جماران، اونیتا از باسابقه‌ترین نشریات چپ جهان بود که در زندگی سیاسی ایتالیا نقش مهمی ایفا کرد و روزگاری ارگان بانفوذ بزرگترین حزب کمونیست اروپای غربی بود که روز بیست و سوم آذر ماه سال 57 و در اوج بالا گرفتن مبارزات مردمی علیه رژیم شاه، خبرنگار خود را برای مصاحبه به نوفل لوشاتو محل اقامت امام خمینی (س) فرستاد تا درباره اسلام و مدرنیزه کردن ایران گفت و گو کند. در این گفت و گو امام سازش با رژیم شاه را نفی کرد. متن گفت و گو در ادامه آمده است:

سؤال: ‌‌[‌‌کشور ما ایتالیا با توجه فراوان وقایع ایران و کوشش ملت ایران علیه دیکتاتوری خاندان پهلوی را‌‎ ‎‌دنبال می کند. و در عین حال سخن بعضی از  جراید گویای این است که حکومت اسلامی نسبت به‌‎ ‎‌مدرنیزه کردن ایران توسط  شاه یک قدم عقب است، در این مورد نظر شما چیست؟‌‌]‌

‌‌جواب: ‌‌به تصدیق خود شما خاندان پهلوی یعنی شاه و پدرش بیش از پنجاه سال است که با‌‎ ‎‌دیکتاتوری بر ایران حکومت می کنند، و با پشتیبانی قدرتهای استعماری از هیچ جنایتی‌‎ ‎‌به ملت ایران دریغ نکرده اند. ذخایر کشور، مخصوصاً نفت را در اختیار اجانب‌‎ ‎‌گذاشته اند. هرگونه فریاد آزادیخواهی و اعتراض به دیکتاتوری را با سرنیزه خاموش‌‎ ‎‌کرده اند. قتل عامهای مکرری در این پنجاه سال به دست این دودمان انجام شده است.‌‎ ‎‌آزادی به تمام معنی از مردم سلب شده است. هیچ گاه مردم حق انتخاب نداشته اند.‌‎ ‎‌گویندگان و نویسندگان کشته شده اند و یا زندانی هستند و یا ممنوع از گفتن و نوشتن.‌‎ ‎‌مطبوعات را از نوشتن حقایق محروم کرده اند و در یک کلمه، تمامی مبانی بنیادی و‌‎ ‎‌دموکراسی را نابود کرده اند، که تمامی این واقعیتهای تلخ را در یک سال اخیر، هم شاه و‌‎ ‎‌هم اطرافیانش اعتراف کرده اند. و حالا من می پرسم که با ملتی تا این حد ستمدیده و‌‎ ‎‌سلطانی تا این حد دیکتاتور، مدرنیزه کردن کشور چه مفهومی می تواند داشته باشد؟ آیا‌‎ ‎‌طلای سیاه ما را تاراج کنند و در ازای آن میلیاردها دلار اسلحه را در کشور انبار کنند. این‌‎ ‎‌معنی نوسازی کشور است؟ تأسیس کارخانجات صنعتی مونتاژ با سرمایه های خارجی و‌‎ ‎‌سرمایه های وابستگان داخلی آنها از جمله خود شاه که مملکت را به طرف یک مستعمرۀ‌‎ ‎‌تمام عیار پیش می برد و کارگر ایرانی را با دستمزدهای ناچیز در خدمت آنها درمی آورد‌ به معنی مدرنیزه کردن کشور است؟ کشاورزی را نابود کرده اند و در عوض گندم و برنج و‌‎ ‎‌سایر مواد غذایی به مقدار بیش از نود درصد مصرف داخلی را از خارج وارد می کنند.‌‎ ‎‌این به معنی مدرنیزه کردن کشور است؟ از تحصیلکرده های ما، از دانشجو و دکتر و‌‎ ‎‌مهندس و سایر متخصصین و روشنفکران، زندانها را پر کرده اند و از خارج دکتر و‌‎ ‎‌مهندس وارد می کنند. اینها در منطق شاه و جرایدی که از او پول گرفته اند، به معنی‌‎ ‎‌نوسازی کشور است و حرف ما که  خواستار حکومت اسلامی هستیم که در سایۀ آن به‌‎ ‎‌همۀ این جنایتها و خیانتها پایان داده می شود به معنی یک قدم عقب بودن است؟ نه. این‌‎ ‎‌پایان دادن به ارتجاع شاهنشاهی 2500 سالۀ پوسیده است.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌آیا شما تصور می کنید که با تمام جنبشهای آزادیبخش در کشورهای مختلف عرب که هر کدام‌‎ ‎‌براساس روش خاصی و در شرایط خاصی برای استقلال ـ مانند ملت فلسطین ـ خودمختاری، آزادی‌‎ ‎‌سیاسی، اقتصادی و عقیدتی مجاهدت می کنند پیوند دارید؟‌‌]‌

