فاجعه اوکراین و عقلای جهان اخبار و گزارشهائی که این روزها از وقایع اوکراین منتشر میشوند، از یک فاجعه بزرگ انسانی و زیست محیطی حکایت دارند. انفجار سد «کاخوفکا» در جنوب اوکراین و جاری شدن آب این سد در مناطق مجاور باعث شد خانههای زیادی به زیر آب بروند، بسیاری از مردم آواره شوند، مزارع گندم و سایر غلات و باغهای میوه از بین بروند و خسارتهای زیادی به طبیعت وارد شود. براساس اخباری که از محافل فنی میرسد، خسارت مهمتر هنوز در راه است زیرا با پائین آمدن آب سد «کاخوفکا» که از آن برای خنک کردن نیروگاه برق آبی کاخوفکا استفاده میشد، این نیروگاه از کار میافتد و یا دچار حادثه میشود و از این طریق مشکلات جدیدی پدید خواهد آمد.
در حالی که مردم اوکراین گرفتار چنین مصیبت بزرگی هستند، جنگ قدرت میان اروپا و آمریکا از یکطرف و روسیه از طرف دیگر بر سر اینکه برنده نهائی مناقشه در اوکراین چه کسی باشد ادامه دارد. در این کارزار که بوی سیاسی آن، مشام تمام ملتها و مردم آزاد جهان را آزرده، زیان اصلی متوجه دو ملت اوکراین و روسیه و همینطور ملتهائی میشود که به دلیل آسیب دیدن کشاورزی در اوکراین دچار کمبود مواد غذائی و گرانی فوقالعاده آن میشوند. اوکراین، یکی از کشورهای تامین کننده گندم و سایر مواد غذائی جهان است که غذای بسیاری از کشورها در چند قاره را تامین میکند. جنگ تحمیل شده به اوکراین از ناحیه روسیه که در اسفند 1400 شروع شد، مشکلات زیادی برای مردم کشورهای مختلف به ویژه در آسیا و آفریقا به وجود آورد و حالا با تشدید ویرانیها در اوکراین، این مشکلات به اوج خود خواهد رسید.
درست است که جنگ قدرت میان روسیه و کشورهای عضو ناتو با توجه به ریشههای سیاسی که دارد موجب به وجود آمدن جنگ اوکراین شده، ولی تردیدی وجود ندارد که دولت روسیه آغازگر این جنگ بوده و توسعه طلبیهای شخص ولادیمیر پوتین عامل اصلی تجاوز نظامی روسیه به اوکراین شد. اشغال منطقه «کریمه» توسط روسیه در سالهای گذشته، ادعاهای ارضی متعدد دولتمردان روسی نسبت به بخشهائی از اوکراین و تلاشهای دولت روسیه برای روی کار آوردن رئیس جمهور و دولتمردان دستنشانده خود در اوکراین، همگی را باید از عوامل شعلهور شدن آتش جنگ اوکراین دانست. این جنگ، چه طبق آنچه بعضی از صاحبنظران میگویند تا بیش از یک دهه طول بکشد و چه با چکانده شدن ماشه بمب اتمی به ویرانیهای وسیعتر منجر شود، در هر حال یک خُسران بزرگ برای ملتها و یک فاجعه برای جهان به ویژه منطقه پیرامونی اوکراین و روسیه است، واقعه بسیار تلخی که معلوم نیست از جنگهای جهانی کمتر باشد.
از دولتهای غربی اعم از آمریکا و اروپا برای فرونشاندن شعلههای این آتش خانمانسوز انتظاری نیست. آنها خود در جنگ اوکراین منافعی دارند که تا تامین نشود به فکر پایان دادن آن نخواهند افتاد. اینطور هم نیست که تصور شود فقط باید از اروپا و آمریکا انتظار اقدام داشت. آنها در عین حال که ظاهری صلحطلب و حقوق بشری از خود نشان میدهند، تامین مطامع نامشروع خود را بر هر چیز دیگری ترجیح میدهند حتی اگر مستلزم آواره شدن و خُسران کامل ملتها باشد. برای پایان دادن به جنگ اوکراین باید از اعتبار عقلای جهان، اعم از شرقی و غربی و شامل مسلمان و مسیحی و پیروان سایر ادیان و مکاتب، کمک گرفت. آنها میتوانند با تشکیل مجموعهای صاحب انگیزه برای برقراری صلح، وارد صحنه شوند و با مذاکرات و پیگیریهای بشردوستانه خود، مقدمات پایان دادن به جنگ اوکراین را فراهم سازند. قطعاً آمریکا و اروپا به کارشکنی ادامه خواهند داد و سران روسیه نیز برای ارضاء توسعه طلبی خود سرسختی خواهند کرد ولی ارائه و عزم عقلای جهان میتواند بر تمام کارشکنیها و سرسختیها غلبه کند.
*جمهوری اسلامی
|