی آماده شده، پهلو گرفته باشد و مشتری هم در آن سوی جهان منتظرLNG قطر باشد.

اما در ایران، آن طور که سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اعتراف کرده، در پارس جنوبی نسبت به قطری ها 10 سال عقب هستیم و خبر بد اینکه شیب این میدان نیز به سمت قطر است که با کم شدن حجم موجودی آن، در نهایت این قطر خواهد بود که تتمه این میدان گازی را برداشت خواهد کرد و ملت ایران سهم مناسب خود از بزرگترین میدان گازی کل تاریخ در کل جهان را هرگز دریافت نخواهد کرد چه آن که در سایه سوء مدیریت ها و مشکلات اقتصادی و فنی و تحریم ها هنوز که هنوز است توسعه فازهای پارس جنوبی در ایران یک دغدغه و مشکل دائمی است و ای بسا زمانی فازهای ایرانی پارس جنوبی تکمیل شوند که دیگر در این میدان گازی نمانده باشد.

نکته آن که قطری ها نه تنها به سرعت فازهای خود در پارس جنوبی را توسعه می دهند بلکه برای کند شدن روند توسعه فازهای ایرانی پارس جنوبی کارشکنی هم می کنند و به لطایف الحیل می کوشند شرکت های خارجی طرف قرار داد ایران ،‌ در کار خود وقفه ایجاد کنند کما این که در حال حاضر پیمانکار چینی توسعه فاز 11 مدت هاست که امروز و فردا می کند و این در حالی است که در قطر کارها بر اساس برنامه به سرعت پیش می رود.قطری ها نه تنها از رهگذر پارس جنوبی به ثروت بسیاری رسیده اند بلکه با درک این واقعیت که روزی این میدان تهی از گاز خواهد شد، درآمد حاصله از آن را در اقصی نقاط جهان سرمایه گذاری می کنند تا یک درآمد زاینده و دائمی برای نسل های آینده از خود به جا بگذارند ؛‌هم از این روست که رشد اقتصادی قطر در سال جاری میلادی 18 درصد بوده است.

 ** با تشكر از ارسال كننده : آقاي مهندس سعيد رحيمي **