‌‌ــ     ‌‌نهضت مقدس اسلامی موجود در ایران با هیچ گروهی در خارج از کشور ارتباط‌‎ ‎‌سازمانی ندارد. ولی ما امیدواریم که چون ملت ایران همیشه از مبارزۀ همۀ آزادیخواهان‌‎ ‎‌بخصوص برادران فلسطینی علیه اسرائیل متجاوز حمایت کرده است. و ما بیش از پانزده‌‎ ‎‌سال است که همیشه در اعلامیه ها و سخنرانیها نهضت آنان را تأیید کرده ایم و در حد‌‎ ‎‌امکان به یاری آن برخاسته ایم، آنان و همۀ آزادیخواهان جهان امروز از مبارزات‌‎ ‎‌حق طلبانۀ ملت ایران حمایت کنند. امیدواریم که این کار را هر چه بیشتر و سریعتر انجام‌‎ ‎‌دهند.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌در مبارزه علیه شاه، نیروی مذهبی مایۀ اتحاد قشرها و لایه های مختلف نیروهای سیاسی است. نظر‌‎ ‎‌شما نسبت به شرکت مبارزین متحد و مردمی جنبش انقلابی که می گویند بعضی از آنان مارکسیست‌‎ ‎‌هستند و گاهی اظهار نمی کنند چیست؟‌‌]‌

‌‌ــ     ‌‌بله، امروز اسلام به صورت یک مکتب مترقی که قادر است تمامی نیازهای بشر را تأمین‌‎ ‎‌کند و مشکلات او را حل نماید مورد توجه همۀ مسلمین جهان بخصوص ملت مسلمان‌‎ ‎‌ایران قرار گرفته است. و بیش از نود و پنج درصد مردم ایران مسلمانند و خواستار استقرار‌

حکومت اسلامی و اجرای قوانین مترقی اسلامند. و تمامی قشرها در سراسر کشور در این‌‎ ‎‌خواستها هم صدا و در صف واحدند. و اگر عده ای که شمارۀ آنها بسیار هم محدود است‌‎ ‎‌شعاری غیر از اسلام دارند یا مغرضند، که اگر مأمور خود رژیم ایران نباشند از قدرتهای‌‎ ‎‌خارجی دستور می گیرند، و یا به علت اینکه اسلام را نشناخته اند و آنچه را از اسلام‌‎ ‎‌شنیده اند از تبلیغات غلط و انحرافی بوده است. از این جهت به سایر مکتبها پناه برده اند و‌‎ ‎‌این عده را ما معتقدیم با پیاده شدن اسلام به آغوش آن برمی گردند.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌بیشتر روزنامه ها در ایتالیا و فرانسه، امروز از خطر یک «جنگ داخلی» صحبت می کنند و تصورشان‌‎ ‎‌این است که تنها راه حل سازش، انتخابات مجلس مشروطه، مراجعه به آرای عمومی، امیدوارکننده‌‎ ‎‌است تا بتوان از برخورد بین مردمی که به حرف شما گوش می کنند و ارتش جلوگیری کرد. آیا واقعاً‌‎ ‎‌شکاف بین ارتش و مردم وسیع است؟ در اینجا صحبت از کادرهای بالای ارتش که در خدمت شاه‌‎ ‎‌هستند نیست.‌‌]‌

