به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اعلام تصمیم رژیم صهیونیستی برای خارج کردن دیپلماتهایش از ترکیه، بازتاب گسترده ای در رسانه های این کشور پیدا کرد.

تنها چند ماه پس از آغاز فعالیت دیپلماتیک و عادی سازی روابط با ترکیه، رژیم صهیونیستی تصمیم گرفته، علاوه بر دیپلمات هایی که در سفارتخانه خود در آنکارا دارد، دیپلمات های کنسولگری مستقر در استانبول را هم به خانه بفرستد. این در حالی است که قبلاً، این رژیم تصمیم گرفته که سفارتخانه های خود در بحرین، مراکش و اردن را نیز تخلیه کند. چرا که تداوم جنایات رژیم تحت امر بنیامین نتانیاهو در غزه، اعتراضات گسترده و واکنش منفی بسیاری از کشورهای جهان اسلام را به دنبال آورده است.

ولی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، برای اعلام عزای عمومی تعلل کرد و تنها زمانی حاضر به اتخاذ چنین تصمیمی شد که دیگر سیاستمداران ترکیه او را به باد انتقاد گرفتند.

مماشات اردوغان و شریک او در قبال اسراییل

طی روزهای گذشته، شاهد اتخاذ مواضع متفاوتی از سوی سیاستمداران و سران احزاب سیاسی ترکیه درباره غزه، مردم فلسطین و جنایات اسراییل بوده ایم.

مقامات آنکارا در روزهای گذشته، تلاش کرده اند نشان دهند که برای کمک به مردم غزه و پایان دادن به حملات جنایتکارانه اسراییل، یک فعالیت دیپلماتیک گسترده و هدفمند را دنبال می کنند.

در همین راستا، هاکان فیدان وزیر امور خارجه و رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه تاکنون گفتگوهای تلفنی و دیدارهای حضوری فراوانی با مقامات و سیاستمداران کشورهای مختلف داشته اند، اما شواهد نشان می دهد که دولت اردوغان، قصد ندارد در برابر اسراییل، مواضع سفت و سختی بگیرد.

دولت باغچلی رهبر حزب راست افراطی «حرکت ملی» و شریک اردوغان در «ائتلاف جمهور» نیز، خیلی دیر به اسراییل واکنش نشان داد و اعلام کرد، اگر فرزندان ملت ترک به سرزمین های اشغالی بروند، درس خوبی به اشغالگران خواهند داد!

اما کسی این سخن باغچلی را جدی نگرفت. چرا که او اولاً خیلی دیر به اسراییل واکنش نشان داد و دوم این که همه می دانند باغچلی در پشت پرده، با اردوغان توافق کرده تا سیاست مماشات با اسراییل دنبال شود و ترکیه در این ماجرا، صرفاً نقش یک میانجی را بازی کند.

چرا صهیونیست ها در ترکیه ترسیدند؟

با آن که اردوغان و شریک او باغچلی، موضع سختی در برابر صهیونیست ها نگرفتند، بسیاری دیگر از سیاستمداران این کشور علاوه بر همدردی با مردم غزه، به تندی از سیاست های دولت انتقاد کردند.

به عنوان مثال، احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده خواستار اخراج سفیر اسراییل از آنکارا شد، تمل کارا ملا اوغلو رهبر حزب اسلامگرای سعادت خواهان اتخاذ مواضع تند در برابر اسراییل شد و علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی نیز با حضور در مقابل سفارتخانه اسراییل در آنکارا از فلسطینیان حمایت کرد.

حضور شباهنگام جمعی از نمایندگان اسلامگرای ترکیه در برابر اقامتگاه سفیر رژیم صهیونیستی در آنکارا، هراس به دل اسراییلی ها انداخت. به ویژه در شرایطی که در چند اجتماع مردمی دیگر نیز، پلیس ترکیه به شهروندان حامی فلسطین حمله کرد و در جریان این حمله، یک نفر جان باخت.

