جماران، کتاب عرفانی «آداب الصلاة» را که در بیان تفصیلی آداب قلبی و اسرار معنوی نماز است و تاریخ نگارش آن را شنبه دوم ربیع الاول ۱۳۶۱ ق مطابق با سی ام فروردین ۱۳۲۱ ذکر کرده اند، امام خمینی (س) در یک مقدمه، سه مقاله و یک خاتمه نگاشته است. ایشان این کتاب را در بیست و پنجم آذرماه سال 63 همراه نامه ای که در آن اندرزهای اخلاقی اجتماعی نوشته شده بود، به فرزندشان مرحوم حاج احمد آقا خمینی اهدا کردند. متن این اهدانامه به شرح زیر است: 

«بسم اللّه‌ الرحمن الرحیم

کتاب «آداب الصلوة» را که خود از آن بهره‌ای نبردم جز تأسف بر قصور و تقصیر بر ایام گذشته که توانایی بر خودسازی داشتم، و حسرت و ندامت در روزگار پیری که دستم تهی و بارم سنگین و راهم بس دراز و پایم لنگ و آوای رحیل در گوش است، هدیه کردم به فرزند عزیزم «احمد» که از قدرت جوانی کامیاب است؛ شاید او ـ ان‌شاءاللّه‌ تعالی ـ از محتویات آن که از کتاب کریم و سنّت شریف و افادات بزرگان فراهم شده است، بهره‌مند شود و به معراج حقیقی از رهنمایی اهل معرفت راه یابد، و دل از این ظلمتکده برکَند، و به مقصد اصلی انسانیت که انبیای عظام و اولیای کرام ـ علیهم صلوات‌اللّه‌ و سلامه ـ و اهل اللّه‌ بر آن راه یافتند و دیگران را دعوت فرمودند، توفیق یابد.

پسرم! خود را ـ که به فطرت اللّه‌ تخمیر شده‌ای ـ دریاب و از گرداب ضلالت امواج سهمگین خودبینی و خودخواهی نجات ده و به سفینۀ نوح که پرتو ولایت اللّه‌ است رکوب کن که مَنْ رَکِبَها نَجی وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها هَلَکَ.[1]

فرزندم، کوشش کن که در صراط مستقیم که صراط اللّه‌ است، ولو لنگان لنگان حرکت کنی و حرکات و سکنات قلبی و قالبی را رنگ معنویت و الوهیت دهی و خدمت به خلق را برای آن که خلق خدا هستند بنمایی. انبیای عظام و اولیای خاصّ خدا در عین حال که مشابه دیگران اشتغال به کارها داشته‌اند، هیچ گاه در دنیا وارد نبوده‌اند؛ چون اشتغالشان بالحق و للحق بوده، در عین حال از رسول ختمی ـ صلّی اللّه‌ علیه و آله و سلّم ـ روایت شده که فرموده است:لَیُغانُ عَلی قَلبی و اِنّی لاَسْتَغْفِرُاللّه‌َ فی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعینَ مَرَّة[2] شاید رؤیت حق در کثرت را، کدورت حساب می‌فرمود.

پسرم! خود را مهیا کن که پس از من بر تو جفاها رود و نگرانی‌ها که از من دارند به حساب تو گذارند. اگر حساب خود را با خدای خود صاف کنی و پناه به ذکر اللّه‌ بری، هراسی از خلق به خود راه مده که حساب خلق زودگذر است و آنچه ازلی است، حساب در پیشگاه حق است.

فرزندم! پس از من ممکن است پیشنهاد خدمتی بر تو شود، در صورتی که قصدت خدمت به جمهوری اسلامی و اسلام عزیز است رد مکن؛ و اگر خدای نخواسته برای هواهای نفسانی و ارضای شهوات است، از آن اجتناب کن که مقامات دنیوی ارزش آن ندارد که خود را در راه آنها تباه کنی.

بارالها! احمد و تبارش و متعلّقانش که از بندگان تو و تبار رسول اکرمند، اینان را در دنیا و آخرت سعادتمند فرما و دست شیطان رجیم را از آسیب به آنها کوتاه فرما.

خداوندا! ما ضعیف و ناتوانیم و عقب افتاده از قافلۀ سالکان، تو خود از ما دستگیری فرما.رَبَّنا عامِلْنا بِفَضْلِکَ وَ لا تُعامِلْنا بِعَدْلِکَ.[3]والسلام علی عباداللّه‌ الصالحین.

23 ربیع‌الاول 1405[4]/ 25 آذر 1363

روح‌ اللّه‌ الموسوی الخمینی»

صحیفه امام؛ ج 19، ص 119

1 ـ «هر کس که بر آن کشتی ولایت سوار شد نجات یافت، و هر که از آن روی گردانید هلاک شد». مناقب، ابن شهر آشوب، ج 1: ص 295. 

2 ـ «گاهی بر دلم غباری می‌ نشیند و من هر روز هفتاد بار از خدا آمرزش می‌ خواهم». بحارالأنوار 25: 204.

3 ـ خداوندا! با ما به فضلِ خودت رفتار نما و با ما به عدالت خود رفتار مکن.

4 ـ اختلاف تاریخ به علت اختلاف ماه های قمری است.