درباره انواع قاچاق از ایران به افغانستان بارها اخبار و گزارش‌هایی در روزنامه جمهوری اسلامی به چاپ رسیده و آمار و ارقام مستندی نیز ارائه شده‌اند. اکنون گزارش مثلث قاچاق‌های سوخت، دارو و مواد مخدر که این ضلع سوم جنبه معکوس دارد با نگاهی جدید به خوانندگان گرامی تقدیم می‌شود.
قاچاق سوخت از ایران
با توجه به قیمت بالای سوخت خاصه بنزین در افغانستان (در مناطق غرب 42 هزار تومان و در مناطق شرق و جنوب و جنوب شرقی تا50 هزار تومان) و قیمت یک بطری آب کوچک 7 هزار تومان و یک بطری بزرگ 14 هزار تومان می‌توان دقیق متوجه شد که با توجه به سیستماتیک بودن قاچاق در همه عرصه‌ها از ایران به افغانستان، در این شرایط قاچاق سوخت خاصه بنزین از ایران به افغانستان چه معامله پرسودی است. ساده اندیشی و بچگانه است گمان شود در این قاچاق فقط عده‌ای کارگر و قاچاقچی ساده فعالند. آنقدر تفاوت قیمت از سه هزار تومان در ایران تا بالای 40 هزار تومان زیاد است که زیرساخت‌های شبکه‌های قاچاق طی سالیان دراز با کمک عوامل ایرانی و افغانستانی مشترکاً طراحی و ساخته شده است و در هر شرایطی این زیرساخت‌ها ترمیم و اصلاح و گسترش یافته است. دو کشور ایران و افغانستان در زمینه‌های مختلف از جمله مباحث آب هیرمند - خط مرزی... نتوانسته‌اند به تفاهم مشترک برسند اما به لطف ضعف‌های دولت‌های مستقر در ایران، قاچاق منابع عظیم سوخت ایران توسط شبکه‌های قاچاق بطور سیستماتیک به افغانستان منتقل می‌شود در حالی که قیمت بنزین در پاکستان به مراتب گران‌تر از افغانستان است. یک افغانی تعریف می‌کرد گاهی می‌شد در یک بطری آب یک لیتری به جای آب، بنزین ریخت و همراه افراد به افغانستان منتقل نمود دو بطری آن بیش از 80 هزار تومان سود خالص دارد. اگر قدری جدی‌تر به مساله نگریسته شود می‌توان با غم و اندوه فهمید که منابع عظیم سوخت از ایران در همه جهات از مرزهای شرقی، جنوبی، غربی و... درحال تاراج است. در این شبکه‌های قاچاق نقش عنصر ایرانی به مراتب برجسته‌تر هست. آیا همان دست‌هایی که ارزش پول ملی را در پایین‌ترین سطح حفظ کرده‌اند و دلار بالای پنجاه هزار تومان جولان می‌دهد همان اتاق‌های فکر چقدر در چرخه سیستماتیک قاچاق سوخت نقش دارند؟
قاچاق دارو از ایران
با کمال تاسف انسان نمی‌داند این درد را به کجا ببرد که به هر موضوعی می‌نگریم تاراج اموال ملت ایران را به وضوح می‌بینیم. راجع به قاچاق سوخت به اختصار اشاره شد تجارتی که طبق اخبار موثق مسئولان پاکستانی و افغانستانی در سود شیرینش سهیم هستند. قاچاق دارو هم در همین راستا و با گردش مالی بسیار بیشتری است. سال‌های سال است که انواع داروهای متنوع که در ایران با ارز دولتی و نرخ پایین وارد یا تولید می‌شوند در سطح گسترده به پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شوند. یک دکتر داروساز افغانستانی می‌گفت انبارهای بزرگ داروی قاچاق در هرات و کابل... کاملاً عادی وجود دارند. او شهادت داد داروهایی که در مواقع مختلف در ایران نایاب و بسیار کم هستند در افغانستان به وفور یافت می‌شوند. خود بنده در مشهد موفق به پیدا کردن قرص وارفارین جهت عمل انجام شده قلبم نشدم اما در دواخانه‌های هرات همه این داروها موجود است و جالب اینکه مردم بیشتر داروی ایرانی را ترجیح می‌دهند. یعنی واقعا می‌شود باور کرد مسئولان حکومتی و مربوطه از این قاچاق دارو که تجارت صدها و... میلیاردی است مطلع نیستند؟
انبارهای قاچاق داروی ایران در افغانستان از انبارهای داروی وزارت بهداشت و همه بیمارستان‌ها بیشتر است. این هم از موارد تاسف‌بار سفرنامه بنده است که احتمالا مثل بقیه معضلات صرفاً تاسف باید خورد.
