هفته‌نامهٔ قدیمی «امید جوان» که در عمر ۲۹ سالهٔ خود دوران ۵ رییس جمهوری ایران (هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد، حسن روحانی و ابراهیم رییسی) را روایت کرده در شمارهٔ تازه با تصویری تأثیرگذار از زنی گریان در آیین تشییع پیکر رییس جمهور فقید در تهران به استقبال انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری برای گزینش نهمین رییس جمهوری ایران رفته؛ کسی که قرار است جانشین سید ابرهیم رییسی شود که درسانحهٔ هوایی ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ درمنطقهٔ‌ ارسباران جان باخت.

  به گزارش عصر ایران این نشریه با این فرض که پیکر رییس جمهور  در بارگاه امام هشتم در مشهد آرام گرفته (‌چون تاریخ شنبه ۵ خرداد ۱۴۰۳ بر پیشانی دارد هر چند در تهران زودتر توزیع شده) گزینهٔ ریاست جمهوری بعدی را منوط به این دانسته که کدام فرمول مد نظر باشد: مدل ۱۴۰۰ یا رقابت جدی؟

  مراد از فرمول ۱۴۰۰ این است که پیشاپیش بر سر فردی توافق و اجماع شده باشد و رقبای بالقوه رأی آور را شورای نگهبان به دلایل و بهانه‌های گوناگون حذف کند. کاری که در ۱۴۰۰ با علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان شد. رقابت جدی هم تکرار تجربهٔ سال‌های ۹۲ و ۹۶ است که اضلاع مختلف سیاسی منهای طیف احمدی‌نژاد نامزد داشتند.

  در این تحلیل در حالت اول پرویز فتاح و شاید محمد باقر قالیباف بخت بیشتری دارند هر چند که این دو در فضای رقابتی واقعی و در حضور دیگران نیز کم‌اقبال نیستند. 

  در حالت دوم و در رقابت جدی اگرچه باز بخشی از رقبا را از قبل شورای نگهبان حذف می‌کند اما بستگی به این دارد که چه کسانی باقی مانده باشند. در این تحلیل آمده است:

 «دفتر عمر سید ابراهیم رییسی بسته شد با جان باختنی به تعبیر مقام رهبری: شهادت‌گونه. بال‌گردِ حامل او، وزیر امور خارجه، امام جمعۀ تبریز و استاندار آذربایجان شرقی همراه با سرتیم حفاظت و  کادر پرواز بعد از ظهر 30 اردیبهشت 1403 در ورزقان ناپدید و ساعاتی بعد مشخص شد با کوه برخورد کرده چون در فضای مه‌آلود خلبان، دیدِ کافی نداشته است.

 جواد ظریف می‌گوید: به خاطر تحریم‌هاست و سید ابراهیم رییسی هم قربانی تحریم‌های ناجوان‌مردانه شد که قرار بود صنعت هوایی را در برنگیرد. (پرسش‌ها و ابهاماتی هم البته مطرح است و باید منتظر نتیجۀ بررسی‌ها بود). با پایان عزاداری 5 روزه و تشییع و آرام گرفتن پیکر رییس جمهور فقید در بارگاه امام هشتم از فردا (‌مراد نشریه ۶ خرداد است) بحث انتخابات ریاست جمهوری درمی‌گیرد خاصه این که رهبری هم بر انجام آن در موعد مقرر (‌کمتر از 50 روز دیگر) تأکید ورزیده‌اند.

 اگر مدل 1400 مدنظر باشد پیشاپیش نامزدهای بالقوهٔ رأی‌آور حذف و راه برای یکی یا نهایتا دو نفر هموار می‌شود و آن دو می‌توانند پرویز فتاح و محمد‌باقر قالیباف باشند و حتی محمد مخبر. اگرچه این سومی فاقد جذابیت‌های کافی برای یک رییس جمهور است. اگر بنا‌بر رقابت جدی و نرخ مشارکتِ بالا باشد آن‌گاه به اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان اجازۀ ورود داده خواهد شد و این نام‌ها به صحنه می‌آیند: علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان، علی اکبر صالحی، محمد باقر نوبخت، عبدالناصر همتی و مجید انصاری.

 اصول‌گرایان رادیکال هم البته ۳ نامزد جدی دارند: سعید جلیلی، علیرضا زاکانی و مهرداد بذرباش و این سومی می‌توانست در زمره قربانیان سانحهٔ ارسباران باشد اگر با بال‌گردِ جداگانه راهی تبریز نمی‌شد و مثل مرحوم امیر عبداللهیان در هلی‌کوپتر رییس‌جمهور می‌نشست.

 به این جمع می‌توان محسن رضایی راهم اضافه کرد که اگر ثبت نام کند اسباب طعنه خواهد شد چرا که هر دوره کاندیدا می‌شود. این فهرست کامل نیست اگر یک نام دیگر را نیاوریم و او کسی نیست جز میهمان متفاوت افتتاحیهٔ مجلس خبرگان رهبری در روز سه‌شنبه: محمود احمدی‌نژاد که  دعوت او به این آیین معنی‌دار ارزیابی شد.

 در نظر داشته باشیم کار شورای نگهبان هم در این دوره برای قلع‌ و‌ قمع نامزدها دشوار است چون در 1400 قرار بود هر که قابلیت رقابت با مرحوم حجت‌الاسلام رییسی را دارد حذف شود و تفاوتی نمی‌کرد آن شخص علی لاریجانی باشد (با سابقهٔ 12 سال ریاست مجلس شورای اسلامی و 10 سال ریاست سازمان صدا وسیما و یک بار کاندیداتوری انتخابات در سال )1384 یا اسحاق جهانگیری (معاون اول رییس جمهوری در همان زمان برگزاری انتخابات با سابقه نامزدی) یا مسعود پزشکیان و علی مطهری که برای مجلس تأیید شده بودند.

   کوتاه این که اگر قرار تکرار مدل 1400 باشد و یکی از پیش مدنظر باشد شورای نگهبان همان رفتار را در پیش می‌گیرد ولی اگر مدل 92 و 96 در دستور باشد آن گاه بهانه‌ای برای حذف امثال پزشکیان نخواهد بود. 

   چشم جهان به انتخابات زودهنگام در ایران است و نرخ مشارکت در آن و اهمیت انتخابات ۸ تیر به این سبب هم هست که این بار انتخابات ریاست جمهوری ما زودتر از آمریکا برگزار می‌شود و بازگشت احتمالی دونالد ترامپ هم درنظر گرفته می‌شود و با این نگاه تفاوت دارد که سعید جلیلی رییس جمهوری شود که ضد برجام است یا علی‌اکبر صالحی که عضو تیم برجام بوده.

   هر چند شنیده‌های تأیید نشده حاکی از آن است که قرار بر انتخابات رقابتی مانند 92 و 96 نیست و مدل 1400 مدنظر است منتها گرم‌تر و عاطفی‌تر و با این نگاه پرویز فتاح می‌تواند گزینه مطلوب حاکمیت باشد چون هم سابقهٔ ریاست کمیتهٔ امداد را دارد و هم به سلامت اقتصادی مشهور است و رییس بنیاد تعاون سپاه هم بوده.