سی و یکم خرداد مصادف است با سالروز وفات استاد صاحب نام و پر آواره حوزه علمیه قم، اسوه علم و پارسایی، مرحوم آیت الله العظمی سلطانی طباطبایی (ره)، که دهه‌های متمادی به تربیت عالمان دینی همت گماشت و‌ بسیاری از فقیهان، مجتهدان و مراجع تقلید از جمله شاگردان ایشان می باشند.

احاطه بی مانند بر علوم منقول و معقول در کنار بیان بلیغ و راهگشای ایشان در تدریس، همراه با زهد و پارسایی و مکارم والای اخلاقی، الگویی بیاد ماندنی و بی بدیل برای رهپویان طریق اجتهاد و فقاهت است.

نامشان جاویدان و راهشان پر رهرو باد...

سی و یک خرداد مصادف با رحلت عالم ربانی، استاد الاساتید، مرحوم آیت الله العظمی سلطانی طباطبایی ( ره) است.

آیت الله حاج سید محمد باقر سلطانی طباطبایی (ره) ، از سادات جلیل القدر طباطبایی بروجردی است که شاخه‌ای از خاندان طباطبایی هستند.

سر سلسله سادات طباطبایی بروجرد، فقیه والامقام، علامه سید محمد طباطبایی است که با مهاجرت خود از نجف اشرف به بروجرد، این سلسله را در غرب ایران بنیان نهاد.

آیت الله سید محمد باقر سلطانی طباطبایی با ۳۱ واسطه از فرزندان بزرگوار امام حسن مجتبی علیه‌ السلام به شمار می‌آید. وی پسر عمه و پسر دایی مرجع عالیقدر تقلید ، آیت الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی - رضوان الله علیه - است.

ایشان در سال ۱۳۳۲ ق. در شهرستان عالم پرور بروجرد و در خاندان با تقوا و با علم و فضیلت دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش، آقای حاج سید علی اصغر، ملقب به سلطان العلماء بروجردی، یکی از عالمان بزرگ و نامدار سادات طباطبایی در منطقه بروجرد بوده است. این بزرگوار، پس از عمری تدریس، تبلیغ و ترویج احکام و معارف نورانی اسلام، در سال ۱۳۴۲ق. به دیار حق شتافت و در سرزمین مقدس قم مدفون شد و جد بزرگوارش، حاج آقا مهدی طباطبایی نیز از عالمان بزرگ بروجرد بود که در سال ۱۳۲۴ ق. رحلت کرد و بدن پاک وی در رواق حرم شریف کاظمین علیهما ‌السلام به خاک سپرده شد.

مهاجرت به قم

آیت الله سلطانی پس از رشد و پشت سر گذاردن دوران کودکی، تحت تربیت پدر بزرگوارش قرار گرفت و خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را به خوبی از پدر بزرگوارش - که اولین معلم و مربی وی به شمار می‌آید - آموخت و پس از آن، برای فراگیری علوم الهی وارد حوزه علمیه بروجرد شد و درس‌های مقدمات و سطح اولیه را در حوزه بروجرد و نزد اساتید آن سامان فرا گرفت و سپس برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد.

چند سالی قبل از ورود ایشان، حوزه علمیه قم به دست با کفایت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی تاسیس شده بود و طلاب و روحانیون از اقصی نقاط کشور، برای کسب علم و دانش راهی آن جا شدند.

آیت الله سلطانی از کسانی بود که در سال ۱۳۴۸ ق. و در اوج شکوفایی علمی حوزه قم، به شهر مقدس قم مهاجرت کرد و در آن شهر، رحل اقامت افکند و تا سال ۱۳۵۵ ق. یعنی سال رحلت سرپرست و مؤسس حوزه علمیه قم، به مدت ۷ سال از محضر علمی و معنوی بزرگان معرفت و استوانه‌های علمی، دروس فقه، اصول، حکمت ، فلسفه و... را فرا گرفت و به دلیل هوش و استعداد درخشانی که داشت، همراه تحصیل، به تدریس نیز مشغول بود.

