به گزارش اکوایران، یک رسانه آمریکایی مدعی شده که منابع آگاه خبر دادند که دونالد ترامپ قصد دارد تحریم‌ها علیه ایران را به طور چشمگیری افزایش دهد و فروش نفت این کشور را تحت فشار قرار دهد. این اقدام بخشی از استراتژی تهاجمی او برای کاهش حمایت تهران از گروه‌های مقاومت خاورمیانه و برنامه هسته‌ای کشور است.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در دوره اول خود دیدگاهی منفی نسبت به ایران داشت و از توافق شش‌جانبه با تهران (برجام) که تلاش می‌کرد فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود کند، خارج شد. او همچنین یک استراتژی به نام «فشار حداکثری» را اتخاذ کرد که هدف آن وادارساختن تهران به کنارگذاشتن برنامه هسته‌ای، قطع حمایت مالی از گروه‌های مقاومت و تغییر قوانین اجتماعی ایران بود.

دشمنی شخصی ترامپ و تهران

اما وقتی ترامپ در تاریخ ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازگردد، رویکردش نسبت به ایران احتمالاً تحت تأثیر آگاهی از تلاش‌های ادعایی این کشور برای ترور او و دیگر مقامات امنیت ملی سابق آمریکا قرار خواهد گرفت. ادعا شده که ایران در پی انتقام از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، توسط آمریکاست.

مایک مولرُوی، یکی از مقامات ارشد پنتاگون در دوره اول ترامپ گفت: «افراد معمولاً این مسائل را شخصی تلقی می‌کنند. اگر ترامپ بخواهد نسبت به یک کشور خاص شدت عمل به خرج دهد، ایران قطعا یکی از آن کشورهاست».

بازگشت فشار حداکثری؟

افرادی که از برنامه‌های ترامپ آگاه هستند و با مشاوران ارشدش در تماسند، گفته‌اند که تیم جدید او به سرعت اقدام خواهد کرد تا درآمد نفتی ایران را محدود کند. این اقدامات شامل تحریم بنادر خارجی و تجار نفتی است که با ایران معامله می‌کنند. این استراتژی مشابه همان چیزی است که ترامپ در دوره اول خود اتخاذ کرده بود.

یک مقام سابق کاخ سفید گفت: «فکر می‌کنم دوباره شاهد اعمال تحریم‌ها باشیم. خواهیم دید که تلاش‌ها برای مزوی‌کردن ایران، هم از نظر دیپلماتیک و هم مالی، افزایش خواهد یافت».

این مقامات جزئیات دقیقی از نحوه افزایش فشار بر ایران ارائه نکردند.

طی ماه‌های اخیر، اسرائیل رهبران گروه‌های مقاومت در غزه و لبنان را ترور کرده و بخش زیادی از ساختار فرماندهی این گروه‌ها را هدف قرار داده است. این رژیم همچنین در واکنش به حمله موشکی ۱ اکتبر تهران به اسرائیل، حملاتی به داخل ایران انجام داده و به توانمندی‌های تولید موشک و پدافند هوایی این کشور آسیب زده است.

ایران وعده داده که به حمله ۲۶ اکتبر اسرائیل پاسخ خواهد داد، اما هنوز مشخص نیست که پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا بر محاسبات یا زمان‌بندی تهران تأثیر خواهد گذاشت یا خیر.

انزوا به جای تغییر حکومت 

برایان هوک که در دوره اول ترامپ مسئول موضوع ایران در وزارت امور خارجه بود و اکنون رئیس گروه انتقالی وزارت خارجه در دولت جدید ترامپ است، گفته که رئیس‌جمهور منتخب «هیچ علاقه‌ای» به سرنگونی حکومت ایران ندارد.

با این حال، هوک در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان مدعی شد که ترامپ متعهد شده تا ایران را از نظر دیپلماتیک منزوی ساخته و به طور اقتصادی آن را تضعیف کند تا نتواند منابع مالی لازم برای تأمین مالی گروه‌هایی مانند حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها در یمن و دیگر گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه را تأمین کند.

انتظار می‌رود هوک در دوره دوم ترامپ به یکی از مقامات ارشد امنیت ملی تبدیل شود. او در دوره اول، حامی کمپین فشار حداکثری بود. طرفداران این کمپین معتقدند که این اقدامات منابع مالی خدمات امنیتی ایران را کاهش داد، اما در متوقف‌کردن عملیات این کشور از طریق گروه‌های مقاومت یا توقف فعالیت‌های هسته‌ایش موفق نبود.

