عبدالرضا فرجی راد، کارشناس سیاست خارجی و استاد ژئوپلتیک در یادداشتی برای جماران نوشت:

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در رقابت های انتخاباتی خود و نیز بعد از پیروزی بر تعادل در روابط خارجی تاکید داشت. بهبود روابط با اروپا نیز در سخنان رئیس جمهور جدید از اهمیت خاص برخوردار بود . به  همین جهت با انتخاب وزیر امور خارجه جدید جمهوری اسلامی، وزرای کشورهای مهم این قاره ضمن تماس با همتای ایرانی، آمادگی خود را برای گفت و گو و رفع موانع در توسعه روابط اعلام کردند و در این گفت و گوهای تلفنی نسبت به اتفاقات منطقه خاورمیانه ابراز نگرانی کرده و از وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز درخواست کردند با بردباری به کاهش تنش در منطقه کمک کند.

در این میان جوزپ بورل، رئیس کمیسیون  سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز آمادگی اتحادیه اروپایی جهت آغاز مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران  را برای رفع مشکلات در روابط و به ویژه موضوع هسته ای اعلام کرد. با توجه به اینکه سه کشور اروپایی در آستانه آخرین نشست آژانس بین المللی انرژی  اتمی در وین بیانیه نسبتا تندی را علیه فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی و عدم همکاری لازم با آژانس اعلام کردند تغییرات دولت در ایران و نیز وجود اراده ای برای نزدیکی به اروپا و از سویی ابراز تمایل کشورهای اروپایی برای تعامل با ایران فرصت مناسبی را بوجود آورده است تا هرچه زودتر ابتکاری برای اولین تماس رسمی برقرار شود  و دستور کاری برای ادامه گفت و گوها تنظیم شود.

به نظر می رسد مناسب است در شروع کار ملاقاتی بین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی چه در تهران و یا بروکسل صورت پذیرد که زمینه اولیه همکاری ها و به دنبال آن گفتگوهای دوجانبه نیز با کشورهای مهم اروپایی فراهم شود.

با توجه به سیاست اعلامی دولت مسعود پزشکیان که بر رفع تحریم ها نیز تأکید می شود چه خوب است که زمان را از دست نداده و اینگونه امور مهم در سیاست خارجی با سرعت بیشتری انجام پذیرد. سرعت کار ما به طرف مقابل ثابت می کند که اراده ای جدی برای همکاری، رفع موانع و توسعه روابط وجود دارد. اتفاقی که بعد از انتخابات سال ۷۶ و ۹۲ با اروپا رخ داد و نتایج خوبی هم به دست آمد که این بار هم باید با توجه به تغییر سیاست ها از آن الگو گرفت.

البته به نظر می رسد مذاکرات غیر مستقیم با آمریکا و به ویژه در رابطه با حوادث منطقه و احتمالا مسائل دو جانبه گهگاهی ادامه داشته و سفر اخیر نخست وزیر قطر به ایران که علت سفر خود را نیز اعلام کرد، خود شاهدی بر این مدعاست.

گفت و گو با اروپا می تواند گفت و گو با آمریکا را هم از استمرار بهتری برخوردار کند. هر چند که دولتمردان آمریکایی در آستانه انتخابات قرار گرفته اند و در دو ماه آینده توجه ایشان به اینگونه امور تا انتخاب کمتر میشود اما از حالا باید طوری عمل کرد که در بعد از انتخابات امریکا بخشی از امور پیشرفته باشد و دولت جدید دنباله گفتگو ها را دنبال کند.

آنچه قابل ذکر است؛ حداقل در سطح منطقه و حوزه پیرامونی ایران کشورهایی هستند که از آغاز مذاکرات جدی بین ایران با غرب ناراضی هستند و تلاش خود را برای مانع سازی انجام خواهند داد؛ به طوری که در چند روز اخیر تبلیغاتی جهت ارسال موشک به روسیه راه انداخته اند که اینگونه اقدامات می تواند بر گفت و گوهای ایران و غرب و بویژه با اروپا تأثیر منفی گذارد و کار را مشکل سازد.

البته با توجه به مسائل هسته ای، جنگ اوکراین و همکاری ایران و روسیه و نیز حوادث یکسال گذشته خاورمیانه دستگاه دیپلماسی ما کار آسانی را در پیش رو ندارد ولی تجربیات قبلی ثابت کرده که از طریق گفتگو و بده بستان میتوان راه حلهای مناسبی را پیدا کرد بشرط انکه زمان را هم دریابیم.