اساتید

مهمترین استادان این استاد فرزانه در حوزه علمیه قم عبارتند از:

۱. آیت الله سید محمد تقی خوانساری .

۲. آیت الله سید صدرالدین صدر .

۳. آیت الله میرزا محمد فیض قمی .

۴. آیت الله شیخ محمد علی حایری قمی .

۵. آیت الله سید احمد خوانساری .

۶. آیت الله میرزا محمد علی شاه آبادی .

سفر به مشهد

آیت الله سلطانی طباطبایی در سال ۱۳۵۵ ق. برای زیارت مرقد ملکوتی امام هشتم علیه‌السّلام و دیدار اقوام سببی عازم مشهد مقدس شد و در مدت یک سال اقامت، از درس‌های فقه، و کلام و تفسیر بزرگان این حوزه، خصوصا از آیت الله میرزا مهدی اصفهانی بهره مند شد.

هجرت به نجف اشرف

آیت الله سلطانی بعد از مدتی اقامت در مشهد مقدس تصمیم گرفت برای تکمیل علوم و کسب معارف به نجف اشرف مهاجرت کند تا بتواند از استادان آن سامان نیز بهره مند شود. وی در سال ۱۳۵۶ق. رهسپار شهر مقدس نجف شد و به مدت دو سال در کنار مرقد نور آفرین امیرالمؤمنین علیه ‌السلام کسب علم و معنویت کرد و از فضای معنوی و علمی آن حوزه بهره‌های فراوانی برد.

اساتید در نجف

اسامی فرزانگان نامداری که وی در نجف از دانش بیکران آنان کسب فیض کرد، عبارتند از:

۱. آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی .

۲. آیت الله شیخ محمد حسین غروی اصفهانی .

۳. آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی .

ورود به بروجرد

این فقیه اخلاقی، با پشتکار ویژه، به مرتبه بلند فقاهت و اجتهاد دست یافت و از سوی فقهای طراز اول حوزه‌های قم و نجف، صاحب اجازات و تائیدات اجتهادی شد و آنگاه برای صله ارحام به زادگاهش بروجرد مراجعت کرد و در آنجا رحل اقامت افکند. ورود وی، موجب شکوفایی حوزه بروجرد شد، زیرا او سالیان متمادی با تلاش و جدیت فراوان و با برنامه ریزی مدون، توانست حوزه بروجرد را احیا کند و با تدریس خویش، بدان رونق ویژه‌ای بخشد. وی در دوران اقامت در بروجرد علاوه بر تدریس، خود نیز از دانش فراوان آیت الله العظمی بروجردی - که در آن ایام در بروجرد می‌زیست - بهره مند شد و آنگاه به قم مراجعت کرد و تا آخر عمر شریف خود در این شهر اقامت داشت.

اقامت در قم

آیت الله سلطانی در سال ۱۳۵۹ ق. وارد شهر قم گردید و در این شهر رحل اقامت افکند و بیش از نیم قرن در جوار حرم حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به تدریس درس‌های فقه و اصول اشتغال ورزید. وی بی تردید یکی از استادان برجسته و ممتاز در تدریس « کفایة الاصول » در حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت. 

آیت الله سلطانی در حل مشکلات درسی مهارت فوق العاده‌ای داشت. او با بیان جذاب و شیوای خویش، موفق شد شاگردان فراوانی را تربیت نماید که تعدادی از آنان از مراجع مسلم تقلید شده‌اند. تدریس وی برکات علمی فراوانی داشت که مجموعه بزرگی از روحانیان و طلاب جوان، در دوره‌های مختلف از آن بهره مند شدند. او که مجلس درس باشکوهش، مجتهد ساز و مرجع پرور بود، بدون کوچکترین ادعایی، طی سال‌های متمادی، بی وقفه به تدریس علوم اسلامی پرداخت و چهره فروزان و شخصیت متین و منش بزرگوارانه‌اش، تبلور و نمادی شکوهمند از فضیلت‌های فراموش شده و ارزش‌های از یاد رفته بود.

شماری از شاگردان بزرگوار وی، از مراجع معظم تقلید، مدرسین و استادان حوزه‌های علمیه، امامان جمعه و جماعت هستند.