قاچاق مواد مخدر
در افغانستان می‌گویند آنچه بین دو کشور قاچاق می‌شود قطعا منفعت مهمی از آن متعلق به طرف ایرانی‌ها است و تا ایرانی‌ها نباشند هیچیک از این اجناس قاچاق بین دو کشور اتفاق نمی‌افتد. علاوه بر قاچاق سوخت و دارو که از ایران انجام می‌شود قاچاق مواد مخدر و انسان هم متقابلاً از افغانستان به ایران در جریان است. هر چند حکومت امارت اسلامی افغانستان با قاطعیت اعلان نموده است که مواد مخدر از جمله تریاک، حرام است و این دستور حکومتی طالبان با شدت هم مورد پیگیری است اما آنچه از شرایط داخل افغانستان مشاهده می‌شود کشت و زراعت و برداشت محصول تریاک از چنان سودی برخوردار است که علیرغم ممنوعیت ظاهری طالبان، باز هم نسبت به این محصول توجه و علاقه قابل توجهی وجود دارد.
آمارهای صادرات تریاک و هرویین از افغانستان به ایران به دهه‌های گذشته برمی‌گردد. در سال 1358-1359 در منطقه رباط مثلث بین سه کشور ایران، افغانستان و پاکستان لابراتورهای تبدیل تریاک به هرویین دیده شده که از هر 10 کیلو تریاک تقریبا یک کیلو هرویین حاصل می‌شود. صنعت تجارت مواد مخدر آنقدر جذاب است که در ایران علاوه بر شبکه‌های قاچاقچیان، ردپای بعضی ارگان‌ها و‌ رجال هم در ترانزیت مواد مخدر وجود دارد و این افراد از نوعی مصونیت هم برخوردارند چرا که منافع افراد با نفوذ به این صنعت قاچاق مواد مخدر گره خورده است.
*کارشناس امور افغانستان
*ساده اندیشی و بچگانه است گمان شود در قاچاق سوخت فقط عده‌ای کارگر و قاچاقچی ساده فعالند. آنقدر تفاوت قیمت از سه هزار تومان در ایران تا بالای 40 هزار تومان در افغانستان زیاد است که زیرساخت‌های شبکه‌های قاچاق طی سالیان دراز با کمک عوامل ایرانی و افغانستانی مشترکاً طراحی و ساخته شده است و در هر شرایطی این زیرساخت‌ها ترمیم و اصلاح و گسترش یافته است
*دو کشور ایران و افغانستان در زمینه‌های مختلف ازجمله مباحث آب هیرمند - خط مرزی... نتوانسته‌اند به تفاهم مشترک برسند اما به لطف ضعف‌های دولت‌های مستقر در ایران، قاچاق منابع عظیم سوخت ایران توسط شبکه‌های قاچاق به‌طور سیستماتیک به افغانستان منتقل می‌شود. در حالی که قیمت بنزین در پاکستان به ‌مراتب گران‌تر از افغانستان است
*با کمال تاسف انسان نمی‌داند این درد را به کجا ببرد که به هر موضوعی می‌نگریم تاراج اموال ملت ایران را به وضوح می‌بینیم. تجارتی که طبق اخبار موثق، مسئولان پاکستانی و افغانستانی در سود شیرینش سهیم هستند. قاچاق دارو هم در همین راستا و با گردش مالی بسیار بیشتری است
*سال‌های سال است که انواع داروهای متنوع که در ایران با ارز دولتی و نرخ پایین وارد یا تولید می‌شوند در سطح گسترده به پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شوند
*یک دکتر داروساز افغانستانی می‌گوید انبارهای بزرگ داروی قاچاق در هرات و کابل... کاملاً عادی وجود دارند و داروهایی که در مواقع مختلف در ایران نایاب و بسیار کم هستند در افغانستان به وفور یافت می‌شوند.