نشریه فایننشنال‌تایمز با استناد به آمار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اعلام کرد ایران بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ با افزایشی ۱۴۱ درصدی، سریع‌ترین رشد نرخ مهاجرت را در جهان داشت.

مهاجرت اقشار مختلف ایران از پزشک و پرستار گرفته تا نیروهای کاری ساده و ماهر به خارج از کشور هر روز ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند. داده‌های آماری هم از افزایش شمار مهاجرت‌ها خبر می‌دهند و هم سرعت فزاینده آن در سال‌های اخیر را آشکار می‌کند. این موضوع حالا دیگر در کانون توجه رسانه‌های خارجی نیز قرار گرفته است.

روزنامه بریتانیایی فایننشنال تایمز در گزارشی، به شیوع ناامیدی در میان ایرانیان و فرار مغزها از این کشور پرداخت و نوشت: «فشارهای اقتصادی و سیاسی در داخل ایران و نگرانی مردم از احتمال وقوع جنگ، افزایش شمار مهاجرت‌ها به خارج از کشور را در پی داشته است.»

این روزنامه با استناد به داده‌های آماری رصدخانه مهاجرت ایرانیان، ضمن اشاره به افزایش شدید درخواست‌های ایرانیان برای پناهندگی و ویزاهای دانشجویی و کار در خارج از کشور نوشت که ایران در حال گذراندن مرحله «مهاجرت گروهی کنترل‌نشده» است.

داده‌های سازمان توسعه و همکاری اقتصادی نیز بیانگر این است که ایران بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ در نرخ مهاجرت به کشورهای ثروتمند این سازمان سریع‌ترین رشد در جهان را ثبت کرد. بر مبنای این گزارش سال ۲۰۲۰ شمار مهاجران ایرانی به کشورهای عضو این سازمان حدود ۴۸ هزار نفر بود اما در سال بعد به ۱۱۵ هزار نفر رسید که افزایش ۱۴۱ درصدی شمار مهاجران ایرانی در طول یک سال را نشان می‌دهد.

گزارش‌های کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد نیز افزایش شمار پناهندگان ایرانی در دو سال اخیر را نشان می‌دهد به‌ طوری‌ که در سال ۲۰۲۲، تعداد پناهندگان ایرانی نسبت به سال قبل از آن ۴۴ درصد افزایش یافت.

رصدخانه مهاجرت ایرانیان نیز می‌گوید که تعداد ایرانیان دارای شغل در خارج از کشور برای هشتمین سال متوالی افزایش یافته و از ۴۹ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ به حدود ۷۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده است.

رصدخانه مهاجرت ایران پیش‌تر با استناد به نتایج یک کار مطالعاتی اعلام کرده بود که «بی‌ثباتی اقتصادی، شیوه حکمرانی و مملکت‌داری، ناامیدی از آینده، امید به زندگی بهتر در خارج از کشور، وضعیت آزادی‌های فردی و اجتماعی و کیفیت بهتر زندگی در خارج از کشور» از مهم‌ترین عوامل موثر بر میل و اقدام به مهاجرت ایرانیان است.

در پیوند با همین موضوع، بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران، نیز تایید کرده بود که ۸۰ درصد مهاجرت‌ها دلایل اقتصادی و سیاسی دارند و داده‌های آماری نشان می‌دهد که میل و اقدام به مهاجرت در میان تمام اقشار جامعه افزایش یافته است.

روزنامه فایننشنال تایمز نیز مشکلات اقتصادی و تورم فزاینده در ایران طی چهار سال اخیر را از عوامل اصلی مهاجرت ایرانیان دانست و سرکوب گسترده اعتراض‌ها پس از جان‌باختن مهسا امینی، تنش‌های منطقه‌ای و حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های نیابتی را از عوامل موثر بر مهاجرت ایرانیان‌ برشمرد. بر اساس این گزارش، مقصد بسیاری از مهاجران ایرانی کشورهای اروپایی، استرالیا، کانادا و آمریکا است اما در سال‌های اخیر مهاجرت به کشورهای خلیج‌فارس از جمله قطر، عراق، امارات متحده عربی و عمان نیز در میان افراد جویای کار افزایش یافته است. ضمن اینکه ترکیه همچنان یکی از مقاصد اصلی مهاجران ایرانی به شمار می‌رود.

*عرشه