السلام علیک یارسول الله

( لقدجائکم رسول من انفسکم عزیزعلیه ماعنتم حریص علیکم بالمؤمنین رؤف رحیم)

شاید کریمه بالا رساترین و بلند مرتبه ترین ستایشی است که خداوند متعال از آخرین فرستاده اش رسول مکرم اسلام (ص) کرده باشد؛

ما از جنس شما انسانها رسولی فرستادیم که  تحمل ضرر و هلاک همه ی انسانها (نه تنها مؤمنانش) از هر قوم و آئینی بر او سخت و دشوار است؛

حریص بر سرنوشت همه انسانها (مؤمن و یا کافر) است

او اراده شدید برایمان و هدایت همه ی انسانها دارد هر چند آنها سرپیچی کنند (ما اکثر الناس ولوحرصت بمؤمنین)

او نمیخواهد ترکش های شرک به کسی آسیب رساند

او نسبت بمؤمنین رؤف و رحیم است

پیغمبر اکرم (ص) هرگز در مقابل لجاجت و سرپیچی مشرکان از پذیرش دعوتش با آنها بی مهری نکرد و برخلاف بعضی از انبیاء (ع) نه از رفتارشان پیش خدا شکوه کرد نه آنان را نفرین نمود و روز فتح مکه را با همه آزار و شکنجه هائی که از آنها دیده روز رحمت اعلام کرد و آنگاه که سعد بن عباده پرچمدار لشگر در پیشاپیش هزار نیرو در خطاب به ابوسفیان شعار میداد امروز روز انتقام و درهم کوبیدن و اسارت و ذلت شماست (الیوم یوم الملحمة الیوم تسبی الحرمةاذل الله قریشا) ابوسفیان خطاب به پیغمبر اکرم (ص) گفت یا رسول الله دستور قتل ما را داده ای تورا به خدا به قوم خودت رحم کن (انت ابرالناس وارحم الناس واوصل الناس) تونیکوکارترین، مهربانرین و خون گرمترین قوم خود می باشی.

آنگاه پیامبر شعار عوض کردند و فرمودند نه (بل الیوم یوم المرحمةاعزالله قریشا) امروز روز مرحت و عزت قریش است.

سپس عثمان بن عفان و عبدالرحمن بن عوف گفتند ما ایمن از سختگیری سعدبن عباده نیستیم پرچم را به دیگری دهید که گفته شده پیغمبر اکرم ص پرچم را به. امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب ع سپردند(١)

اما وفات آن حضرت

تاریخ وفات پیغمبر اکرم (ص) مانند میلاد آن بزرگوار مورد اختلاف بین اکابر علماء و محدثین شیعه است. بعضی آن را در ماه صفر و عده ای در ماه ربیع الاول گفته اند.

مرحوم مفید در ارشاد و مرحوم شیخ در تهذیب و مصباح در بیست هشتم صفر ذکر کرده اند

اما مسعودی در اثبات الوصیة و نوبختی در ماه ربیع الاول به دون تعیین روز آن لته اند

 کلینی در کافی و المستر شد روز دوازدهم ربیع الا ول راتعیین کرده اند

مرحوم علامه شوشتری در قاموس الرجال میگوید از صاحب مغازی و شیخ درامالی ازا بأبکر و عمر روز دوازدهم ربیع الاول نقل شده است 

سپس میگوید علامه مجلسی قول به دوازدهم ربیع الاول را از متفردات کلینی و خلاف مشهور دانسته 

آنگاه به علامه مجلسی که کفته قول کلینی خلف مشهور است اشکال میکند که قول کلینی خلاف مشهور نیست زیرا فحولی مانند مسعودی و نوبختی و طبری  با نظر کلینی موافقند

مضافا بر اینکه بیست و هشتم صفر قول مشهور نیست زیرا ما قبل از مرحوم مفید قائلی به وفات آن حضرت در این روز نیافتیم، متاخرین از او هم غالبا در أراء فقهی وغیرفقهی تابع او و مرحوم شیخ طوسی اند 

کما اینکه مرحوم شیخ طوسی هم غالبا تابع استاد خود مرحوم مفید است

اما اهل سنت اتفاق نظردارند که وفات آن حضرت در ماه ربیع الاول بوده گرچه درتعیین روزش اختلاف کرده اند

ثعلبی و قاضی ابی بکر در کتاب برهان وابن کلبی دوم ماه ربیع الاول را تعیین کرده اند

و نیز ابومخنف و ابن الخشاب از حضرت باقر روایت کرده که در روز دوم ربیع بوده

از خوارزمی روز اول ربیع و از بغوی روز دهم ماه نقل شده

از ابن جوزی و این حزم روز بیست و دوم حکایت شده

بعضی هم روز هشتم و بعضی روز دهم را مشخص کرده اند

اما آنچه روایات عامه و خاصه بر آن متفق اند اینکه وفات روز دوشنبه بوده

مرحوم علامه شوشتری  میگویند:

بعضی از عامه ادعای اجماع کرده اند که (عرفه) حجةالوداع روزجمعه بوده که این ادعا با هیچکدام از دو قول بیست هشتم صفر و دوازدهم ربیع سازگار نیست ولی باقول روز اول ودوم ربیع منطبق است

در نهایت علامه شوشتری روزدوازدهم ربیع رابه دلیل  شهرت وروایت حضرت باقر (ع) اختیار کرده (٢)

سید محمد هاشمی

صفرالخیر١٤٤٦

١-شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدیدج١8ص٢٧٢

٢_قاموس الرجال ج١٢ تاریخ النبی ووالألص٢٦_٢٧

*جماران