بورس طی دو ساعت بیش از ۱۰۰ هزار واحد ریزش کرد. ریزش شاخص کل به ۵ درصد رسیده است و طبق قانون باید بازار تعطیل و جلسه شورای عالی بورس تشکیل شود.سنگین‌ترین ریزش تاریخ بورس رقم خورد.به گزارش فرارو، در ۲ ساعت ابتدایی معاملات امروز، دوشنبه ۱۸ شهریور ماه، شاخص کل با افت ۱۲۲ هزار واحدی به سطح ۲ میلیون و ۳۱۷ هزار واحد رسیده است تا بزرگترین ریزش تاریخ بورس تهران در کل دوره ۵۶ ساله فعالیت خود را تجربه کند.شاخص کل هم وزن نیز با ۳۵ هزار واحد کاهش به سطح ۸۰۴ هزار واحد رسیده است. شاخص کل فرابورس نیز با افت هزار و ۳۲۳ واحدی در سطح ۲۹ هزار و ۴۶۷ واحد ایستاده است.بازار سهام با تابلویی تمام قرمز و در شرایطی که بیش از ۹۵ درصد از سهام، قفل در صف فروش بودند به کار خود در روز جاری پایان داد.بازار سهام سومین روز کاری هفته را همانند روز گذشته، به نحوی آغاز کرد که بیش از ۹۰ درصد از سهام بازار به سرعت در صف‌های فروش قفل شدند؛ بنابراین در پایان معاملات امروز شاخص کل بورس اوراق بهادار با ریزشی ۱۲۵ هزار واحدی به ۲ میلیون ۳۱۴ هزار واحد رسید و دومین ریزش تاریخی بورس را ثبت کرد. همچنین شاخص کل هم وزن نیز ریزشی ۳۷ هزار واحدی را تجربه کرد و به ارتفاع ۸۰۳ هزار واحد رسید. لازم به ذکر است که در طول تاریخ بازار سرمایه، چنین ریزشی بی سابقه است.گفتنی است سه نماد فولاد، فارس و فملی بیشترین تاثیر در شاخص کل بورس و سه نماد مارون، آریا و کگهر بیشترین تاثیر را در شاخص فرابورس داشته اند.لازم به ذکر است که ارزش معاملات خرد در بازار مورخ ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، مبلغ ۱۱ هزار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود. همچنین در پایان بازار امروز، حدود ۱۴.۵ هزار میلیارد تومان ارزش سفارش‌های سمت فروش در تابلو معاملات می‌باشد (در دامنه منفی تا مثبت) و حدود ۱ هزار میلیارد تومان هم سفارش در سمت خرید وجود دارد. همچنین حقیقی‌ها در روز جاری بیش از ۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج کردند.در بازار بورس امروز ۳۰ نماد در محدوده‌ی مثبت و ۳۷۷ نماد در محدوده‌ی منفی و در بازار فرابورس ۲۹۲ نماد در محدوده‌ی مثبت و ۹۰ نماد در محدوده منفی معامله شدند.
گفتنی است، مدت زمان زیادی که رسیدن شاخص کل بورس تهران به قله تاریخی ثبت شده در مرداد ۹۹ نگشته است. تاریخی که پس از آن رکوردی ۲.۵ ساله در بازار سهام حاکم شد و قیمت برخی از سهم‌ها حتی بیش از ۷۰ درصد ریزش کرد. در آن تاریخ نیز بسیاری از سهامداران فکر نمی‌کردند که شاید حباب بورس به طور ناگهانی تخلیه شود و برای جبران زیان‌ها ناچار باشند حدود سه سال منتظر بشینند آن هم در شرایطی که قیمت سایر دارایی‌ها رشد‌های پرمقدار و سریعی را تجربه می‌کردند. حالا نیز سهامداران نگران تکرار همان تجربه سال ۹۹ هستند.
ریزش بورس درمعاملات به حدی بود که زمزمه ابطال معاملات و بسته شدن بازار به گوش رسید؛ خبری که در ادامه از سوی مقامات مسئول در بورس تکذیب شد.
در پایان معاملات امروز شاخص کل ریزش بیش از ۵ درصدی به میزان ۱۲۵۷۶۱ واحد داشت و به جایگاه ۲ میلیون و ۳۱۴ هزار واحد رسید که بیشترین ریزش تاریخ بورس بوده است. بر اساس قوانین بورس سیاستگذار در این شرایط امکان ابطال معاملات و بسته شدن بازار را دارد. طبق بند سه ماده چهار دستورالعمل نحوه تشخیص شرایط اضطراری موضوع ماده ۳۲ قانون بازار اوراق بهادار در صورتی که بازار‌های بورس یا خارج از بورس در طول یک روز معاملاتی بیش از پنج درصد کاهش داشته باشد، سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است با تشخیص شرایط اضطراری موضوع را برای تصمیم گیری جهت تعطیلی سه روزه بازار سرمایه در شورای عالی بورس مطرح کند. با این وجود این مساله در دستور کار قرار نگرفت و شایعه درخواست نهاد نظارتی از حقوقی‌ها برای فروش سهام و بررسی تعطیلی سه روزه بورس تکذیب شد. همچنین خبرگزاری مهر نیز اعلام کرد که سازمان بورس قصد ندارد معاملات امروز بازار سرمایه را ابطال کند.