‌‌ــ     ‌‌اولاً سازش با شاه یعنی سازش با یک فرد ظالم و خائن. و این سازش، خود بزرگترین‌‎ ‎‌خیانت است که هرگز در قاموس اسلام و یک مسلمان واقعی نمی گنجد. و در ثانی سازش‌‎ ‎‌از سیاسیون در طول سلطنت این دودمان با تجربه های تلخی در گذشته اتفاق افتاده است‌‎ ‎‌و ملت ایران امروز بیدار شده و این فریب را هرگز نمی خورد. و آن دسته از مطبوعات که‌‎ ‎‌صحبت از جنگ داخلی می کنند باید بدانند که خیلی پیش از این خود شاه برای خنثی‌‎ ‎‌کردن نهضت مردم ایران، دست به چنین تبلیغاتی زده است و مردم را همیشه از تجزیه و‌‎ ‎‌تبدیل آن به ایرانستان می ترساند‌‎[1]‎‌ و می گفت که مخالفین من می خواهند ایران را به‌‎ ‎‌ایرانستان تبدیل کنند. و این صرفاً یک تهدید توخالی است و ملت فریب آن را‌‎ ‎‌نمی خورد. و اما ارتش، شاه خوب می داند که به این ارتش نمی تواند امیدوار باشد. این‌‎ ‎‌روزها از ایران اخبار سرپیچی ارتشیان می رسد. سربازها از سربازخانه ها فرار می کنند.‌‎ ‎‌افسران جوان از اطاعت فرماندهان خود سرپیچی می کنند. ارتشیان، جز یک عدۀ معدود‌ که از وابستگان و سرسپردگان شاهند، مسلمانند و دیر یا زود به ملت خواهند پیوست و‌‎ ‎‌شاه قادر به ادامۀ حکومت خود نخواهد بود.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌تمامی ناظرین قبول دارند که تظاهرات بزرگ یکشنبه و دوشنبۀ گذشته‌‎[2]‎‌ یک مراجعه به آرای‌‎ ‎‌عمومی علیه شاه و له حکومت اسلامی بود. آنها همچنین قبول کرده اند که بلوغ عظیم ملت ایران را که به‌‎ ‎‌حرف شما گوش می کنند به رسمیت بشناسند، ولی سلطه و قدرت باز ادامه دارد. زیرا شاه قصد ترک‌‎ ‎‌قدرت را ندارد و بنابراین تحت چه فرم دیگری مبارزۀ توده ای می تواند علیه شاه ادامه پیدا کند؟‌‌]‌