با توجه به این که در ترکیه، سوابقی همچون حمله به سفارتخانه آمریکا، حمله به سفارتخانه اسراییل و کشته شدن سفیر روسیه وجود دارد، اسراییل تصمیم گرفت دیپلمات های خود را از سفارتخانه آنکارا و کنسولگری استانبول خارج کند.  

آنکارا و اهمیت رابطه با اسراییل

ترکیه یکی از کشورهایی بود که برای عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی، اشتیاق فراوانی نشان داد و رییس این رژیم در آنکارا مهمان اردوغان شد.

قرار بود نتانیاهو نیز به ترکیه برود اما بیماری او و ناآرامی ها و اعتراضات خیابانی در اسراییل، این سفر را به تعویق انداخت.

روابط ترکیه و اسراییل از نظر تاریخی پیچیده و دارای ابعاد مختلفی است. در حالی که در برخی دوره‌ها، همکاری و روابط نزدیک وجود داشته، در مقاطعی نیز، رابطه دچار تنش و تشنج بوده است.

از دید دستگاه دیپلماسی آنکارا، ترکیه و اسراییل هر دو دارای منافع استراتژیک مشترک در منطقه هستند. از لحاظ تاریخی، آنها در زمینه هایی مانند دفاع، اشتراک اطلاعات و همکاری امنیتی همکاری داشته اند.

علاوه بر این، ترکیه و اسراییل روابط اقتصادی قابل توجهی دارند. تجارت بین دو کشور در طول سال ها افزایش یافته و رژیم صهیونیستی یکی از شرکای تجاری اصلی ترکیه در خاورمیانه است.

همکاری در بخش هایی مانند گردشگری، کشاورزی، فناوری و انرژی برای هر دو طرف، به سطح بالایی رسیده است. در دو دهه گذشته، ترکیه و اسراییل به دنبال افزایش نفوذ منطقه ای خود بوده اند.

ترکیه با توسعه روابط با اسراییل قصد دارد خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در روند صلح خاورمیانه قرار دهد و در پویایی های منطقه ای حضور داشته باشد. علاوه بر این، روابط نزدیک با اسراییل به ترکیه امکان دسترسی به بازیگران با نفوذ در منطقه از جمله ایالات متحده را می دهد.

از دید برخی مفسرین سیاسی ترکیه، این کشور به طور سنتی سیاست دیپلماسی متوازن را در خاورمیانه با هدف حفظ روابط با بازیگران مختلف دنبال می کند.

توسعه روابط با اسراییل به ترکیه این امکان را می دهد که روابط خود را با دیگر قدرت های منطقه مانند ایران و کشورهای عربی متعادل کند و در نتیجه گزینه های دیپلماتیک و نفوذ خود را افزایش دهد.

روابط ترکیه و اسراییل در طول سالیان متاثر از عوامل مختلفی مانند درگیری های منطقه ای، سیاست داخلی و دیدگاه های متفاوت در مورد مناقشه اسراییل و فلسطین، فراز و نشیب هایی را تجربه کرده است.

در پایان باید به این نکته نیز اشاره کرد که در چند سال گذشته، قدرت نمایی در حوزه شرق مدیترانه بر اساس یک نظریه دفاعی به نام «دکترین وطن آبی» (mavi vatan) به یکی از اهداف حیاتی سیاست خارجی ترکیه تبدیل شده است.

در چهارچوب این دکترین، ترکیه تلاش می کند تا اولاً در شرق مدیترانه، از استقلال ترک های قبرس حمایت کند و دوم این که در برابر یونان و دیگران، قدرت دریایی بالایی داشته باشد و بتواند از طریق مدیترانه، بر ضلع جغرافیایی مقابل خود یعنی لیبی و برخی دیگر از کشورهای آفریقایی اثر بگذارد و منابع نفتی و گازی سرزمین های اشغالی را نیز به اروپا صادر کند. در نتیجه، شاهد گونه ای از انعطاف و مصلحت اندیشی در اتخاذ مواضع دولت اردوغان در برابر اسراییل هستیم.