با توجه به اینکه قاعدتا این گونه ریزش بورس باید در شرایطی اتفاق بیفتد که خطری یا جنگی کشوررا تهدید کرده باشد بر این اساس از دیروز زمزمه‌ای در بازار مبنی بر دستوری بودن ریزش بورس پیچیده است و علت آن را نیز جلوگیری از ورود پول‌های جدید و کند کردن روند ورود مردم به بورس دانسته‌اند.
خطر ریزش دستوری بورس برای بازار‌های غیرمولد
نوید رجایی، کارشناس بازار سرمایه درباره ریزش سنگین بورس گفت: وضعیت شاخص هم وزن طوری بود که سیگنال کاهش قیمتی در نماد‌های کوچک و متوسط را می‌توان متصور بود، اما آنچه که در نماد‌ها بزرگ بازار رخ داد به نظر می‌آید یک نوع پنیک یا حمله اضطرابی و عصبی بود. وی افزود: دقت کنید شاخص بورس را می‌توان نوعی گسل در نظر گرفت. زمانی که شاخص وارد اصلاح می‌شود آن انرژی منفی تا حدودی تخلیه می‌شود و این نکته مثبتی است از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت اگر شاخص به صورت دستوری وارد اصلاح شود و به قولی از روند طبیعی خارج شود در نتیجه پول‌ها بار دیگر وارد بازار دلار و سکه و طلا خواهد شد چرا که همچنان چشم انداز مثبت اقتصادی نداریم.
سناریو‌های پیش رو به روایت فعالان بازار
ریزش عجیب بیش از ۲۰۰ هزار واحدی شاخص تنها در دو روز، توفانی از، اما و اگر به راه انداخت و مجددا نگرانی درباره اثرات این بی اعتمادی در بازار‌های موازی بورس را ایجاد کرد. در شرایطی که نرخ دلار در معاملات دیروز به کانال ۵۲ هزار تومان برگشته بود، امروز مجدد به کانال ۵۳ هزار تومان رسید. کارشناسان با توجه به ترس ایجاد شده در میان سهامداران معتقدند سناریوی تداوم ریزش دور از ذهن نیست. در صورت ادامه این وضعیت، اصلاح فعلی شاخص که به روایت بسیاری از فعالان بازار یکی از اهداف سیاستگذار این بخش بوده به نتایج مورد دلخواه نمی‌رسد و بازار به جای اصلاح، تداوم ریزش را تجربه خواهد کرد. آنطور که شواهد نشان می‌دهد دو سناریوی محتمل ریزش ۷۵/ ۳درصدی بورس را به تصویر می‌کشند.
رآورد‌ها از میزان ورود و خروج پول به بازار سهام حاکی از آن است که این ریزش می‌تواند مقطعی باشد. اگر در روز‌های آتی ریزش تداوم داشته باشد، بازار سهام از فاز اصلاحی خارج شده و وارد فاز ریزشی خواهد شد؛ بنابراین باید دید در روز‌های آینده سهامداران به کدام متغیر اثرگذار بهای بیشتری می‌دهند. از سوی دیگر با توجه به اینکه روند بازار سهام از ابتدای سال نسبت به بازار‌های رقیب صعودی‌تر بوده است، بعید نیست بورس تا پایان اردیبهشت وارد فاز استراحت و اصلاح کوتاه‌مدت شود.
آیا معاملات بورس ابطال می‌شود؟
با کاهش پنج درصدی شاخص کل بورس، سازمان بورس مجاز است معاملات را ابطال کند. طبق دستورالعمل اجرایی شرایط اضطراری موضوع مادة (۳۲) قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس مجاز است در صورتی که شاخص کل طی یک روز پنج درصد کاهش یا افزایش داشته باشد، معاملات آن روز را ابطال کند، اما این موضوع قانون نبوده و یک دستورالعمل بوده و سازمان بورس می‌تواند این کار را انجام داده یا ندهد.
ماده یک:
سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرایط اضطراری و در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطیل و یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.
بند سه:
در صورتی‌که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان پنج درصد کاهش یا افزایش داشته باشد.
توقف‌های موضوع ماده ۴ صرفاً با موافقت سازمان و تحت شرایط زیر انجام می‌گیرد:
بند سه:
در خصوص بند ۳، بورس یا بازار خارج از بورس شرایط توقف خودکار معاملات را در صورت بروز شرایط مذکور فراهم می‌نماید.
ماده دو:
در صورتی که سازمان تشخیص دهد که به دلیل بروز شرایط اضطراری تعطیلی و یا توقف انجام معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس به مدتی بیش از ۳ روز کاری ضرورت دارد باید پیشنهاد تداوم تعطیلی و یا توقف انجام معاملات را قبل از پایان روز کاری سوم به شورا ارائه نماید. به هر ترتیب تداوم مدت مزبور صرفاً پس از موافقت شورا امکان پذیر خواهد بود.
ماده سه:
شرایط اضطراری شرایطی است که:
الف) در اثر وقوع آن ارائه خدمات مربوط به معاملات و یا تسویه غیرممکن گردد یا برای آن تهدید جدی ایجاد شود.
ب) عدم شفافیت اطلاعاتی یا معاملاتی که منجر به ایجاد مخاطرات جدی برای منافع سرمایه‌گذاران گردد.