‌‌ــ     ‌‌پایۀ پوشالی قدرت شاه را که توسط خودش بنا گردیده بود و بر آن تکیه داشت، ملت‌‎ ‎‌مبارز فرو ریخت، و به همین دلیل قدرت او نمی تواند ادامه پیدا کند. همین شاه بود که‌‎ ‎‌چند سال گذشته هنگامی که حزب مبتذل‌‎[3]‎‌ خود را اعلام کرد گفت هر که به ما رأی‌‎ ‎‎ ‎‌ندهد یا جایش در زندان است و یا از کشور اجازه می دهیم که خارج شود. امروز می بینید‌‎ ‎‌که ملت ایران او را مجبور می کند که رسوایی شکست حزب رستاخیز فرمایشی خود را‌‎ ‎‌قبول کند. و همین شاه بود که در مورد زندانیان سیاسی عقیده داشت که باید در زندان‌‎ ‎‌پوسیده و بمیرند، و دیدیم که فشار ملت او را مجبور می کند که بعضی از آنان را آزاد کند‌‎ ‎‌و دهها شکست دیگر که ملت بر او وارد آورده و به یاری خدای تعالی او را برای همیشه‌‎ ‎‌از قدرت برکنار خواهد کرد. و در این راه از هر شیوۀ ممکن استفاده می کند. اگر به همین‌‎ ‎‌روش مسالمت آمیز شاه کنار نرود آن وقت است که او و حامیانش غرامت سختی خواهند‌‎ ‎‌پرداخت.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌شما در جریان گروه تحقیقی درخواست شده توسط پرزیدنت کارتر هستید. دولت اسلامی شما‌‎ ‎‌می تواند علیه قدرتهایی که از نظر اقتصادی استثمارش کرده اند یا از نظر سیاسی، ایران و منافعش را‌‎ ‎‌تحت فشار قرار داده اند، ارتباطش را قطع نماید. آیا یک گفتگوی دوجانبه البته با شرایط کاملاً مساوی‌‎ ‎‌با ایالات متحده را پیش بینی کرده اید؟‌‌]‌

‌ــ     ‌‌تا زمانی که شاه بر سر کار است و کنار نرفته است، ما هیچ مذاکره ای را نمی پذیریم. و در‌‎ ‎‌صورتی که یک دولت اسلامی مستقل متکی به آرای ملت سر کار آمد در آن موقع با هر‌‎ ‎‌دولتی که مایل باشد در زمینه های مختلف حاضر به مذاکره هستیم. و ما در روابطمان با‌‎ ‎‌سایر کشورها همچنان که ظلم را نمی پذیریم به کسی هم ظلم نمی کنیم. و اگر کشوری با‌‎ ‎‌چنین سیاستی عمل کند و به هیچ یک از قدرتهای استعماری وابسته نباشد و استقلال‌‎ ‎‌کامل خود را حفظ نماید قطعاً در دنیای امروز در محاصرۀ اقتصادی و سیاسی قرار‌‎ ‎‌می گیرد. این شاه و دولت غیرقانونی اوست که چون هیچ گونه پیوندی با ملت ندارد و از‌‎ ‎‌طرف ملت محکوم به سقوط است، از این جهت قدرتهای خارجی در برابر حفظ‌‎ ‎‌قدرت، هر چه را بر او تحمیل می کنند و او هم ناگزیر از پذیرفتن است.‌

‌‌ــ     ‌‌[‌‌کارگران ایتالیا با ملت ایران که مبارزه می کنند هستند. همین احساس در جای دیگر هم وجود دارد.‌‎ ‎‌دولتها طور دیگر فکر می کنند، و می توان گفت که جهاد شما از حدود مرزهای اسلامی گذشته است و‌‎ ‎‌توسط ملتها شناخته شده، عقیدۀ شما چیست؟‌‌]‌

‌‌ــ     ‌‌امروز همچنان که قدرتهای شیطانی در سطح جهانی برای غارت ملت ضعیف دست در‌‎ ‎‌دست یکدیگر گذاشته اند، ملتها باید در مبارزات حق طلبانۀ خود یکدیگر را حمایت‌‎ ‎‌کنند. و ما امیدواریم که در این لحظات حساس همۀ آزادیخواهان جهان، ملت مسلمان و‌‎ ‎‌رشید و قهرمان ایران را یاری نمایند. ملت ایران بدون اتکا به غرب و شرق می خواهد‌‎ ‎‌روی پای خود بایستد و بر سرمایه های مذهبی و ملی خود استوار باشد. ملتهای جهان از‌‎ ‎‌این طرز فکر برخلاف مسیر دولتها، پشتیبانی می کنند و خواهند کرد.‌

صحیفه امام، ج 5، ص 230-234