روزنامه هلندی «فولکس‌کرانت» با انتشار یک گزارش تحقیقاتی گفت مسئول انتقال ویروس استاکس‌نت به تاسیسات هسته‌ای نطنز در ایران یک نیروی نفوذی سرویس جاسوسی هلند بوده است.
بر اساس افشاگری این روزنامه، اریک ون سابن، در سال ۲۰۰۸ با انتقال موفقیت‌آمیز این ویروس نقش مهمی در برنامه مشترک آمریکا و اسرائیل برای به عقب راندن برنامه غنی‌سازی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایفا کرد.
این عملیات را سرویس اطلاعات و امنیت عمومی هلند به شیوه‌ای مخفیانه و بدون اطلاع سیاستمداران این کشور اجرا کرد.
تحقیقات دو ساله روزنامه‌نگاران هلندی در این باره که شامل گفت و گو با ۱۹ نفر از کارمندان دو سازمان اطلاعاتی هلند است نشان می‌دهد برخلاف گذشته که تصور می‌شد یک مهندس ایرانی مسئول انتقال استاکس‌نت به داخل تاسیسات هسته ای بوده است، یک شهروند هلندی ۳۶ ساله مسئولیت انتقال و نصب تجهیزات آلوده را به عهده گرفته بود.
گزارش منتشر شده تاکید می‌کند در حالی که مدیران سرویس اطلاعات و امنیت عمومی هلند از مشارکت خود در این عملیات اطلاع داشتند، از جزئیات مسئولیت خود درباره انتقال ویروس به داخل تاسیسات هسته‌ای بی‌اطلاع بوده‌اند. یکی از منابع این روزنامه به خبرنگاران گفت آمریکایی‌ها از آن‌ها سوءاستفاده کرده‌اند.
گزارش‌های پیشین درباره استاکس‌نت نشان می‌دهد بیش از ۱ میلیارد دلار برای تولید آن هزینه شده است.
تحقیقات نشان می دهد اریک ون سابن دو هفته پس از ترک ایران در یک تصادف موتور سیکلت در شهر دبی جان خود را از دست داد. در حالی که هیچ مدرکی دال بر مشکوک بودن این تصادف وجود ندارد اما یکی از کارمندان سرویس اطلاعات و امنیت نظامی هلند به خبرنگاران گفت مرگ او «بهای گزاف» کارش بوده است.
صحبتی که نشان می دهد این مامور هلندی لو رفته و کشته شده است.
ون سابن که در سال ۲۰۰۵ به استخدام سرویس اطلاعاتی هلند درآمد هوش فنی، شبکه منطقه‌ای و ارتباطات داخلی با ایران داشت. علاوه بر این موارد، داشتن همسر ایرانی او را به گزینه ای ایده‌آل برای انجام این ماموریت بدل کرده بود.
منبعی به فولکس کرانت گفته سرویس اطلاعاتی هلند (آ ای ف د) او را در سال ۲۰۰۵ به خدمت گرفته بود و سال ۲۰۰۷ برای نصب تجهیزاتی به سایت نطنز رفت و مخفیانه، پروژه مشترک سیا، موساد وآ ای ف د را به سرانجام رساند.
به نوشته این روزنامه، آقای فان سابن اواخر ۲۰۰۸ با خانواده‌اش مجدداً برای دیدار با بستگان همسرش به ایران سفر کرد.
ولی تنها بعد از یک روز مصرانه از آن‌ها خواست بلافاصله ایران را ترک کنند. همسرش به فولکس‌کرانت گفته: «او خیلی ناراحت بود و اصرار می‌کرد که به‌سرعت برگردیم.»
حدود دو هفته بعد از ترک ایران، یعنی در ۱۶ ژانویه ۲۰۰۹، فان‌سابن در نزدیکی شارجه موتورسیکلتش چپ کرد و کشته شد.
به گفته فولکس‌کرانت، دوستان و خانواده‌اش هنوز هم فکر می‌کنند آن یک حادثه بوده است ولی منبعی در سرویس اطلاعات نظامی هلند (ام ای ف د) به این روزنامه گفته «او بهای سنگینی پرداخت.»
طبق گزارش فولکس‌کرانت، سال ۲۰۰۶ مایکل هیدن، رئیس وقت سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) در سفر به لاهه با مقام‌های سرویس اطلاعات نظامی هلند (ام ای ف د) دیدار کرد و به آن‌ها گفت که دیگر دستگاه اطلاعاتی هلند یعنی آ ای اف د دارد به سیا در یک مأموریت فوق سری کمک می‌کند.
این روزنامه به نقل از منبعی که در این جلسه حاضر بوده، نوشته آقای هیدن گفته لازم است که «پمپ‌های آب» وارد مجتمع نطنز شود؛ پمپ‌هایی که حاوی یک توانایی فنی هستند که پس از نصبشان باعث می شوند سانتریفیوژها از کار بیفتند.
این منبع می گوید رئیس سیا گفته رسیدن به این فناوری یک تا دو میلیارد دلار هزینه داشته است.
به نوشته روزنامه هلندی، سیا استاکس‌نت را در این پمپ‌ها پنهان کرده بود تا پس از نصبش، به شبکه کامپیوتری نطنز – که به اینترنت متصل نبود – وارد شود و این پمپ‌ها را فان‌سابن، مأمور سرویس اطلاعاتی هلند در تأسیسات نطنز نصب کرد.
این در حالی است که قبلاً گزارش شده بود استاکس‌نت روی حافظه‌های یو‌اس‌بی وارد نطنز شده‌اند.
*آرمان امروز