ماه‌عسل به سر رسید

صادرات نفت ایران در سال گذشته افزایش یافت و این در حالی بود که مذاکرات پنهانی برای آزادی آمریکایی‌های بازداشت‌شده توسط ایران جریان داشت. جمهوری‌خواهان دولت بایدن را متهم به عدم اجرای کامل تحریم‌های نفتی کرده‌اند، اتهامی که کاخ سفید آن را رد کرده است.

در سال ۲۰۱۹، ترامپ تحریم‌های کامل بر صادرات نفت خام ایران اعمال کرد و صادرات نفت این کشور تا اوایل سال ۲۰۲۰ به ۲۵۰ هزار بشکه در روز رسید که میزان بسیار کمتری نسبت به دو سال قبلش بود. اما پس از روی کار آمدن بایدن، صادرات نفت ایران در سپتامبر امسال به بالاترین سطح خود در شش سال گذشته رسید.

پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، ممکن است او با همان معضل بایدن در محدودساختن فروش نفت ایران و دیگر دشمنان آمریکا، مانند ونزوئلا روبرو شود؛ ریسک افزایش قیمت نفت و تشدید تورم.

رابرت مک‌نالی، یکی از مقامات سابق انرژی آمریکا و رئیس کنونی کشرت مشاوره‌ای Rapidan Energy Group گفت احتمالاً دولت ترامپ تحریم‌هایی علیه بنادر چین که نفت ایران را تحویل می‌گیرند اعمال کرده و همچنین مقامات عراقی که به نیروهای مقاومت متحد ایران کمک مالی می‌کنند را هدف قرار دهد. او گفت که حتی انتظار می‌رود اجرای قوی تحریم‌های نفتی کافی است تا حداقل ۵۰۰ هزار بشکه در روز از خرید نفت ایران توسط چین کاسته شود.

حربه اسرائیلی

هلیما کرفت، استراتژیست ارشد بازار کالا در شرکت واسطه‌گری RBC Capital Markets گفت که مشاوران ارشد ترامپ حمایت قوی خود از حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای و انرژی ایران را ابراز کرده‌اند. یک نفر دیگر که با تیم ترامپ در تماس بوده گفت که احتمال دارد رئیس‌جمهور جدید تمایل کمتری به مخالفت با چنین حرکتی از سوی اسرائیل داشته باشد.

پیش از حمله ۲۶ اکتبر اسرائیل به ایران، جو بایدن از اسرائیل تضمین گرفته بود که تأسیسات هسته‌ای یا زیرساخت‌های انرژی ایران هدف قرار ندهد؛ چرا که آمریکا نگران بود این اقدام باعث افزایش قیمت نفت و تشدید تنش‌ها در منطقه شود.

مقاومت اقتصادی و روزنه امید تهران

چهارشنبه‌شب، مسعود پزشکیان گفت که نتیجه انتخابات آمریکا برای کشورش اهمیتی ندارد. او افزود: «برای ما اصلاً مهم نیست که در انتخابات آمریکا چه کسی برنده شده است، چون کشور و سیستم ما بر اساس قدرت درونیش تکیه دارد».

با این حال، مقامات ایرانی در مورد این که آیا جمهوری اسلامی می‌تواند در برابر فشار اقتصادی بیشتر مقاومت کند یا نه، دچار اختلاف هستند. یک مقام نفتی ایران گفت: «ممکن است وضعیت برای صنعت نفت ایران فاجعه‌آمیز شود». او افزود چین هم‌اکنون نفت ایران را با تخفیف خریداری می‌کند و ایران نیز به دلیل سال‌ها کمبود سرمایه‌گذاری، از کمبود گاز طبیعی که برای گرمایش و صنعت استفاده می‌شود، رنج می‌برد.

اما یک دیپلمات ایرانی گفت که ممکن است تهران با گسترش همکاری‌های تجاری خود از طریق سازمان همکاری شانگهای و دیگر ائتلاف‌های آسیایی، محدودیت‌های آمریکا را جبران کند. او افزود که احتمالاً ایران برای مقابله با فشارها، برنامه هسته‌ای خود توسعه داده یا تهدیداتی علیه تأسیسات نفتی در خاورمیانه مطرح کند.

با وجود دشمنی متقابل، برخی که با ترامپ کار کرده‌اند، احتمال یک توافق دیپلماتیک میان آمریکا و ایران در دوره دوم او را بعید ندانستند. میک مولروی گفت که ترامپ دوست دارد معاملات انجام دهد، اما تنها در صورتی که این معامله خودش باشد.